Những món ngon từ dưa chua dễ chiều vị giác được nhiều người yêu thích như cá chép om dưa, canh dưa bò, cơm rang dưa bò, thịt kho dưa.
Cá chép om dưa
Khác với các loại cá khác, cá chép khi om dưa dù nấu lâu thịt vẫn dai mềm, đượm vị, nguyên miếng mà không bị bở nát. Còn dưa cải chua thấm trọn vị ngọt ngon từ cá, tóp mỡ béo ngậy, dậy mùi thơm của hành lá, thì là. Món này ăn cùng bún hay cơm trắng đều hợp vị.
Dưa chua muối chứa acid lactic có lợi cho tiêu hóa. Ngoài ra còn có peptide kháng khuẩn giúp cơ thể chuyển hóa thành vitamin A, góp phần chống lại các gốc tự do. Còn cá chép theo Đông y có vị ngọt, tính bình giúp bổ tỳ vị, lợi tiểu, thông sữa, chữa ho, suyễn, an thai...
Cơm rang dưa bò
Bình dân, dễ ăn lại đủ chất dinh dưỡng được nhiều người lựa chọn nhất là cơm rang dưa bò. Đĩa cơm rang vàng ươm đẹp mắt, từng hạt cơm tơi se lại, khi ăn cảm nhận được vị dẻo bùi xen kẽ giòn giòn. Thịt bò mềm ngọt kết hợp dưa cải chua dịu, vị vừa vặn. Món ăn này thêm dưa góp làm từ dưa chuột cùng bát nước dùng bò nóng rắc hành lá cắt nhỏ là chắc dạ và tròn vị.
Để làm cơm rang vị xưa nên dùng gạo khang dân nhỏ trắng vì khi nấu sẽ nở và hơi khô, thích hợp cho món cơm rang. Còn nếu tận dụng cơm nguội thừa (cơm dẻo) rang cơm thì cho vào ngăn mát tủ lạnh qua đêm hạt cơm se lại, khô ráo, khi rang bóp nhẹ cho tơi ra. Khi rang cơm, dùng mỡ lợn và chảo gang là ngon nhất. Tùy khẩu vị mà xào dưa bò trộn chung cùng cơm rang hoặc để riêng, khi ăn kết hợp cùng nhau.
Nõn đuôi xào dưa
Nõn đuôi hay có nơi gọi là khấu đuôi, thú linh là phần cuối của lòng già, có vị dai giòn đặc trưng. Trong tiết trời mùa hè, một đĩa khấu đuôi xào dưa cải giòn sần sật, vị chua dịu, dậy mùi thơm của hành lá, rau răm, chút the cay từ ớt, hạt tiêu khá hợp vị khi tề tựu bạn bè.
Có nhiều cách khử mùi khấu đuôi hiệu quả như: Bóp muối với chanh, giấm hoặc dùng chính nước muối dưa, bột mì bóp, rửa sạch. Sau đó, chần sơ với chút gừng đập dập, thêm chút mắm rồi vớt ra rửa sạch. Dưa chua vốn mặn nên chỉ ướp chút gia vị với khấu đuôi rồi nêm nếm lại gia vị cho vừa miệng khi xào. Các món xào hay nấu canh với dưa chua nên dùng mỡ lợn, hành khô phi thơm làm tôn vị ngon hơn.
Canh dưa bò
Canh dưa bò là món ăn dân dã gắn bó tuổi thơ nhiều người. Từng miếng thịt dẻ sườn khi ninh dưa trở nên mềm dẻo, phớt hồng mà không khô bã. Dưa cải chua ngấm vị ngọt ngon, nước canh chua mặn ngọt hài hòa, màu nâu đỏ hấp dẫn.
Để nấu canh dưa nên chọn diềm thăn hoặc dẻ sườn có cả gân khi ninh lâu sẽ ngon mà không bị khô. Theo kinh nghiệm dân gian, canh dưa nên nấu ''2 lửa'' sẽ ngấu và đượm vị hơn. Phi thơm tỏi, trút thịt bò đã ướp vào xào săn, thêm nước sôi và chút nước dưa chua. Bật bếp đun sôi, hạ lửa nhỏ và ninh cho thịt bò mềm. Khi ninh bò được một lúc thì xào dưa cải chua cùng 1/2 số cà chua bổ múi cau, nêm chút đường cho dịu vị chua. Sau đó, trút phần dưa xào vào nồi và ninh cho dưa chua ngấu và thịt bò mềm. Lúc này, trút số cà chua bổ múi cau còn lại vào, ninh thêm vài phút để cà chua giữ miếng tạo điểm nhấn cho bát canh. Nêm nếm gia vị cho vừa miệng, thêm hành lá, rắc chút hạt tiêu và múc ra thưởng thức nóng.
Thịt ba chỉ kho dưa chua
Thịt giữ nguyên miếng, mềm mọng khi ăn như tan ra trong miệng; dưa cải chua thấm trọn vị béo ngọt từ thịt nên không có cảm giác ngậy hay ngán. Nước kho sóng sánh màu hổ phách, kích thích vị giác. Đây là món ăn bình dân dễ chiều lòng vị giác mọi lứa tuổi vào bất kể mùa nào.
Tùy theo khẩu vị mà nêm nếm thêm đường hoặc ớt. Ở miền Nam thường cho thêm nước dừa giúp nước canh ngọt thanh riêng. Ngoài thịt ba chỉ dùng heo quay kho cùng dưa cải chua cũng ngon.
Bùi Thủy