Theo PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn - phó viện trưởng Viện phẫu thuật tiêu hóa, chủ nhiệm khoa phẫu thuật ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - chế độ ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư dạ dày.
Theo bác sĩ Tuấn, cần tuân thủ những nguyên tắc cơ bản về chế độ ăn giúp ngăn ngừa ung thư dạ dày hiệu quả.
Tăng cường tiêu thụ rau xanh và trái cây
Rau xanh và trái cây tươi chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, beta-caroten, flavonoid và các hợp chất phenolic. Các chất này giúp bảo vệ tế bào niêm mạc dạ dày khỏi sự tổn thương bởi các gốc tự do, ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của các tế bào ung thư.
Theo nghiên cứu của American Institute for Cancer Research (AICR), việc tiêu thụ ít nhất 400-500g rau và trái cây mỗi ngày có thể giảm tới 30% nguy cơ mắc ung thư dạ dày.
Ông Tuấn cũng khuyến cáo bạn nên ăn ít nhất 5 phần rau và trái cây mỗi ngày. Các loại rau như cải bó xôi, bông cải xanh, cà chua, cà rốt, và các loại quả mọng như dâu, việt quất là những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa nhất.
Hạn chế sử dụng các loại rau quả chế biến sẵn hoặc đóng hộp chứa chất bảo quản và đường hóa học, vì chúng có thể làm mất đi các dưỡng chất có lợi.
Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn mặn
Theo đó, các thực phẩm chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc xích, giăm bông và thực phẩm chứa nhiều muối không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch mà còn liên quan chặt chẽ đến nguy cơ ung thư dạ dày.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tiêu thụ 50g thịt chế biến sẵn mỗi ngày tăng nguy cơ ung thư dạ dày lên đến 18%.
Vì vậy cần hạn chế tiêu thụ thịt chế biến sẵn và thực phẩm đóng hộp. Thay vào đó, hãy chọn các nguồn protein lành mạnh từ cá, đậu, thịt nạc gà và trứng.
Giảm lượng muối tiêu thụ hàng ngày xuống dưới 6g theo khuyến nghị của WHO. Thay thế muối bằng các loại gia vị tự nhiên như tỏi, hành, rau thơm giúp tạo hương vị mà vẫn tốt cho sức khỏe.
Tránh thức ăn nướng cháy và thực phẩm hun khói
Thực phẩm nướng cháy hoặc hun khói có chứa các hợp chất gây ung thư như nitrosamine và polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Những hợp chất này hình thành trong quá trình chế biến thực phẩm ở nhiệt độ cao và có thể gây tổn thương ADN, dẫn đến sự phát triển của tế bào ung thư.
Nghiên cứu của International Journal of Cancer (2020) cho thấy tiêu thụ thực phẩm nướng cháy thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày lên 15-20%.
Vì vậy, nên tránh nướng thực phẩm ở nhiệt độ cao hoặc nướng trực tiếp trên lửa. Thay vào đó, hấp, luộc, xào nhẹ là những phương pháp chế biến an toàn hơn.
Nếu nướng thực phẩm, cần lật thường xuyên và tránh để thực phẩm bị cháy đen. Loại bỏ phần bị cháy trước khi ăn.
Tăng cường chất xơ
Bác sĩ Tuấn nêu rõ chất xơ không chỉ hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh mà còn giúp giảm nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Chất xơ giúp làm sạch hệ tiêu hóa, loại bỏ các chất độc hại và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí The American Journal of Clinical Nutrition năm 2019, những người tiêu thụ lượng chất xơ cao hơn (từ 25g đến 30g mỗi ngày) có nguy cơ mắc ung thư dạ dày thấp hơn 25% so với những người tiêu thụ ít chất xơ.
Có nhiều biện pháp tăng cường chất xơ như ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám thay vì ngũ cốc tinh chế.
Tiêu thụ đậu, hạt và các loại củ như khoai lang, cà rốt giúp cung cấp lượng chất xơ phong phú.
Hạn chế uống rượu bia
Uống quá nhiều rượu bia có liên quan đến nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư dạ dày. Rượu có thể gây kích thích niêm mạc dạ dày, làm tăng nguy cơ viêm loét và tổn thương tế bào.
Theo nghiên cứu của International Journal of Cancer, tiêu thụ hơn 30g rượu mỗi ngày (khoảng 2 ly) có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày lên 40%.
Bạn nên hạn chế hoặc ngừng uống rượu bia. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) khuyến cáo nam giới không nên uống quá 2 ly rượu mỗi ngày và phụ nữ không nên uống quá 1 ly.
Chọn các loại đồ uống thay thế như nước ép trái cây tươi, trà xanh, hoặc nước lọc để bảo vệ sức khỏe dạ dày.
Sử dụng các loại thực phẩm giàu chất chống viêm
Các thực phẩm giàu chất chống viêm như nghệ, gừng, tỏi, và dầu ô liu giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi các tác động viêm nhiễm, đồng thời giảm nguy cơ phát triển các tế bào ung thư.
Một nghiên cứu của Viện sức khỏe quốc gia (NIH) của Mỹ đã chứng minh rằng curcumin trong nghệ có tác dụng chống viêm và chống oxy hóamạnh, giúp giảm nguy cơ ung thư dạ dày.
Bạn nên thêm các loại gia vị tự nhiên như nghệ, gừng và tỏi vào các bữa ăn hằng ngày. Sử dụng dầu ô liu thay cho các loại dầu công nghiệp như dầu đậu nành hay dầu hạt cải.