Báo cáo hé lộ Taliban chiếm được hàng tỉ USD vũ khí, thiết bị sinh trắc học của Mỹ

Đáng chú ý, bên cạnh những vũ khí còn có các máy quét vân tay mà Taliban sau này sử dụng để truy lùng những người Afghanistan từng theo phía Mỹ, theo tờ New York Post ngày 10.9 dẫn nội dung báo cáo.

Trong cuộc rút quân hồi tháng 8.2021, Lầu Năm Góc và Nhà Trắng nhiều lần khẳng định rằng "hầu như mọi thiết bị được sử dụng bởi lực lượng quân sự Mỹ ở Afghanistan đã bị giảm tính năng hoặc bị phá hủy trước khi rút quân".

Tuy nhiên, báo cáo được đưa ra hôm 8.9 sau gần 2 năm điều tra đưa ra những thông tin trái ngược.

Kabul "sụp đổ quá nhanh"

Dù quân đội Mỹ đã phá hủy hoặc di chuyển hầu hết các thiết bị của mình, họ vẫn để nguyên hàng tỉ vũ khí và vật tư đã chuyển giao cho quân đội Afghanistan.

Quân đội Afghanistan đã sụp đổ cùng với chính quyền Kabul do phương Tây hậu thuẫn trước khi những người lính Mỹ cuối cùng rút đi vào ngày 30.8.2021.

"Khi được hỏi về số vũ khí bỏ lại, (Tư lệnh Lực lượng Mỹ tại Afghanistan Austin Scott) Miller đã thông báo với ủy ban rằng đó là tài sản của chính phủ Afghanistan và đã được cung cấp theo hỗ trợ an ninh của Mỹ cho lực lượng Afghanistan", theo báo cáo.

Báo cáo cho rằng nội dung ông Miller nói thể hiện việc tài sản đó "sẽ được sử dụng, không phải bị bỏ lại".

Bình luận về báo cáo trên, phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby khẳng định rằng "không có việc bàn giao thiết bị của Mỹ cho Taliban".

"Thiết bị đó đã được cung cấp cho lực lượng an ninh Afghanistan một cách phù hợp và với sự chấp thuận của quốc hội trong suốt 2 thập niên chiến tranh. Thiết bị đó do lực lượng Afghanistan để lại khi họ đầu hàng hoặc ngừng chiến đấu".

Tuy nhiên, các quan chức nói với Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ rằng có dấu hiệu rõ ràng chính quyền Kabul sẽ sụp đổ vào tay Taliban nếu Mỹ rút, có nghĩa là Nhà Trắng lẽ ra nên tiên đoán được rằng Taliban sau cùng sẽ sở hữu bất cứ thiết bị nào bị bỏ lại.

"Vào thời điểm đó, chính quyền đã hiểu rõ rằng câu hỏi không phải là Afghanistan có rơi vào tay Taliban hay không, mà là khi nào", theo báo cáo.

Về phía Nhà Trắng, ông Kirby nói rằng "không có đánh giá chính xác nào về tốc độ diễn ra của mọi thứ vào tháng 8.2021" và sự sụp đổ của chính quyền Kabul "diễn ra nhanh hơn nhiều so với dự đoán của bất kỳ ai".

Các thiết bị đã bị bỏ lại mặc dù quân đội đã dành 4 tháng để tháo dỡ và vận chuyển hàng ngàn thiết bị quân sự khác từ các địa điểm của Mỹ tại Afghanistan, sau khi Tổng thống Joe Biden tuyên bố quyết định chấm dứt cuộc chiến kéo dài 20 năm vào tháng 4.2021.

Taliban trả thù

Những thiết bị mà Taliban thu giữ không chỉ bao gồm vũ khí quân sự mà còn cả các công cụ công nghệ quan trọng và cơ sở dữ liệu nhạy cảm khiến những người Afghanistan từng giúp đỡ Mỹ gặp nguy hiểm lớn.

Một báo cáo năm 2022 của Chương trình Tăng cường giáo dục quốc phòng của NATO phát hiện Taliban đã tiếp cận được các thiết bị sinh trắc học và cơ sở dữ liệu do quân đội Mỹ lưu giữ sau khi rút quân.

Các thiết bị sinh trắc học được đề cập có khả năng nhận dạng dấu vân tay, quét mắt và thông tin khuôn mặt, và báo cáo DEEP cảnh báo rằng Taliban đã có quyền truy cập vào dữ liệu sinh trắc học cho phép họ xác định danh tính những thường dân làm việc cho Mỹ hoặc NATO.

Hôm 9.9, Đài NBC dẫn lời Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ Michael McCaul cáo buộc Taliban "đi từng nhà kiểm tra dấu vân tay" của người dân, trước khi tra tấn và sát hại những người đã hỗ trợ Mỹ và NATO.

Báo cáo cho rằng các hàng hóa quân sự khác đã bị bòn rút ngay cả trước khi Afghanistan sụp đổ, do sự tắc trách của quân đội.

Tuy nhiên, tướng Frank McKenzie khi đó là người đứng đầu Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ đã phủ nhận cáo buộc trên.