Công trình nghiên cứu này của nhóm tác giả John PA Ioannidis (ĐH Stanford, Mỹ), Thomas A. Collins (Elsevier, Mỹ) và Jeroen Bass (Elsevier, Hà Lan). Theo Nature, sự gia tăng nhanh chóng số lượng tác giả siêu năng suất gây lo ngại cho cộng đồng khoa học thế giới.
Nhiều bài báo bị gỡ
Đáng chú ý, trong số năm tác giả siêu năng suất người nước ngoài ghi địa chỉ các trường ĐH Việt Nam có một người ghi địa chỉ Trường ĐH Y Hà Nội là Michael Tirant.
Theo nghiên cứu về các tác giả siêu năng suất của GS Ioannidis và cộng sự, giai đoạn 2000 - 2022, Michael Tirant đăng 103 bài, riêng trong năm 2019 với 63 bài, thuộc nhóm tác giả gần siêu năng suất.
Mấy năm qua, Michael Tirant được truyền thông Việt Nam giới thiệu là một GS người Ý, nhà nghiên cứu y học và ứng dụng công nghệ sinh học trong y tế, chuyên gia điều trị bệnh da liễu. Tháng 6-2019, ông từng báo cáo tại hội nghị chuyên đề về bạch biến tại Bệnh viện Da liễu Trung ương.
Theo thông tin trên website Trường ĐH Y Hà Nội, trong khuôn khổ hợp tác chuyên môn, trường phối hợp cùng Bệnh viện Da liễu Trung ương đã mời GS Michael Tirant giảng về chủ đề "Cách viết và đăng bài báo nghiên cứu khoa học trên tạp chí quốc tế" vào tháng 10-2019.
Website Bệnh viện Da liễu Trung ương cũng đưa tin chiều 24-6-2019, GS Michael Tirant và GS Torello Lotti được Trường ĐH Y Hà Nội trao chức danh GS danh dự vì "những cống hiến của hai GS trong nhiều năm qua cho ngành da liễu Việt Nam nói riêng và nền y học Việt Nam nói chung".
Tại thời điểm đó, Torello Lotti được giới thiệu là hiệu trưởng ĐH G. Marconi, Ý, còn Michael Tirant là giảng viên trường này. Cũng trong năm 2019, Michael Tirant và Torello Lotti được trao chứng nhận hội viên danh dự Hội Da liễu Việt Nam.
Trong khi đó, qua tìm hiểu của Tuổi Trẻ, Michael Tirant có nhiều bài bị các tạp chí quốc tế gỡ bỏ và nghi vấn do kết quả không đáng tin cậy. Tác giả Việt Nam thường xuyên đứng tên chung nhất với Michael Tirant và Torello Lotti trong rất nhiều bài báo là PGS.TS Nguyễn Văn Thường, nguyên giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương, nguyên trưởng bộ môn da liễu Trường ĐH Y Hà Nội.
Số 2 của tập 7 với chủ đề "Vietnamese Dermatology" có tổng cộng 37 bài báo. Michael Tirant và Torello Lotti đứng tên tác giả toàn bộ 37 bài này, còn ông Nguyễn Văn Thường là tác giả của 35/37 bài.
Số 18 của tập 7 với chủ đề "Global Dermatology" có tổng cộng 39 bài báo thì Torello Lotti đứng tên 37 bài, Michael Tirant là tác giả 23 bài, còn ông Thường đứng tên 18 bài.
Nghiên cứu "vừa phản khoa học vừa hài hước"
Theo phân tích của TS Elisabeth Bik, chuyên gia nổi tiếng thế giới về liêm chính khoa học, số báo với chủ đề "Global Dermatology" gồm nhiều bài đăng ảnh bệnh nhân mà không có thông tin về sự chấp thuận của họ; thử nghiệm trên động vật nhưng không có thông tin về phê duyệt của hội đồng đạo đức, chứa các hình ảnh trùng lặp hoặc không công bố mâu thuẫn lợi ích.
Ngoài ra, một số bài không liên quan đến chủ đề da liễu và đưa ra những tuyên bố khác thường, không có dữ liệu chứng minh.
Tháng 9-2020, 5 bài trong số báo "Global Dermatology" bị gỡ bỏ đồng loạt với lý do nội dung không liên quan trực tiếp đến chủ đề của số báo và chứa nhiều kết quả mâu thuẫn.
"Cụ thể, trong 5 bài báo bị gỡ đăng trên số báo về da liễu này, các tác giả trình bày những "kết quả nghiên cứu" vừa phản khoa học vừa hài hước, như phân tử ADN gửi ra các tín hiệu gọi là "sóng", ADN của nam giới và nữ giới gửi ra các sóng triệt tiêu lẫn nhau, có thể tạo ra các bộ não người mới từ phôi gà hoặc bằng cách cấy một số tế bào vào tử cung phụ nữ, chim mất đầu vẫn có thể suy nghĩ và quan sát, lõi Trái đất có một lỗ đen bao gồm hệ thống ADN khổng lồ góp phần tạo ra sự sống...", một học giả cho biết.
(còn tiếp)