TP HCMBé Ngọc, ba tháng tuổi, bị thông liên thất, chậm tăng cân, thở mệt do biến chứng tăng áp phổi, suy tim nặng.
Lúc mới sinh, bé Ngọc nặng 3,1 kg. Sau ba tháng, bé chỉ tăng 500 g (nặng 3,6 kg), bú kém, thở mệt, có lỗ thông liên thất đường kính 8 mm dẫn đến suy tim.
Thông liên thất xảy ra do xuất hiện một hay nhiều lỗ nằm trên vách ngăn giữa tâm thất trái, tâm thất phải. Khi đó, máu giàu oxy từ tâm thất trái đổ vào tâm thất phải, lên thẳng động mạch phổi, làm tăng thể tích và áp lực trong hệ tuần hoàn phổi, lượng máu trở về tim trái. Tim phải làm việc nhiều hơn, lâu dần cơ quan này bị giãn.
Ngày 1/10, BS.CKI Phạm Thục Minh Thủy, khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết bé Ngọc cần được đóng lỗ thông liên thất sớm để cải thiện hô hấp. Nếu chậm trễ điều trị dễ biến chứng buồng tim giãn, áp lực động mạch phổi tăng cao gây tổn thương động mạch phổi, viêm nội tâm mạc (nhiễm trùng trên bề mặt nội mạc của tim), suy dinh dưỡng nặng.
Bác sĩ Xuân Nga, khoa Gây mê hồi sức đang gây tê cho bệnh nhi. Ảnh: Đình Lâm
Sau khi bệnh nhi ngủ sâu, bác sĩ đặt nội khí quản, gây tê mặt phẳng cơ dựng sống (ESP) giúp giảm đau trong mổ tới 90%, hạn chế phải dùng morphin sau mổ.
Theo ThS.BS Nguyễn Minh Trí Viên, Cố vấn Phẫu thuật tim, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, bé quá gầy nên khó xác định lớp cơ khi giảm đau bằng kỹ thuật gây tê mặt phẳng cơ dựng sống. Hệ thống siêu âm có độ phân giải cao hỗ trợ định vị mặt phẳng cơ dựng sống, giúp bác sĩ luồn dây dẫn chính xác. Nồng độ thuốc tê cũng phải phù hợp với bé suy dinh dưỡng, quá liều dễ gây ngộ độc thuốc tê hoặc tổn thương hệ thần kinh.
Trong ba giờ, bác sĩ dùng mô tự thân (để tránh hiện tượng đào thải sau mổ) thành công vá lỗ thông trên vách ngăn giữa hai tâm thất. Bé Ngọc được rút nội khí quản sớm, xuất viện sau 5 ngày, nặng 3,9 kg. Tái khám một tuần sau đó, mẹ bé cho biết bé bú tốt, không còn vã mồ hôi, đêm ngủ ngon giấc, nặng 4,2 kg. Bé tiếp tục được theo dõi, tái khám định kỳ theo lịch hẹn.
Bác sĩ Viên (ngoài cùng bên trái) cùng êkíp phẫu thuật vá lỗ thông liên thất cho bé Ngọc. Ảnh: Đình Lâm
Bác sĩ Thủy cho biết thông liên thất là bệnh lý tim bẩm sinh thường gặp nhất, chiếm hơn 37% tổng số bệnh tim bẩm sinh ở trẻ, với tỷ lệ mắc khoảng 0,3% ở trẻ sơ sinh. Thông liên thất nhỏ dưới 3 mm thường không cần điều trị vì lỗ thông tự đóng khi trẻ lớn lên. Lỗ thông liên thất kích thước vừa (đường kính 3 mm đến dưới 5 mm) và lớn (đường kính từ 5 mm trở lên), khả năng tự đóng rất thấp. Bệnh nhi cần được bít lỗ thông bằng phẫu thuật hoặc bít dù thông liên thất.
Dấu hiệu của thông liên thất kích thước trung bình - lớn có thể xuất hiện ngay trong tháng đầu sau sinh. Các lỗ thông nhỏ thường không biểu hiện triệu chứng cho đến khi trẻ trưởng thành. Do đó, thai phụ đi khám, siêu âm thai đúng lịch hẹn, tầm soát tim bẩm sinh sau khi trẻ chào đời rất cần thiết.
Thu Hà
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi
Độc giả đặt câu hỏi bệnh tim mạch tại đây để bác sĩ giải đáp