Thủy đậu và zona thần kinh, hay dân gian hay gọi là giời leo có liên quan đến nhau không? (Thành Nam, 51 tuổi, Hà Nội)
Trả lời:
Zona thần kinh và thủy đậu cùng do virus Varicella Zoster (VZV) thuộc họ Herpesviridae gây ra, tuy nhiên cơ chế gây bệnh khác nhau.
Những người mắc bệnh thủy đậu lần đầu tiên tiếp xúc với virus Varicella. Sau khi khỏi, bệnh nhân sẽ không mắc lại thủy đậu nữa.
Còn những người mắc giời leo là người từng mắc thủy đậu và đã khỏi bệnh. Tuy nhiên, virus Varicella không bị đào thải hoàn toàn mà "ngủ lại" trong các tế bào, hạch thần kinh dưới dạng bất hoạt. Sau một thời gian, virus nhân cơ hội tấn công hệ miễn dịch, gây zona thần kinh khi gặp điều kiện thuận lợi như hệ miễn dịch suy yếu, cơ thể suy nhược, mắc bệnh nền mạn tính...
Do đó, bệnh thủy đậu được xem là tiền thân của bệnh giời leo. Nhóm mắc thủy đậu trong năm đầu đời cũng có nguy cơ phát triển thành zona cao hơn nhiều lần so với những người mắc thủy đậu muộn hơn.
Nốt mụn nước khi mắc bệnh zona thần kinh. Ảnh: Vecteezy
Hiện, hai bệnh này có thể phòng ngừa nhờ vaccine, cần chủng ngừa bằng hai loại vaccine khác nhau. Việt Nam đã phê duyệt vaccine zona thần kinh cho người từ 50 tuổi trở lên và người lớn từ 18 tuổi có nguy cơ mắc bệnh giời leo, vaccine sắp được đưa về Việt Nam trong thời gian tới.
Về vaccine thủy đậu, Việt Nam có ba loại vaccine hiệu quả lên đến 98%, gồm vaccine Varilrix (Bỉ) tiêm cho trẻ từ 9 tháng và người lớn, vaccine Varivax (Mỹ) và Varicella (Hàn Quốc) tiêm cho trẻ từ 12 tháng và người lớn. Ba loại vaccine được chứng minh an toàn, hiệu quả phòng bệnh cao.
Bác sĩ Hoa Tuấn Ngọc
Quản lý Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine tại đây để bác sĩ trả lời.