Bộ Công an vừa công bố dự thảo nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe.
Dự thảo nghị định lần này có một số điểm mới, trong đó có quy định hạ mức phạt vi phạm nồng độ cồn tối thiểu và đưa quy định trừ điểm bằng lái xe vào thực hiện.
Nghiên cứu, xây dựng nghị định là "hết sức cần thiết"
Bộ Công an cho biết tình hình trật tự, an toàn giao thông đường bộ diễn biến phức tạp, vi phạm diễn ra phổ biến, xuất hiện nhiều hành vi mới, có tính chất nguy hiểm nhưng chưa được quy định tại nghị định 100.
Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nhiều loại hình phương tiện giao thông đường bộ mới được đưa vào sử dụng nên cần phải có quy định bao quát, đầy đủ hơn.
Ngoài ra, hiện nay pháp luật quy định các hành vi vi phạm nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng về trật tự, an toàn giao thông đường bộ thì bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe có thời hạn từ 1 đến 24 tháng.
Đáng chú ý, mỗi năm cơ quan chức năng tước quyền sử dụng giấy phép lái xe có thời hạn trên 500.000 trường hợp vi phạm.
"Khi bị tước quyền sử dụng, người lái xe không được phép điều khiển phương tiện, tác động không nhỏ đến các hoạt động đi lại, sản xuất kinh doanh, đời sống hằng ngày của người dân.
Việc tước quyền sử dụng giấy phép lái xe đang thực hiện thủ công, nhiều người vi phạm bỏ giấy phép không đến nhận.
Từ đó tồn đọng nhiều giấy phép lái xe tại cơ quan xử phạt, dẫn đến lãng phí, tăng chi phí, nhân lực nhưng vẫn chưa quản lý được quá trình chấp hành pháp luật của tài xế", Bộ Công an thông tin.
Cùng với đó, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2025
Bộ Công an cho biết xuất phát từ những lý do trên, việc nghiên cứu, xây dựng nghị định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe là hết sức cần thiết.
Những hành vi, nhóm hành vi bị trừ 12 điểm, thi lại bằng lái
Dự thảo nghị định mới có 4 chương, 51 điều. Điểm mới được quy định của dự thảo về các hành vi vi phạm là trừ điểm giấy phép lái xe.
Theo Bộ Công an khi áp dụng nội dung này, mỗi người dân có bằng lái xe sẽ được cấp 12 điểm/năm.
Trong một năm nếu vi phạm bị trừ hết điểm sẽ phải thi sát hạch để được cấp lại bằng. Trong năm đó, số điểm bị trừ không vượt quá 12 điểm thì sẽ được khôi phục lại 12 điểm mới vào năm sau.
Bộ công an cho biết dự thảo nghị định quy định việc trừ điểm giấy phép lái xe không phải là hình thức xử phạt vi phạm hành chính.
Hành vi vi phạm đã bị trừ điểm giấy phép lái xe thì không áp dụng hình thức xử phạt tước quyền sử dụng giấy phép lái xe.
Đối với nội dung mức trừ điểm giấy phép lái xe, dự thảo nghị định quy định 189 hành vi, nhóm hành vi bị trừ điểm giấy phép lái xe. Trong đó, 28 hành vi, nhóm hành vi bị trừ 12 điểm.
Những hành vi, nhóm hành vi bị trừ 12 điểm gồm điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80miligam/100mililit máu hoặc vượt quá 0,4miligam/1 lít khí thở.
Điều khiển xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy.
Điều khiển xe chở hàng vượt trọng tải cho phép tham gia giao thông được ghi trong giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe trên 150%.
Đua xe trái phép, lạng lách, đánh võng, chạy quá tốc độ trên 35km/h.
"Đây là những hành vi vi phạm có tính chất cố ý, nguy hiểm, nguy cơ cao gây tai nạn giao thông, hủy hoại công trình giao thông...", Bộ Công an nhấn mạnh.
Cũng theo Bộ Công an, dữ liệu về điểm, trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe được lưu trữ trong hệ thống cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông và trừ điểm giấy phép lái xe do cảnh sát giao thông quản lý, vận hành.
"Việc quy định trừ điểm giấy phép lái xe vừa có tính chất răn đe, vừa giáo dục, động viên tài xế về việc chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Mỗi lần bị trừ điểm như là tiếng chuông cảnh báo giúp người lái xe chấp hành pháp luật tốt hơn" Bộ Công an đánh giá.
Ngoài ra, quy định này cũng đáp ứng yêu cầu thực tiễn, ứng dụng chuyển đổi số trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, tiếp thu kinh nghiệm quản lý an toàn giao thông của các nước tiên tiến trên thế giới.
Hạ mức phạt vi phạm nồng độ cồn
Một điểm mới khác của dự thảo nghị định xử phạt là hạ thấp mức phạt tiền so với nghị định 100 đối với hành vi vi phạm về nồng độ cồn ở mức tối thiểu, chưa vượt quá 50miligam/100mililit máu hoặc chưa vượt quá 0,25miligam/1 lít khí thở.
Bộ Công an cho rằng việc giảm mức phạt vi phạm nồng độ cồn ở mức tối thiểu "để phù hợp với tính chất, mức độ của hành vi vi phạm" của tài xế.
Cụ thể, với hành vi vi phạm về nồng độ cồn trên, nghị định 100 phạt tiền từ 6 - 8 triệu đồng.
Còn với dự thảo nghị định lần này đề xuất giảm còn 800.000 đến 1 triệu đồng đối với ô tô.
Với xe máy theo nghị định 100 phạt từ 2 - 3 triệu đồng, còn dự thảo nghị định mới đề xuất giảm giảm xuống còn 400.000 - 600.000 đồng.
Có thể thấy mức tiền phạt này hạ đáng kể so với mức phạt được áp dụng lâu nay cho hành vi vi phạm nồng độ cồn ở mức tối thiểu.
Việc Bộ Công an đề xuất hạ mức phạt vi phạm nồng độ cồn ở mức tối thiểu được nhiều người cho rằng "hợp lý", thể hiện tính nhân văn của pháp luật, phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam.