Ngày 28-8, một thẩm phán Pháp đã chính thức mở cuộc điều tra đối với ông Pavel Durov, CEO của Telegram, liên quan đến tội phạm có tổ chức trên nền tảng này.
Ông Pavel Durov đã được cho tại ngoại với điều kiện phải nộp khoản tiền bảo lãnh trị giá 5 triệu euro, báo cáo với cảnh sát hai lần mỗi tuần và không được rời khỏi lãnh thổ Pháp.
Điều tra chính thức
Công tố viên Paris Laure Beccuau cho biết thẩm phán đã tìm thấy đủ căn cứ để tiến hành điều tra chính thức đối với ông Durov về tất cả các cáo buộc mà ông đã bị bắt giữ cách đây bốn ngày.
Các cáo buộc bao gồm nghi ngờ ông Durov đồng lõa trong việc điều hành một nền tảng trực tuyến cho phép thực hiện các giao dịch bất hợp pháp, lưu trữ hình ảnh lạm dụng tình dục trẻ em, buôn bán ma túy và lừa đảo, cùng với việc từ chối cung cấp thông tin cho chính quyền, rửa tiền và cung cấp dịch vụ mã hóa cho tội phạm.
Luật sư của ông Durov chưa đưa ra phản hồi ngay lập tức về yêu cầu bình luận.
Việc bị điều tra chính thức tại Pháp không đồng nghĩa với việc ông Durov bị coi là có tội hoặc sẽ phải ra tòa, mà chỉ ra rằng thẩm phán cho rằng có đủ bằng chứng để tiếp tục điều tra. Các cuộc điều tra có thể kéo dài nhiều năm trước khi được đưa ra xét xử hoặc bị đình chỉ.
Vụ bắt giữ ông Durov đã làm dấy lên cuộc tranh luận về ranh giới giữa tự do ngôn luận và việc thực thi pháp luật.
Vụ việc cũng nhấn mạnh mối quan hệ căng thẳng giữa các chính phủ và Telegram, ứng dụng với gần 1 tỉ người dùng, đồng thời là một lời cảnh báo đối với các ông lớn công nghệ về việc không tuân thủ các yêu cầu của chính quyền liên quan đến hành vi bất hợp pháp trên nền tảng của họ.
Hãng thông tấn nhà nước Nga RIA đã công bố một video trên Telegram, được cho là cho thấy ông Durov mặc áo đen, đội mũ lưỡi trai và đeo kính râm, rời khỏi văn phòng công tố viên và bước lên một chiếc xe đang chờ sẵn.
Công tố viên Beccuau cho biết Telegram đã bị sử dụng trong nhiều vụ án hình sự và việc "gần như hoàn toàn không phản hồi các yêu cầu tư pháp của Telegram" đã thu hút sự chú ý của đơn vị tội phạm mạng.
Điều này đã thúc đẩy cơ quan chức năng Pháp mở cuộc điều tra về "trách nhiệm hình sự của những người quản lý dịch vụ nhắn tin trong việc thực hiện các hành vi phạm tội", công tố viên Beccuau nói.
Telegram hầu như không bình luận về vụ bắt giữ ông Durov. Trong tuyên bố ngày 26-8, công ty này cho biết họ tuân thủ luật pháp của Liên minh châu Âu và việc kiểm duyệt của họ "đáp ứng tiêu chuẩn ngành và đang không ngừng cải thiện".
Sóng gió ngoại giao
Vụ bắt giữ Durov, người mang quốc tịch Pháp và Nga, đã tạo ra tác động lớn về mặt ngoại giao, làm rạn nứt quan hệ giữa Paris và Matxcơva.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã tuyên bố rằng quan hệ giữa hai quốc gia đã chạm đáy. Pháp cáo buộc Nga cố gắng gây bất ổn trước Thế vận hội Paris, nhằm đáp trả lập trường cứng rắn của Pháp về cuộc chiến Ukraine.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Nga sẵn sàng cung cấp mọi hỗ trợ cần thiết cho ông Durov vì ông mang quốc tịch Nga, nhưng quốc tịch Pháp của ông làm tình hình trở nên phức tạp. Ông Durov cũng có hộ chiếu của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).
Telegram đã trở nên quan trọng trong việc liên lạc trên chiến trường ở Ukraine và được các chính phủ cũng như binh lính hai bên sử dụng để chia sẻ tin tức và tuyên truyền.
Telegram tự cho mình là nơi bảo vệ tự do ngôn luận, nhưng cũng được sử dụng rộng rãi bởi các phong trào cực hữu, chống vắc xin và thuyết âm mưu, cũng như các nhà bất đồng chính kiến chính trị.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, một người dùng ứng dụng Telegram, khẳng định rằng việc bắt giữ ông Durov "không phải là một quyết định chính trị" và cho biết Pháp ủng hộ tự do ngôn luận hợp pháp.
Ông Macron đã từng ăn trưa với ông Durov vào năm 2018 như một phần của loạt cuộc gặp với các doanh nhân công nghệ.
Ông Durov được cấp quốc tịch Pháp vào năm 2021 thông qua một quy trình đặc biệt dành cho những cá nhân nổi bật.