Ngày 12-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp cho ý kiến về dự án Luật Hóa chấtsửa đổi.
Theo dự thảo, hóa chất cần kiểm soát đặc biệt sẽ có danh mục do Chính phủ ban hành, gồm: hóa chất thuộc đối tượng kiểm soát để thực thi điều ước quốc tế về hóa chất mà Việt Nam là thành viên và hóa chất có khả năng gây hại đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe con người, sinh vật, tài sản và môi trường.
Mua bán hóa chất đặc biệt cần phiếu kiểm soát
Việc mua bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, dự thảo luật quy định phải có phiếu kiểm soát, có xác nhận của bên mua, bên bán.
Phiếu kiểm soát này gồm thông tin về tên hóa chất, số lượng hóa chất, mục đích sử dụng; tên tổ chức, mã số doanh nghiệp, địa chỉ, đại diện bên mua và bên bán; giấy phép kinh doanh hóa chất cần kiểm soát đặc biệt của bên bán; địa điểm và thời điểm giao hàng.
Dự thảo luật cũng quy định, việc lập và xác nhận phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt được thực hiện qua cơ sở dữ liệu hóa chất trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ thời điểm giao hàng.
Nêu ý kiến, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải băn khoăn việc quản lý hóa chất nguy hiểm. Dẫn chứng như việc nổi lên là chất tạo nạc Salbutamol trong chăn nuôi, đây là chất cấm, có thể gây ung thư mà người mua cũng không phân biệt được. Song trong y học Salbutamol là chất chữa bệnh hen suyễn, dùng liều lượng thấp, nhỏ.
Tương tự là Dinitơ oxit (N2O) là chất có tác dụng an thần, giảm đau trong y tế và nhiều ngành công nghiệp, chế biến thực phẩm. Nhưng nếu lạm dụng sẽ ảnh hưởng tới tinh thần, thể chất, gây ảo giác và được gọi là “bóng cười”.
"Trong trường hợp chất Salbutamol hay Dinitơ được nhập thì cơ quan nào kiểm soát việc này? Với y tế là thuốc chữa bệnh, nông nghiệp là chất cấm. Nhập thì quản lý thế nào, trách nhiệm của bộ nào. Dự thảo luật có giải quyết vấn đề này không?”, bà Hải nêu ý kiến.
Băn khoăn mua bán trên mạng
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới cũng đề cập vấn đề quản lý hóa chất đặc biệt, hóa chất nguy hiểm. Theo ông Tới thực tế thời gian qua cho thấy việc quản lý các hóa chất cần kiểm soát đặc biệt chưa chặt chẽ.
Dẫn chứng là vừa qua chúng ta xảy ra 2 vụ án rất nghiêm trọng liên quan chất xyanua ở Đồng Nai và vụ án người Việt tại Thái Lan. Dù lượng rất nhỏ thôi nhưng vụ án rất nghiêm trọng, ảnh hưởng quốc phòng - an ninh.
Dù dự thảo có quy định kiểm soát mua bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, song quản lý mua bán rất khó khăn. Ông Tới nói chỉ quy định về phiếu kiểm soát, có xác nhận của bên mua, bên bán, nhưng nếu mua bán đặt hàng qua điện thoại, qua mạng là khó quản lý, nên cần nghiên cứu thêm.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đề nghị cần làm rõ giá trị pháp lý, mối quan hệ giữa phiếu đã được lập, xác nhận với việc công bố trên Cơ sở dữ liệu hóa chất.
Ý kiến trong cơ quan thẩm tra cũng đề nghị nghiên cứu loại bớt nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân sử dụng hóa chất để tránh chồng chéo, gia tăng nghĩa vụ tuân thủ pháp luật cho cá nhân, tổ chức (ví dụ thủ tục lập, xác nhận phiếu, công bố thông tin).
Ngoài ra, thường trực Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường đề nghị rà soát các quy định về sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu hóa chất cấm để bảo đảm sự phù hợp với Luật Quản lý ngoại thương.