Christine Lagarde, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB), đã bày tỏ lo ngại về tình hình kinh tế toàn cầu, cho rằng chúng ta đang đối mặt với nguy cơ suy thoái nghiêm trọng. Bà so sánh tình hình hiện tại với những năm 1920, khi sự bất ổn kinh tế và các quyết định sai lầm đã dẫn đến cuộc Đại Suy Thoái.
Theo Lagarde, không chỉ có một mà là ba thảm họa liên tiếp đang ảnh hưởng đến nền kinh tế: đại dịch COVID-19 tồi tệ nhất kể từ những năm 1920, cuộc xung đột lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II, và cuộc khủng hoảng năng lượng tương tự như cú sốc dầu mỏ những năm 1970.
Christine Lagarde – Chủ tịch ECB
Tình trạng hiện tại
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng bị gián đoạn, thương mại toàn cầu chững lại và sự phát triển công nghệ diễn ra nhanh chóng khiến thế giới khó theo kịp, Lagarde nhấn mạnh rằng trong quá khứ, các quốc gia đã có những quyết định sai lầm, như duy trì chế độ bản vị vàng, dẫn đến giảm phát và sụp đổ ngân hàng.
“Mọi người đã hoảng sợ và đóng cửa nền kinh tế, điều này càng làm trầm trọng thêm tình hình. Điều này đã dẫn đến sự hình thành của chủ nghĩa dân tộc kinh tế, khi các quốc gia tự cô lập mình và ngừng giao thương.”
Tuy nhiên, chủ tịch ECB lạc quan hơn về khả năng ứng phó của thế giới hiện nay:
“Ngày nay, chúng ta có vị thế tốt hơn để đối mặt với những thay đổi cấu trúc này.”
Lạm phát và tăng lãi suất
Một trong những thách thức lớn mà Lagarde đề cập là lạm phát, đã gia tăng mạnh mẽ sau đại dịch. Chuỗi cung ứng bị đứt gãy và cuộc chiến ở Ukraine đã làm giá năng lượng tăng vọt. Để kiểm soát tình hình, ECB đã bắt đầu tăng lãi suất từ năm ngoái.
Hệ thống đã hoạt động hiệu quả, với lạm phát tại Khu vực đồng tiền chung châu Âu đạt đỉnh 10,6% vào tháng 10 năm 2022 và giảm xuống còn 2,2% vào tháng 8 năm 2023. Bà gọi tình hình này là “bài kiểm tra căng thẳng cực độ” đối với các ngân hàng trung ương. Đáng ngạc nhiên, lạm phát giảm nhanh chóng mà không có sự gia tăng đáng kể trong tỷ lệ thất nghiệp, với 2,8 triệu người tìm được việc làm từ cuối năm 2022.
Dấu hiệu suy thoái và đường cong lợi suất
Lagarde cũng chỉ ra mối liên hệ giữa đường cong lợi suất và suy thoái. Thông thường, lợi suất trái phiếu dài hạn cao hơn lợi suất trái phiếu ngắn hạn, nhưng khi tình hình đảo ngược, điều này có thể là dấu hiệu của suy thoái. Trong hai năm qua, lợi suất ngắn hạn đã vượt qua lợi suất dài hạn, điều này đã xảy ra trước mọi cuộc suy thoái của Hoa Kỳ kể từ năm 1980.
Mặc dù thị trường chứng khoán Hoa Kỳ vẫn hoạt động tích cực, với S&P 500 đạt mức cao mới, nhiều nhà kinh tế vẫn nghi ngờ về sự ổn định lâu dài của nền kinh tế.
Tình hình tại Nhật Bản
Trong khi đó, Bank of Japan (BoJ) quyết định giữ nguyên lãi suất ngắn hạn ở mức 0,25%, cho rằng nền kinh tế đang phục hồi. Tuy nhiên, họ cũng thừa nhận những bất ổn vẫn còn ở phía trước.
BoJ dự đoán nền kinh tế sẽ tiếp tục tăng trưởng vượt mức tiềm năng, nhờ vào sự gia tăng chi tiêu tiêu dùng. Điều này đã giúp đồng yên duy trì ổn định ở mức 142,3 yên so với đô la. Dẫu vậy, nhiều nhà kinh tế cho rằng BoJ có thể sẽ tăng lãi suất trong thời gian tới để đối phó với những thách thức toàn cầu hiện nay.
Christine Lagarde kết thúc bằng một thông điệp rõ ràng: Chúng ta cần tiếp tục theo dõi và chuẩn bị cho những thay đổi lớn trong nền kinh tế toàn cầu để tránh lặp lại những sai lầm trong quá khứ.