Tôi bị ung thư vú, đang điều trị. Có phải thời gian này phải kiêng quan hệ tình dục không? (Ngọc Giàu, 46 tuổi, Đà Nẵng)
Trả lời:
Quan hệ tình dục là một trong những nhu cầu sinh lý cơ bản của con người. Với người bệnh ung thư, tình trạng bệnh và quá trình điều trị có thể tác động nhiều đến thể chất, tâm lý dẫn đến thay đổi thói quen sinh hoạt tình dục.
Một số phương pháp điều trị ung thư có thể ảnh hưởng đến khả năng và cảm giác khi quan hệ tình dục như khó đạt khoái cảm, khó duy trì cương cứng, khô hoặc co thắt âm đạo, suy nhược... Quá trình điều trị cũng khiến người bệnh thay đổi hình thể như sẹo phẫu thuật, ống dẫn lưu, rụng tóc... Những tình trạng này ảnh hưởng đến cảm xúc khi quan hệ, dẫn đến căng thẳng, lo lắng, trầm cảm.
Người bệnh ung thư nói chung và trường hợp của bạn nói riêng vẫn có thể quan hệ tình dục bình thường. Các tế bào ung thư không thể lây truyền qua các hoạt động tình dục. Tuy nhiên, để an toàn, người bệnh và bạn tình cần lưu ý một số vấn đề dưới đây.
Các loại thuốc điều trị toàn thân (hóa trị, liệu pháp miễn dịch, nhắm trúng đích) có thể tồn tại trong dịch cơ thể người bệnh vài ngày và hấp thu vào cơ thể bạn tình sau quan hệ. Sử dụng các biện pháp bảo vệ như bao cao su hoặc màng chắn miệng giúp bảo vệ khỏi rủi ro tiềm ẩn, tránh lây nhiễm vi khuẩn, virus, vi nấm... Người bệnh cần vệ sinh các dụng cụ hỗ trợ quan hệ bằng nước nóng và xà phòng trước khi sử dụng. Không dùng chung dụng cụ hỗ trợ với nhiều người khác. Không nên quan hệ tình dục khi đang có dấu hiệu nhiễm khuẩn cơ quan sinh dục như tiết dịch bất thường, ngứa...
Người bệnh được chăm sóc sức khỏe tại khoa Ung Bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Liệu pháp xạ trị ngoài (nguồn bức xạ từ thiết bị ngoài cơ thể) không làm nhiễm phóng xạ vào cơ thể nên không ảnh hưởng đến hoạt động quan hệ tình dục. Trong trường hợp người bệnh xạ trị trong (nguồn bức xạ được đặt bên trong cơ thể) hoặc điều trị bằng các thuốc phóng xạ dạng uống cần trao đổi với bác sĩ về việc cách ly và biện pháp bảo vệ phù hợp.
Người bệnh nên sử dụng các biện pháp tránh thai trong quá trình điều trị ung thư và duy trì ít nhất khoảng một năm sau điều trị. Bởi trứng và tinh trùng đã tổn thương do xạ trị, hóa trị hoặc các liệu pháp khác làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc dị tật bẩm sinh.
Người bệnh nên tránh mang thai cho đến khi sức khỏe ổn định và được bác sĩ tư vấn khả năng mang thai an toàn. Nếu người bệnh có dự định mang thai, trước khi bắt đầu điều trị ung thư, nên thông báo cho bác sĩ để được hướng dẫn đến các đơn vị hỗ trợ sinh sản để tư vấn dự trữ tinh trùng hoặc trứng.
Người bệnh thường gặp những thay đổi về nhu cầu tình dục do tác động từ bệnh ung thư và tác dụng phụ ảnh hưởng đến thể chất, sức khỏe, tâm lý. Người thân cần hỗ trợ, động viên giúp người bệnh cảm nhận được sự đồng cảm, giải tỏa áp lực và cảm xúc, từ đó cải thiện được nhu cầu tình dục và chất lượng cuộc sống.
BS.CKI Nguyễn Chí Thanh
Khoa Ung Bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM
Độc giả đặt câu hỏi về bệnh ung thư tại đây để bác sĩ giải đáp