Tại kết luận điều tra, đề nghị truy tố cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng, cơ quan an ninh cho hay từ tháng 2/2023, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị điều tra việc phê duyệt bổ sung 168 dự án điện mặt trời tại 23 tỉnh, thành.
Quá trình giải quyết kiến nghị trên, cơ quan điều tra nhận thêm 3 nguồn tin khác liên quan. Đầu tiên là Ban Nội chính Trung ương có công văn phản ánh sai phạm tại 3 dự án điện gió tại Đắk Nông. Thứ hai là nguồn tin về vi phạm quy định quản lý đất đai trong việc xây dựng các dự án điện mặt trời tại Bình Phước.
Ngoài ra, có nguồn tin nặc danh tố cáo một số người thuộc Công ty Mua bán điện thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có dấu hiệu phạm tội trong việc công nhận ngày vận hành thương mại cho một số dự án điện mặt trời và thành lập công ty sân sau, tạo đường dây làm ăn; đứng ra giao dịch với các chủ đầu tư, nhà thầu…
Bị can Nguyễn Danh Sơn, cựu Giám đốc Công ty Mua bán điện thuộc EVN.
Kết quả điều tra xác định, một số người thuộc Công ty Mua bán điện có hành vi phạm tội liên quan dự án điện Lộc Ninh 3, gồm Nguyễn Danh Sơn - cựu Giám đốc Công ty Mua bán điện và các cấp dưới: Trương Hoàng Dũng - nhân viên kỹ thuật, Đỗ Ngọc Tuyền - chuyên viên Phòng Kinh doanh điện, Nguyễn Hữu Khải - cựu Trưởng phòng Kinh doanh điện.
Cụ thể, năm 2018, tỉnh Bình Phước chấp thuận cho Công ty Năng lượng Lộc Ninh 3 được đầu tư xây dựng Dự án Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3; công suất 150 MWp tại huyện Lộc Ninh trên diện tích 1.603.600m2 đất trồng cao su thuộc quyền sử dụng của Công ty TNHH Tân Tiến.
Sau khi được phê duyệt các thủ tục đầu tư, xây dựng, Công ty Năng lượng Lộc Ninh 3 báo cáo Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Bình Phước về việc không thực hiện được thoả thuận đền bù tài sản trên đất của Công ty Tân Tiến; đề nghị cấp có thẩm quyền chấp thuận vị trí mới xây dựng Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 với diện tích 1.494.900m2 đất rừng sản xuất thuộc quyền sử dụng của Công ty MTV Cao su Lộc Ninh.
Được đồng ý, phía Lộc Ninh 3 tiến hành chặt cây, nhận bàn giao đất rồi xây dựng nhà máy điện mặt trời, đồng thời gửi hồ sơ tới Bộ Công Thương xin cấp phép hoạt động. Hồ sơ này được chấp thuận năm 2020 và dự án còn được bán điện với giá ưu đãi sai quy định, gây thiệt hại cho EVN.
Cụ thể, từ tháng 12/2020 đến hết tháng 11/2022, tổng số tiền Công ty Mua bán điện đã trả cho Công ty Lộc Ninh 3 là hơn 749 tỷ đồng. Trong khi đó, quy định của pháp luật nêu các nhà máy điện mặt trời có ngày vận hành thương mại sau ngày 31/12/2020 là Nhà máy điện mặt trời chuyển tiếp, giá mua bán điện được áp dụng không vượt quá giá trần 1.184,90 đồng/kWh theo quy định tại của Bộ Công Thương.
Thực tế, Công ty Mua bán điện lại thanh toán 7,09 UScent/kWh (tương đương 1.644 đồng/kWh) cho Công ty Lộc Ninh 3; cao hơn quy định là 459,1 đồng/kWh. Vì vậy, số tiền EVN bị thiệt hại là hơn 209 tỷ đồng.
Phía điều tra cho rằng, các bị can cố tình vi phạm các quy định của pháp luật trong việc Công ty Lộc Ninh 3 xây dựng nhà máy điện mặt trời khi chưa thực hiện các thủ tục theo quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng, đất đai, môi trường và cũng chưa được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, chấp thuận kết quả nghiệm thu. Công ty Mua bán điện còn ban hành văn bản công nhận cho Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 thanh toán tiền mua điện cho đơn vị này sai quy định.