Trong khi cựu giám đốc và phó giám đốc Agribank Cần Thơ kháng cáo đề nghị tòa phúc thẩm tuyên vô tội, VKS kháng nghị cho rằng mức án của các bị cáo còn nhẹ.
Ngày 9/9, TAND TP Cần Thơ cho biết đã nhận được đơn kháng cáo của ông Lê Thanh Hải, cựu giám đốc Agribank Cần Thơ; Trần Huy Liệu, cựu phó giám đốc và Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân, Giám đốc Công ty Tây Nam.
Trong đó, ông Hải đề nghị cấp phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm theo hướng tuyên ông không phạm tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Hôm 26/8, ông Hải bị tòa sơ thẩm (lần 2) tuyên phạt 6 năm tù. Ông này bị xác định với vai trò là Giám đốc Agribank Cần Thơ biết rõ Công ty Tây Nam không thuộc trường hợp được vay vốn theo chính sách ưu đãi, nhưng vì mục đích cá nhân và mong muốn tăng trưởng tín dụng đã làm không đúng nguyên tắc, trái quy định. Bị cáo đã tạo điều kiện cho Nhân nâng khống giá trị tài sản thế chấp và cho vay tiền, gây thiệt hại gần 300 tỷ đồng khi Nhân mất khả năng thanh toán.
Ông Lê Thanh Hải (áo thun trắng) và các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm ngày 26/8. Ảnh: An Bình
Còn bị cáo Trần Huy Liệu cho rằng án sơ thẩm của TAND TP Cần Thơ chưa đảm bảo tính khách quan, chính xác vì "cáo buộc của HĐXX là căn cứ vào quy kết của cáo trạng". "HĐXX tuyên phạt tôi 5 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng theo khoản 3 Điều 179 Bộ luật Hình sự năm 1999 là oan. Vì đặc trưng của tội này là phải có hành vi vi phạm và phải gây hậu quả nghiêm trọng", ông Liệu nêu trong đơn kháng cáo.
Theo cựu phó giám đốc Agribank Cần Thơ, bản thân ông có vi phạm trong quy trình cho vay nhưng hoàn toàn không vụ lợi; mục đích chủ yếu để phát triển tín dụng địa phương, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho nhân dân lao động. Các khoản vay đều được thế chấp bằng tài sản, đăng ký giao dịch đúng quy định, đúng pháp luật chưa gây thiệt hại cho ngân hàng. Tại các phiên tòa, đại diện Agribank Việt Nam nhiều lần khẳng định "chưa xác định thiệt hại tài sản".
Từ đó, ông Liệu đề nghị TAND Cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm, tuyên sửa án sơ thẩm là mình không phạm tội.
Trong khi đó, ông Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân (bị tuyên phạt 5 năm tù) kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm theo hướng đề nghị tòa phúc thẩm tuyên hủy bản án này để giải quyết lại vụ án từ giai đoạn điều tra. Lý do được bị cáo nêu là cấp sơ thẩm "chưa thu thập đầy đủ các tài liệu, chứng cứ cần thiết để làm sáng tỏ sự thật khách quan của vụ án".
Ông Nhân trình bày mình là người đi vay và không phải là thành viên của bất kỳ tổ chức tín dụng nào, nên không thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Hơn nữa, trong suốt quá trình giao dịch, bị cáo không có hành vi cấu kết, trao đổi, bàn bạc với bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào nhằm nâng khống giá trị tài sản hàng tháng.
Do đó, theo ông Nhân, việc tòa sơ thẩm tuyên mình phạm tội là thiếu cơ sở pháp lý. "Việc buộc bị cáo phải trả số tiền 1.271 tỷ đồng (bao gồm cả gốc và lãi) cho Agribank - Chi nhánh Cần Thơ là không phù hợp với quy định pháp luật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo...", đơn kháng cáo của Giám đốc Công ty Tây Nam nêu.
VKS kháng nghị vì án sơ thẩm 'nhẹ'
Trong khi đó, VKSND TP Cần Thơ có quyết định kháng nghị, đề nghị TAND Cấp cao tại TP HCM xét xử phúc thẩm vụ án theo hướng tăng hình phạt đối với ông Hải, Liệu, Nhân và Bùi Tuấn Anh (cựu trưởng phòng tín dụng Agribank Cần Thơ).
Theo VKS, bản án sơ thẩm tuyên các bị cáo phạm tội như cáo trạng truy tố là có căn cứ và đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên, tòa áp dụng hình phạt đối với Hải, Liệu, Nhân, Tuấn Anh là "không đúng tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi phạm tội mà các bị cáo đã gây ra".
VKS cũng cho rằng, bản án sơ thẩm xử lý vật chứng là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất (số 12 và 51 đường Nguyễn Trãi, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) chưa đúng quy định tại Điều 47 Bộ luật Hình sự và Điều 106 Bộ luật tố tụng Hình sự.
Cụ thể, các bị cáo đã cấu kết với nhau dùng 100% tiền vốn vay trên 104 tỷ đồng của các khoản vay (gồm Công ty Đồng Bằng Xanh hơn 45,7 tỷ đồng và Công ty Tây Nam trên 58 tỷ đồng) để trả tiền đấu giá quyền sử dụng đất số 12 Nguyễn Trãi. Họ đã sử dụng 54,6 tỷ đồng (52,3%) tiền từ vốn vay của Công ty Tây Nam tại Agribank Cần Thơ trả lại số tiền đã mượn để đấu giá quyền sử dụng đất và công trình xây dựng trên đất tại số 51 đường Nguyễn Trãi.
Do đó, sau khi xử lý các tài sản này để trả lại cho Agribank Việt Nam trên 109 tỷ đồng (khoản vay của Công ty Đồng Bằng Xanh) và trên 139 tỷ đồng (khoản vay của Công ty Tây Nam) - là số tiền được tính đến ngày ngăn chặn tội phạm. Nếu còn dư thì cần tịch thu sung vào ngân sách Nhà nước theo tỷ lệ tài sản có được do phạm tội mà có để đảm bảo đúng trình tự xử lý vật chứng trong vụ án hình sự được quy định tại Điều 47 Bộ luật Hình sự và Điều 106 Bộ luật tố tụng Hình sự.
Vụ án này đã kéo dài nhiều năm với nhiều lần trả hồ sơ. Đầu năm 2022, TAND TP Cần Thơ xử sơ thẩm lần một, ông Hải, Liệu và Nhân phủ nhận hành vi cùng nhau bàn bạc nâng khống giá trị tài sản đảm bảo. HĐXX khi đó đã tuyên các bị cáo "không phạm tội" do không xác định được thiệt hại của vụ án, không có căn cứ định tội.
VKSND TP Cần Thơ kháng nghị, cho rằng thiệt hại trong vụ án được xác định kể từ thời điểm tội phạm hoàn thành và được ngăn chặn vào tháng 6/2016.
Ngày 11/8/2022, TAND Cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm đã tuyên hủy toàn bộ án sơ thẩm; giao hồ sơ cho VKSND TP Cần Thơ tiếp tục truy tố ông Hải cùng các đồng phạm.
Bản án sơ thẩm lần hai xác định, từ năm 2006 đến 2013, Nhân lập 7 công ty đăng ký ngành nghề khác nhau nhưng chỉ định nhân viên đứng tên để vay vốn Agribank Cần Thơ. Nhân trực tiếp điều hành mọi hoạt động của 7 công ty.
Năm 2012, ông Lê Thanh Hải và cấp dưới đã xét duyệt cho công ty của Nhân vay 289 tỷ đồng theo gói tín dụng ưu đãi. Bị cáo Nhân đã cùng Hải, Liệu và Tuấn Anh thống nhất nâng khống giá trị tài sản đảm bảo để thế chấp cho khoản vay của Công ty Tây Nam (dùng tòa nhà siêu thị Citimart Cần Thơ để thế chấp nhưng nâng khống giá trị từ 104 tỷ đồng lên 333 tỷ đồng).
Số tiền vay được, Nhân không sử dụng đúng vào mục đích "mua máy móc thiết bị" như hợp đồng mà đem gửi tiết kiệm ngược lại vào ngân hàng này gần 150 tỷ đồng. Nhân sử dụng tiền vay mua đất trên đường Nguyễn Trãi, tiêu xài cá nhân, trả nợ gốc, lãi các khoản vay... mất khả năng chi trả.
Ông Hải, Liệu, Tuấn Anh, Thi, Đạt, Nhân bị cáo buộc đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho Agribank Việt Nam, với thiệt hại hơn 291 tỷ đồng. Ngoài mức án 5 năm tù, ông Nhân bị buộc thanh toán cho Agribank Cần Thơ tổng số nợ trên 1.270 tỷ đồng (tính đến ngày 19/7); trong đó nợ gốc 534 tỷ đồng, lãi 737 tỷ đồng.
Bùi Tuấn Anh, Phạm Tường Thi và Nguyễn Văn Đạt (cựu giám đốc, nhân viên Công ty TNHH Tân Tiến) bị phạt tù bằng thời hạn tạm giam (từ 1 năm 2 tháng 13 ngày đến 1 năm 2 tháng 28 ngày).
An Bình