Cựu tổng giám đốc lãnh 8 năm tù trong vụ án liên quan ông Lê Thanh Thản

Chiều 9.8, sau gần 1 ngày xét xử, TAND TP.Hà Nội tuyên phạt bị cáo Lê Huy Lân, cựu Tổng giám đốc, và Nguyễn Xuân Phong, cựu Phó tổng giám đốc Công ty CP Coma 18 (gọi tắt là COMA 18), lần lượt 8 năm tù và 5 năm tù, cùng về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Bị cáo còn lại là Lê Văn Khương, cựu Chủ tịch HĐTV Tổng công ty COMA, bị tuyên 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Cả 3 bị cáo bị xét xử trong vụ án liên quan đến dự án chung cư VP6 Linh Đàm (Q.Hoàng Mai, Hà Nội), do Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên của "đại gia điếu cày" Lê Thanh Thản xây dựng.

Theo hồ sơ vụ án, năm 1994, Công ty Phát triển nhà và đô thị thuộc Bộ Xây dựng (nay là Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị - Tổng HUD) được giao hơn 184 ha đất để thực hiện dự án khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm (Q.Hoàng Mai, Hà Nội), trong đó có lô đất VP6 Linh Đàm để làm tòa nhà thương mại dịch vụ và văn phòng cho thuê.

Tháng 2.2010, Tổng HUD chuyển giao lô đất cho COMA 18 thực hiện dự án, hợp đồng nêu rõ không được chuyển giao lô đất, chuyển nhượng quyền sử dụng lô đất cho bên thứ ba. COMA 18 sau đó làm thủ tục và được UBND TP.Hà Nội chấp thuận điều chỉnh quy hoạch sang công trình hỗn hợp văn phòng, dịch vụ thương mại và nhà ở cao tầng.

Do không thể thực hiện và được sự chấp thuận của Tổng công ty COMA, COMA 18 ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên do "đại gia điếu cày" Lê Thanh Thản làm chủ.

Dự án VP6 Linh Đàm sau đó được doanh nghiệp của ông Thản xây dựng sai quy hoạch, tăng từ 25 lên 37 tầng (từ 138 căn hộ lên 840 căn hộ), tăng 630 m² đất xây dựng, rồi bán cho khách hàng.

Tháng 2.2023, Sở TN-MT TP.Hà Nội kết luận việc cố ý chuyển nhượng dự án VP6 Linh Đàm khi chưa đủ điều kiện chuyển nhượng đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 64,3 tỉ đồng. Đến nay, Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên đã nộp 64 tỉ đồng thay COMA 18. Với hơn 300 triệu đồng còn lại, doanh nghiệp cho biết sẽ nộp nốt khi có yêu cầu của cơ quan tố tụng.

Cựu tổng giám đốc không biết dự án xây sai quy hoạch?

Khai tại tòa, cựu Tổng giám đốc COMA 18 Lê Huy Lân cho hay, năm 2013 - thời điểm ký hợp đồng với Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên, thị trường bất động sản vô cùng khó khăn. Với tiềm lực ít ỏi của một công ty về cơ khí, COMA 18 cảm thấy không thể đủ khả năng triển khai dự án.

Nhưng theo ông Lân, nếu báo cáo TP.Hà Nội về tình trạng này, dự án có nguy cơ bị thu hồi, đồng nghĩa toàn bộ số tiền - là vốn của Nhà nước - mà công ty đã đầu tư vào dự án cũng phải thu hồi. Trước tình thế này, COMA 18 xoay xở bằng cách tìm doanh nghiệp khác đủ tiềm lực kinh tế để hợp tác đầu tư.

Viện kiểm sát cáo buộc bản chất hợp đồng giữa COMA 18 và doanh nghiệp của ông Lê Thanh Thản là chuyển nhượng dự án, nhưng ông Lân phủ nhận. Bị cáo nói, dự án không được chuyển nhượng nếu không có sự chấp thuận của UBND TP.Hà Nội nhưng không có nghĩa là bị cấm chuyển nhượng, mà vẫn được phép chuyển nhượng khi đủ điều kiện.

Kiểm sát viên đặt nhiều câu hỏi với ông Lân liên quan đến nội dung hợp đồng thể hiện Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên góp 95% tổng mức đầu tư nhưng được hưởng 100% kết quả kinh doanh, bị cáo có biết đối tác xây dựng sai quy hoạch, vượt tầng, vượt số lượng căn hộ hay không…

Cựu Tổng giám đốc COMA 18 khẳng định hợp đồng ký với doanh nghiệp của ông Thản là để hợp tác xây dựng. Tuy nhiên, bị cáo không biết việc dự án VP6 Linh Đàm xây dựng sai quy hoạch được phê duyệt.

Kiểm sát viên truy vấn, rằng câu trả lời này liệu có mâu thuẫn khi trước đó bị cáo vừa nói là hai bên hợp tác kinh doanh, hợp tác mà lại không biết đối tác làm gì. Ông Lân phân trần do chủ quan, thiếu đôn đốc và giám sát, nghĩ rằng dự án ở đó rồi thì không mất đi đâu, không ai dám làm sai.

Cựu chủ tịch HĐTV nhận trách nhiệm đứng đầu

Trước bục khai báo, cựu Chủ tịch HĐTV Tổng công ty COMA Lê Văn Khương cũng trình bày về những khó khăn của doanh nghiệp nhà nước, khi thời điểm xảy ra vụ án đang là giai đoạn thị trường bất động sản "nằm đáy".

Theo lời bị cáo, Tổng công ty COMA và COM 18 đều chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực cơ khí, không chuyên về xây dựng chung cư; vốn lại nhỏ, thường xuyên phải vay ngân hàng, thậm chí vay vốn lưu động để thực hiện dự án.

Năm 2013, khi làm Chủ tịch HĐTV Tổng công ty COMA, một trong những nhiệm vụ quan trọng ông Khương được Bộ Xây dựng giao, đó là thoái vốn nhà nước tại các dự án ngoài ngành, trong đó có VP6 Linh Đàm.

Cựu chủ tịch HĐTV Tổng công ty COMA khai có được báo cáo về tình trạng khó khăn tại dự án và biết Tổng giám đốc COMA 18 Lê Huy Lân khi ấy đang tìm nhiều doanh nghiệp để cứu vãn. Vì vậy, khi ông Lân trình chủ trương tìm doanh nghiệp hợp tác, ông đã ký nghị quyết của HĐTV chấp thuận cho COMA 18 chuyển nhượng hoặc hợp tác kinh doanh.

Theo ông Khương, nghị quyết được ký dựa trên tờ trình của Tổng giám đốc COMA 18, nếu không có tờ trình thì HĐTV không thể ban hành nghị quyết. Chưa kể, bị cáo ký với tư cách đại diện cho cả HĐTV nên không thể một mình chịu trách nhiệm. Bị cáo còn cho rằng nghị quyết rất chặt chẽ, có nội dung ràng buộc về việc chỉ được xây đúng 25 tầng, chỉ được chuyển nhượng khi đủ điều kiện...

Tuy nhiên, cựu Chủ tịch HĐTV Tổng công ty COMA thừa nhận do quá tin tưởng cấp dưới nên mới xảy ra sai phạm. Bị cáo xin nhận trách nhiệm của người đứng đầu và mong hội đồng xét xử xem xét tính chất, hoàn cảnh phạm tội.