Đồn đoán về nhân vật thay thế thủ lĩnh Hamas vừa bị Israel giết

Cái chết của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar hôm 16.10 làm dấy lên nhiều câu hỏi về tương lai chiến sự ở Dải Gaza, trong đó vấn đề cấp bách nhất có thể là việc nhân vật nào sẽ lên thay.

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho rằng ông Sinwar (62 tuổi) là chủ mưu cuộc tấn công của Hamas vào Israel hôm 7.10.2023 và đã bị giết trong một chiến dịch thông thường của IDF ở phía nam Gaza.

Sinwar được xem là một nhân vật cứng rắn trong nỗ lực làm trung gian cho thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin giữa Israel và Hamas. Theo tờ The Hill, cái chết của ông đã thúc đẩy sự lạc quan thận trọng về việc đàm phán lại.

Nhưng liệu Hamas hay Israel có sẵn sàng hơn trong việc đồng ý ngừng bắn hay không có thể phụ thuộc phần lớn vào người thay thế ông Sinwar. Dưới đây là một số ứng cử viên hàng đầu để thay thế ông.

Khaled Mashal

Trang News.az ngày 18.10 đưa tin ông Khaled Mashal (68 tuổi) được xem là lãnh đạo trên thực tế của Hamas sau khi ông Sinwar thiệt mạng.

Các nguồn tin cho biết ông Mashal sẽ đóng vai trò lãnh đạo lâm thời, giám sát việc liên lạc với các bên chủ chốt trong đàm phán về việc thả con tin Israel.

Ông Mashal (68 tuổi) từng là lãnh đạo Hamas trong hơn một thập niên bắt đầu từ năm 2006, cũng như là cựu lãnh đạo cơ quan chính trị của tổ chức này.

Tuy nhiên, ông sẽ là một lựa chọn không thể ngờ tới vì ông đã ủng hộ một cuộc nổi dậy trước đây chống lại Tổng thống Syria Bashar al-Assad, điều này đã gây ra rạn nứt với quốc gia bảo trợ là Iran, theo CNN.

Ông Marshal sống sót sau một vụ ám sát vào thập niên 1990 và hiện sống ở Qatar.

Mahmoud al-Zahar

Ông Mahmoud al-Zahar (79 tuổi) là thành viên sáng lập Hamas, được xem là người có chủ trương "diều hâu" và "bảo thủ xã hội" ngay cả khi so sánh với các tiêu chuẩn của lực lượng này, theo Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu.

Ông được bầu vào Hội đồng Lập pháp Palestine vào năm 2006 và được bổ nhiệm làm ngoại trưởng thứ nhất sau khi Hamas chiến thắng trong bầu cử vào năm đó. Có thông tin ông sống sót sau những nỗ lực ám sát của Israel vào năm 1992 và 2003.

Theo Reuters, nhân vật này chưa từng xuất hiện công khai hay có phát biểu này kể từ ngày 7.10.2023, ngày Hamas tấn công Israel. Trước đó, ông Mahmoud là bác sĩ ở Gaza và thành lập các nhóm y tế từ thiện.

Mohammed Sinwar

Một ứng viên sáng giá thay thế ông Yahya Sinwar là người em trai Mohammed Sinwar (49 tuổi).

Việc nắm quyền của người em có thể báo hiệu sự tiếp tục cách tiếp cận của anh trai ông đối với các cuộc đàm phán về ngừng bắn ở Gaza và thả con tin.

Đài CNN dẫn lời một quan chức Mỹ nói rằng nếu ông Mohammed được chọn thì "các cuộc đàm phán sẽ hoàn toàn hỏng bét", và một cựu quan chức mô tả ông là "cùng một giuộc" với anh trai mình.

Mousa Abu Marzouk

Ông Mousa Abu Marzourk (73 tuổi) là người giúp thành lập một nhánh của tổ chức Anh em Hồi giáo Palestine sau đó hình thành Hamas, theo Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu. Nhân vật này vẫn là thành viên trong ban chính trị hàng đầu của Hamas.

Vào thập niên 1990, ông Marzourk là người đứng đầu ban chính trị Hamas và bị Israel truy tố về cáo buộc tài trợ, giúp đỡ tổ chức các cuộc tấn công khủng bố, theo tờ The New York Times.

Ông đã đồng ý từ bỏ tư cách thường trú nhân tại Mỹ và không phản đối các cáo buộc khủng bố sau khi ngồi tù gần 2 năm ở Manhattan (New York) vào thập niên 1990. Sau đó, Mỹ trục xuất ông về Jordan.

Mohammed Deif

Chưa rõ liệu ông Mohammed Deif (59 tuổi) còn sống hay không. Quân đội Israel hồi tháng 1 nói rằng nhân vật này đã bị giết trong một cuộc không kích, nhưng một lãnh đạo Hamas hồi tháng 8 nói với hãng AP rằng người này vẫn còn sống.

Là thành viên sáng lập và chỉ huy của Lữ đoàn Izz al-Din al-Qassam thuộc cánh quân sự Hamas từ năm 2002, ông Deif được cho là kẻ đồng chủ mưu vụ tấn công Israel ngày 7.10.2023 cùng với ông Sinwar, theo Reuters.

Một cựu cố vấn chống khủng bố của Bộ Ngoại giao Mỹ đã mô tả ông Deif là một "quan chức Hamas đặc biệt cứng rắn" có quan hệ mật thiết với các chỉ huy cấp cao, theo một bản tin của BBC năm 2021.

Ông Deif cũng được cho là người thiết kế một trong những vũ khí chính của Hamas, tên lửa Qassam và mạng lưới đường hầm bên dưới Gaza.

Khalil al-Hayya

Ông Khalil al-Hayya (64 tuổi) là thành viên của văn phòng chính trị Hamas có trụ sở tại Qatar và là nhà đàm phán chính trong các cuộc thảo luận ngừng bắn tại Doha. Hiện ông sống tại Qatar.

Một quan chức Mỹ nói với CNN rằng ông Khalil "có lẽ là người mà Mỹ muốn", do vai trò đã được xác lập của ông trong các cuộc đàm phán ngừng bắn. Theo Hội đồng Quan hệ đối ngoại Châu Âu, ông là nhân vật chính trong việc đàm phán thỏa thuận ngừng bắn với Israel trong cuộc chiến tranh Gaza năm 2014.

Hồi tháng 8, AP đưa tin rằng ông Khalil cũng được coi là người kế nhiệm tiềm năng cho cựu thủ lĩnh chính trị của Hamas Ismail Haniyeh.

Vào tháng 4, ông Khalil cho biết Hamas sẽ hạ vũ khí, chuyển thành một đảng chính trị và đồng ý ngừng bắn trong 5 năm nếu một nhà nước Palestine độc lập được thành lập dọc theo biên giới trước năm 1967.