Cộng hòa Séc, một trong những đồng minh thân cận nhất của Ukraine, đã để các nhà máy lọc dầu trong nước hưởng lợi lớn từ việc mua dầu khí Nga với giá ưu đãi, tờ Politico đưa tin.
Dẫn báo cáo do các nhà phân tích tại Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch cùng nhóm nghiên cứu dân chủ đồng thực hiện, Politico cho biết Cộng hòa Séc đã chi hơn 7 tỷ euro mua dầu khí Nga, gấp hơn 5 lần so với 1,29 tỷ euro mà nước này viện trợ cho Ukraine.
Đáng chú ý, Orlen Unipetrol – tập đoàn lọc hóa dầu lớn nhất tại Séc – đã được hưởng lợi rất nhiều từ thỏa thuận này. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc tiếp tục mua nhiên liệu Nga – trung bình rẻ hơn 21% so với nhiên liệu nhập khẩu từ Azerbaijan vào năm 2023 – đã giúp công ty này tạo ra doanh thu và mức đóng thuế lớn.
"Chiến lược này đã tạo ra lợi nhuận thặng dư khoảng 1,2 tỷ euro", báo cáo cho biết.
Liên minh châu Âu (EU) đã cấp cho Cộng hòa Séc quyền miễn trừ đối với lệnh cấm dầu mỏ Nga sau khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra. Quyền miễn trừ này cho phép các quốc gia không giáp biển ở Trung Âu như Hungary, Slovakia và Cộng hòa Séc có thêm thời gian tìm các giải pháp mới thay thế.
Tuy nhiên, hai nhóm nghiên cứu lập luận rằng, sự phụ thuộc của Cộng hòa Séc vào dầu mỏ của Nga đã tăng lên khoảng 60% vào năm 2023 và giảm xuống 50% vào đầu năm nay.
"Séc có thể đảm bảo nguồn cung dầu thô không phải của Nga bằng cách sử dụng đường ống vận chuyển dầu xuyên dãy Anpơ từ cảng Trieste (Ý), đường ống Adria kết nối với Druzhba (Slovakia). Séc cũng có thể tăng nhập khẩu sản phẩm tinh chế và sử dụng nguồn dầu dự trữ", Martin Vladimirov, giám đốc năng lượng và khí hậu tại trung tâm nghiên cứu dân chủ.
Theo Vladimirov, Cộng hòa Séc có trữ lượng dầu dồi dào và có dừng phụ thuộc vào dầu Nga.
Đại diện của Orlen Unipetrol nói với Politico rằng công ty "tuân thủ mọi luật, quy định trong nước và quốc tế hiện hành", bao gồm quyền miễn trừ trừng phạt do EU cấp.
"Orlen đã tìm cách để các nhà máy lọc dầu của Séc không phụ thuộc vào nguyên liệu thô từ phía đông", công ty cho biết trong một tuyên bố. "Orlen đang chuẩn bị chuyển đổi hoàn toàn sang các loại dầu không phải của Nga. Hiện 90% dầu được chế biến tại các nhà máy lọc dầu của công ty đến từ bên ngoài Nga".