Sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam tỷ lệ thuận với số lượng Nhà sáng lập nước ngoài. Cách đây khoảng chục năm, các Nhà sáng lập nước ngoài ở Việt Nam có thể đếm trên đầu ngón tay, nhưng bây giờ thì họ hiện diện khắp nơi.
Chúng ta có thể kể đến lĩnh vực logistics với Wareflex, Mystorage; tài chính - Validus, giáo dục – Manabie, life style – LivWell/Vietecera, proptech – Hombase, AI - Persona Studios và đặc biệt nhiều ở mảng F&B khi có Kamereo, Pizza 4'P, BiaCraft Artisan Ales, Ụt Ụt, Marou, Pasteur Street Brewing, cà phê Lacàph…
Bên cạnh đó, xuất thân của các Founder kể trên cũng khá đa dạng - phong phú với rất nhiều doanh nhân trẻ đến từ Nhật, Singapore, Hàn Quốc, Ấn Độ, châu Âu và Mỹ… Trong tất cả, chỉ Manabie, Validus, Pizza 4'P, Marou, Homebase đã mở rộng ra khu vực Đông Nam Á – toàn cầu, trong khi những startup còn lại vẫn phục vụ thị trường Việt Nam là chủ yếu.
Wareflex gọi vốn trên Shark Tank Việt Nam 2023 có sự hậu thuẫn từ 2 quỹ tại Việt Nam là Antler và Genesia Ventures.
Theo chia sẻ từ Nhà sáng lập Homebase và Persona Studios, lý do họ chọn Việt Nam để khởi nghiệp là bởi ở đây có nhiều tài năng công nghệ - thuận lợi cho việc xây dựng đội ngũ vừa rẻ vừa hiệu quả; lại còn được các quỹ đầu tư hỗ trợ hết mình. Bên cạnh đó, Việt Nam nằm ở trung tâm Đông Nam Á nên rất dễ dàng khi mở rộng thị trường ra khu vực và sau đó là thế giới.
Việt Nam có rất nhiều tài năng công nghệ
Nguồn nhân lực ngành công nghệ tại Việt Nam đã và đang trở thành điểm sáng trong Đông Nam Á. Theo đó, Việt Nam sở hữu nguồn lực lao động trẻ với trình độ kỹ thuật cao và chi phí lao động thấp, khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn cho các công ty khởi nghiệp công nghệ cũng như các tập đoàn đa quốc gia.
Vài năm qua, chính phủ Việt Nam đã triển khai các chiến lược đổi mới nhằm thúc đẩy đất nước trở thành trung tâm thu hút nhân tài. Với mục tiêu lọt vào top 4 Đông Nam Á và top 50 toàn cầu về trí tuệ nhân tạo vào năm 2030, Việt Nam đang đầu tư mạnh vào giáo dục, cơ sở hạ tầng và các chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ. Những nỗ lực này tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty khởi nghiệp – doanh nhân trong và ngoài nước đến để đầu tư và phát triển.
"Việt Nam là một thị trường vô cùng năng động và phát triển nhanh chóng với dân số trẻ, am hiểu công nghệ và tầng lớp trung lưu đang tăng trưởng từng ngày. Văn hoá Việt Nam chú trọng vào việc sở hữu nhà, cùng với các chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ của chính phủ đã khiến Việt Nam trở thành địa điểm lý tưởng để chúng tôi mở rộng quy mô hoạt động", ông Phillip An - Đồng sáng lập và COO của Homebase, mở đầu câu chuyện.
Startup Homebase cung cấp giải pháp tài chính thay thế cho những người muốn mua bất động sản nhà ở nhưng còn gặp khó khăn tài chính, điển hình như người trẻ. Từ khi thành lập năm 2019, Homebase đã đạt được vài thành tựu đáng chú ý.
Ví dụ chỉ vài năm sau khi được Antler đầu tư, startup này nhận tài trợ từ Y Combinator (YC) từ Mỹ, trở thành công ty đầu tiên có trụ sở tại Việt Nam được YC tài trợ. Sau đó, họ tiếp tục huy động 30 triệu USD từ nhiều nhà đầu tư trên toàn cầu, trong đó có VinaCapital Ventures. Hiện nay, Homebase có hơn 70 nhân viên. Startup này thường chỉ tuyển dụng 1% số lượng người ứng tuyển vào công ty.
Hai Đồng sáng lập của Homebase là Phillip An - JunYuan Tan (phải)
Ông Phillip An cho biết thêm: "Kinh nghiệm của chúng tôi với nguồn nhân lực công nghệ tại Việt Nam cũng là cơ sở để chúng tôi quyết định hoạt động tại đây. Các kỹ sư mà chúng tôi đã tuyển dụng không chỉ có trình độ cao, mà họ còn có tinh thần khởi nghiệp độc đáo. Họ có tư duy làm chủ và khả năng cho ra giải pháp sáng tạo. Điều này thật sự là vô giá!".
Ông Phillip An có gốc gác Trung Quốc nhưng đã di cư sang Mỹ từ nhỏ. Trước khi đến Việt Nam khởi nghiệp, ông từng có thời gian sống ở Nam Phi cũng như Singapore. Ngoài Phillip An, Homebase có hai Đồng sáng lập khác là Đoàn Việt Hưng và JunYuan Tan – đến từ Singapore.
Đồng quan điểm, ông Kevin Davis - Đồng sáng lập và CEO của Persona Studios, góp lời: "Chúng tôi xây dựng trụ sở chính tại Việt Nam vì chất lượng nguồn nhân lực công nghệ vượt trội và hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động. Vị trí chiến lược của Việt Nam tại Đông Nam Á, cùng môi trường đầu tư hiệu quả về mặt chi phí sẽ tạo điều kiện cho chúng tôi phát triển một cách nhanh chóng.
Đội ngũ kỹ sư công nghệ (developer) tại Việt Nam luôn cực kỳ cần cù và tận tâm. Họ sẵn sàng làm việc cật lực để đảm bảo chất lượng cho sản phẩm công nghệ của chúng tôi được đến tay khách hàng đúng quy trình và thời hạn".
Được thành lập vào năm 2023, Persona Studios phát triển công nghệ AI giúp doanh nghiệp tự động hoá các quy trình vận hành, tiếp cận khách hàng và tuyển dụng. Doanh nhân Kevin Davis đã từng khởi nghiệp 3 lần, startup đầu tiên của ông được người ta mua lại có giá trị hàng trăm triệu USD.
Sau khi được Antler đầu tư, startup này thiết lập trụ sở công nghệ tại thành phố Vũng Tàu và huy động được 1,1 triệu USD. Đội ngũ của họ hiện tại có 15 nhân viên và vận hành các dự án thí điểm trên toàn cầu trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam giống như những ngày đầu ở Thung lũng Silicon
Ngoài ra, Kevin Davis rất xem trọng tinh thần hợp tác và đạo đức làm việc của cộng đồng công nghệ Việt Nam: "Hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ Việt Nam giống như những ngày đầu ở Thung lũng Silicon. Mọi người tạo nên một cộng đồng rất gắn bó luôn sẵn lòng hỗ trợ nhau, tạo nên đà phát triển cho các công ty khởi nghiệp. Hệ sinh thái khởi nghiệp tại TP.HCM không thể sôi động như hiện tại nếu như không có những nỗ lực từ Chính phủ Việt Nam".
Cả hai Đồng sáng lập đều cho biết họ không có nhiều trở ngại trong việc lập giấy phép kinh doanh với tư cách người nước ngoài tại Việt Nam cũng như không gặp nhiều rào cản về ngôn ngữ. Tuy nhiên, họ thừa nhận vẫn cần có sự hỗ trợ của các nhân sự công nghệ cấp cao từ các nước.
Kevin Davis - Đồng sáng lập và CEO của Persona Studios
"Tuy nhiên, chúng tôi cần tìm thêm những chuyên gia giàu kinh nghiệm để bổ sung cho đội ngũ. Chính xác là những chuyên gia đã có thành tích dẫn đầu trong lĩnh vực và có khả năng lãnh đạo trong các dự án công nghệ phức tạp ở các nước phát triển", Kevin Davis chia sẻ thêm.
Ông Erik Jonsson, Đối tác của Antler Việt Nam, làm rõ thêm vấn đề: "Các công ty như Homebase và Persona Studios cần nguồn nhân lực chất lượng và các năng lực về công nghệ để phát triển trên toàn cầu.
Tại Việt Nam, chúng tôi đã xây dựng nền tảng vững chắc để hỗ trợ các nhà sáng lập trong và ngoài nước, giúp họ vượt qua thách thức và mở rộng quy mô kinh doanh. Bằng cách đầu tư vào từ những giai đoạn đầu kể cả việc cố vấn, kết nối và tài trợ, chúng tôi đảm bảo họ có nguồn lực cần thiết để vươn tầm quốc tế
Ngoài ra, mạng lưới toàn cầu của chúng tôi giúp các nhà sáng lập nhanh chóng xác định các vấn đề trong thị trường tận dụng các nguồn lực hiện có của Việt Nam để mở rộng quy mô nhanh chóng".
Chẳng hạn trên toàn cầu và cả ở Việt Nam, họ có chương trình hỗ trợ nhà sáng lập kéo dài 10 tuần, nhằm giúp các nhà sáng lập tìm người đồng sáng lập, ra mắt các sản phẩm thử nghiệm (MVPs), thu hút khách hàng và tiến hành phân tích độ phù hợp giữa sản phẩm với thị trường mục tiêu. Cả Phillip An và Kevin Davis đều tìm được người Đồng sáng lập và ra mắt MVPs thông qua chương trình của Antler.
Sự hiện diện toàn cầu và mạng lưới rộng khắp của Antler là những yếu tố chính để hỗ trợ cho các startup này. Bằng cách đầu tư vào những con người tài năng và mang đến mạng lưới cố vấn trên 30 quốc gia, Antler có thể tận dụng nguồn lực lớn của mình để giúp startup có tư duy phát triển toàn cầu ngay từ những ngày đầu tiên.
Vậy nên, nếu so với các quỹ đầu tư giai đoạn đầu tại Việt Nam như Do Ventures, Genesia Ventures hay Zone Startups Vietnam, danh mục đầu tư của Antler có sự hiện diện của rất nhiều Nhà sáng lập nước ngoài.
Ông Erik Jonsson từng lên chương trình Shark Tank Việt Nam để 'săn' startup cho Antler.
Theo Phillip An, sự hỗ trợ của Antler đóng vai trò quan trọng cho thành công của Homebase: "Những mối quan hệ và kiến thức vận hành chúng tôi học được từ các chuyên gia tại PropertyGuru và Alibaba thật sự vô giá. Antler không những đã giới thiệu cho chúng tôi những cố vấn chất lượng như thế, còn kết nối chúng tôi với các nhà đầu tư phù hợp với từng giai đoạn phát triển của Homebase".
Antler có kế hoạch đầu tư 6 triệu USD vào các startup tại Việt Nam trong năm 2024. Theo đó, họ cung cấp nguồn vốn trước khi ra mắt và trong giai đoạn tăng trưởng cho các startup - lên đến 600.000 USD cho mỗi công ty. Cam kết này một lần nữa nhấn mạnh tầm nhìn của Antler vào niềm năng của Việt Nam như một trung tâm công nghệ của khu vực.