Gian nan chuyển dịch sản xuất khỏi Trung Quốc

Chuyển dịch mạnh mẽ

Theo báo cáo, các công ty phần cứng công nghệ toàn cầu phần lớn đã hoàn thành giai đoạn một, tức giai đoạn hạ nguồn, trong quá trình chuyển dịch ra khỏi Trung Quốc. Quá trình chuyển dịch này đang dần chuyển sang giai đoạn trung nguồn.

Lý do quan trọng khiến các công ty phải chuyển dịch là vì các biện pháp trừng phạt từ phương Tây đối với ngành công nghệ Trung Quốc nhằm hạn chế sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Điển hình, Mỹ đã tăng cường kiểm soát xuất khẩu đối với các sản phẩm bán dẫn hàng đầu và công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã ảnh hưởng đến sản lượng sản phẩm phần cứng hỗ trợ AI ở Trung Quốc. Các nhà sản xuất đang di dời các bộ phận quan trọng của quá trình sản xuất phần cứng AI, chẳng hạn như bộ xử lý đồ họa, bo mạch chủ và máy chủ… ra khỏi Trung Quốc. Việc chuyển dịch sản xuất nhằm được tiếp tục sử dụng các công nghệ chip bán dẫn AI tiên tiến của Mỹ.

Từ thực tế trên, tỷ trọng xuất khẩu phần cứng công nghệ của Trung Quốc đại lục, bao gồm hạ nguồn và trung nguồn, sang Mỹ ngày càng giảm. Cụ thể, với ngành máy tính, tỷ lệ nhập khẩu từ Trung Quốc năm 2017 là 66% nhưng lần lượt giảm còn 57% rồi 44% vào năm 2020 và 2023. Tương tự, với sản phẩm thiết bị viễn thông, ti vi thì tỷ lệ năm 2017 là 62% giảm còn 56% và 45%. Đặc biệt, trong lĩnh vực bo mạch điện tử, tỷ lệ trên giảm từ 61% năm 2017 còn 21% vào năm 2020 và 16% vào năm 2023.

Thách thức phía trước

Theo S&P, nếu chuyển dịch giai đoạn hạ nguồn diễn ra suôn sẻ bởi không có nhiều rủi ro và các cơ sở sản xuất không đòi hỏi vốn đầu tư quá cao, các nhà máy có thể được xây dựng mới với chi phí vừa phải. Các doanh nghiệp dễ dàng tìm được lao động giá rẻ khi mở nhà máy ở các nước khác.

Ở giai đoạn tiếp theo, S&P đánh giá các nhà sản xuất phần cứng công nghệ từ năm 2024 - 2026 có thể sẽ tăng tốc đầu tư vào công suất trung nguồn mới bên ngoài Trung Quốc.

Tuy nhiên, thách thức chuyển đổi ở giai đoạn trung nguồn sẽ lớn hơn nhiều. Cụ thể, việc các nhà sản xuất bổ sung hoạt động trung nguồn bên ngoài Trung Quốc gây ra nhiều rủi ro tín dụng hơn so với giai đoạn trước. Đó là vì việc tái phân bổ công suất trung nguồn khỏi Trung Quốc sẽ đòi hỏi chi tiêu nhiều hơn, chi phí vận hành liên tục cao hơn và khả năng thực thi không thành công.

Quan trọng hơn, quá trình chuyển dịch khó khăn vì đầu tư vào các nhà máy mới sẽ rất tốn kém và việc chuyển trang thiết bị cần thiết cũng khó khăn hơn. Điều này có thể gây gián đoạn nhất định cho chuỗi cung ứng trong thời gian tới.

Thực tế vừa nêu có thể khiến cho hiệu quả kinh doanh của các công ty công nghệ gặp ảnh hưởng đáng kể. Để bù đắp vào chi phí tăng cao, thách thức đặt ra là các công ty phải có được doanh số tiêu thụ lớn. Đây là thách thức không nhỏ.