MỹTrenbolone, loại thuốc tăng cơ bắp được giới trẻ sử dụng ngày càng nhiều, tiềm ẩn nhiều nguy cơ khôn lường.
Frank, 18 tuổi, sống tại Massachusetts, thường xuyên xem nội dung trên TikTok của những người như @vici.Togi. Trong video của mình, Togi chia sẻ anh đã tiêm "một chút" trenbolone, loại steroid đồng hóa, vào vùng hông. Những hình ảnh sau đó cho thấy sự phát triển cơ bắp đáng kinh ngạc.
Frank ngay lập tức gửi video này cho Jesse, bạn tập gym của mình. Cả hai thường nói đùa về việc "dùng trenbolone để biến thành quái vật, nâng tạ khủng và trở nên vạm vỡ". Khi đến phòng tập, họ tiếp tục bàn tán về trenbolone. Mỗi khi không thể phá kỷ lục nâng tạ của bản thân, Jesse lại thốt lên: "Đến lúc phải dùng 'tren' rồi".
Cơn sốt trenbolone
Trong giới thể hình, trenbolone được mệnh danh là "ông vua của các loại steroid" bởi hiệu quả vượt trội. Đối với thanh thiếu niên và nam giới trẻ tuổi, trenbolone là tấm vé thông hành để sở hữu thân hình vạm vỡ như trên mạng xã hội.
Trenbolone ra mắt vào năm 1963, được chấp thuận sử dụng trong chăn nuôi vào những năm 1980 để tăng trọng cho gia súc. Cùng thời điểm đó, các vận động viên thể hình nhận ra rằng đặc tính xây dựng mô, giúp phát triển cơ bắp ở người. Trenbolone có tác dụng liên kết với hormone tăng trưởng androgen cao gấp ba lần testosterone. Đặc tính này giúp người dùng tăng khối lượng và sức mạnh cơ bắp. Nó cũng giúp bảo tồn mô cơ bằng cách ức chế các hormone dị hóa (gây lãng phí cơ bắp) như cortisol.
Dù vậy, người dùng phổ thông như Frank thường không hiểu rõ về các cơ chế này. Anh giải thích về trenbolone bằng tất cả sự tự tin và hiểu biết của một người từng tìm kiếm thông tin trên Google (chủ yếu là xem công dụng của thuốc ở bò) và tiêu thụ hàng trăm nội dung trenbolone trên TikTok.
"Nếu bạn chỉ quan tâm đến việc tăng cơ bắp, đây thực sự là thứ bạn nên dùng", anh nói.
TikTok tràn ngập clip liên quan đến loại "thần dược" này, từ "thử thách 30 ngày với tren", "cách sử dụng tren chính xác", "đàm luận về tren" hay cơ bản hơn "tren là gì?". Tất cả đều được sản xuất bởi những người có tầm ảnh hưởng (influencer), thay vì bác sĩ chuyên khoa. Các video đôi khi thu hút tới hơn một triệu lượt xem và khoảng 2.000 bình luận.
Hàng loạt fitfluencer (người có tầm ảnh hưởng trong lĩnh vực thể hình) có mối quan hệ cộng sinh với loại thuốc này. Họ nâng cao danh tiếng của mình trên mạng xã hội bằng cách quảng bá trenbolone, bình thường hóa việc sử dụng, dù ở một số nơi, đây là chất cấm.
Vận động viên thể hình Nyle Nayga ra mắt podcast Trensparent (nói về ứng dụng của trenbolone trong tập luyện). Người có tầm ảnh hưởng Jon Skywalker bán áo sơ mi và quần thể thao có in chữ tren setter trên đó. Trenbolone nổi tiếng đến nỗi len lỏi vào thành phần của một số sản phẩm thảo dược.
Nhiều chuyên gia cho rằng mạng xã hội đang bóp méo kỳ vọng về hình thể của những người đàn ông trẻ tuổi trong thế hệ Gen Z. Đó là lý do trenbolone hay các dòng steroid khác ngày càng phổ biến.
Jason Nagata, phó giáo sư nhi khoa tại Trường Y Đại học California, người nghiên cứu về steroid và chứng rối loạn ăn uống ở nam thanh thiếu niên, cho biết: "Cộng đồng không nhận ra chứng rối loạn hình ảnh cơ thể phổ biến đến thế nào ở nam thanh thiếu niên. Trên thực tế, gần một phần ba số nam giới trẻ tuổi đang cố gắng tăng cân".
Trong quá trình tập cơ, họ không thể ngó lơ steroid. Dù có nhiều tác dụng phụ, steroid đồng hóa và trenbolone rất hiệu quả trong việc phát triển khối lượng cơ bắp.
Hai người có tầm ảnh hưởng tự xưng là cặp song sinh trenbolone khoe cơ bắp trên mạng xã hội. Ảnh: The Tren Twin
Hệ lụy khôn lường
Giống như nhiều loại thuốc tác dụng cấp tốc, trenbolone có nhiều mặt tối. Đây không phải sản phẩm dành cho người mới bắt đầu tập luyện. Nguyên nhân là trenbolone có độc tính thần kinh cao nhất trong các loại steroid đồng hóa, theo báo cáo do Timothy M. Piatkowski, nhà nghiên cứu kiêm giảng viên tại Đại học Griffith thực hiện. Độc tính thần kinh có thể gây tổn thương nghiêm trọng với thanh thiếu niên, bởi não của họ vẫn đang phát triển.
Oliver, 26 tuổi, một người đàn ông lực lưỡng nặng 102 kg với mái tóc nâu sẫm và bộ râu được cắt tỉa gọn gàng, hiểu rõ về các tác hại này. Anh bắt đầu dùng trenbolone cách đây 7 năm, sở hữu thân hình vạm vỡ "trông như photoshop". Thời gian dài sử dụng thuốc khiến anh trở nên căng thẳng, rối loạn tâm lý, cuối cùng gặp rắc rối về mặt pháp lý.
"Trenbolone có thể dẫn đến ham muốn tình dục quá độ, tạo ra nhận thức lệch lạc, cảm giác muốn thống trị, suy nghĩ và hành vi bạo lực", giáo sư Mike Israetel, nhà khoa học thể thao, đồng sáng lập trung tâm thể hình Renaissance Periodization, giải thích.
Bên cạnh đó, người dùng có thể bị mất ngủ, huyết áp cao và ho, thuốc cũng có thể gây khó nói hoặc khó thở. Cơn ho đặc trưng này rất nổi tiếng trong văn hóa steroid, được gọi là "ho tren". Tác động về tinh thần của trenbolone còn tồi tệ hơn. Thuốc làm tăng cảm giác lo lắng, hoang tưởng và hung hăng, có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề sẵn có, theo một nghiên cứu năm 2023 trên Tạp chí Nghiên cứu Xã hội học Thể thao.
Bùng nổ thị trường chợ đen
Đạo luật Kiểm soát Steroid đồng hóa năm 1990 đã bổ sung 25 hợp chất, bao gồm trenbolone, vào nhóm "steroid đồng hóa". Người phân phối và vận chuyển hóa chất này có thể phạm tội hình sự. Thanh thiếu niên là một phần động lực cho lệnh cấm, Rick Collins, chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực dược phẩm, cho biết.
"Mục đích của luật là ngăn chặn gian lận trong thể thao, giảm thiểu thị trường chợ đen và bảo vệ công chúng, đặc biệt là những người trẻ tuổi trước tình trạng sử dụng các chất này ngoài giám sát y tế", ông nói.
Dù vậy, lệnh cấm không hiệu quả. Thị trường chợ đen vẫn bùng nổ. Vào đầu những năm 2000, Internet trở thành thiên đường cho việc phân phối steroid. Dù vậy, trenbolone vẫn chỉ dành riêng cho những người "cuồng cơ bắp", không tiếp cận được người trẻ tuổi.
Đến khi mạng xã hội phát triển hơn, nhiều người trẻ cảm thấy áp lực, mong muốn trông thật lực lưỡng. "Các nền tảng truyền thông xã hội tạo ra văn hóa so sánh. Cuộc sống của ai tốt hơn? Xe của ai đắt tiền hơn? Và đối với nhiều người, cơ thể của ai đẹp hơn?", tiến sĩ Nagata nói.
Lúc này, trenbolone mới len lỏi trong tâm trí người trẻ, giúp họ có cảm giác hơn người trong các cuộc so sánh bất tận. Tuy nhiên, hiệu quả của thuốc đi kèm tác dụng phụ nghiêm trọng hơn so với các loại steroid khác.
Thục Linh (Theo Men's Health)