Iran tuyên bố sẽ trả đũa mạnh mẽ vụ thủ lĩnh Hamas Haniyeh bị ám sát ở Tehran, song sẽ tính toán cẩn thận, không hành động "hấp tấp".
"Thời gian đứng về phía chúng tôi và quá trình chờ đợi đòn đáp trả sẽ kéo dài", Ali Mohammad Naeini, phát ngôn viên lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), ngày 20/8 tuyên bố, đề cập cam kết của Iran về việc trả đũa Israel sau vụ thủ lĩnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh bị ám sát tại Tehran hôm 31/7.
Ông Naeini cho biết phản ứng của Iran có thể sẽ khác với các chiến dịch trước đây, trái ngược với những lời đe dọa về "trả nợ máu" mà Tehran từng đưa ra.
"Israel sẽ phải sống trong bất an với đòn đáp trả của Iran, khi tình hình không giống với những lần trước. Các chỉ huy của chúng tôi đã có kinh nghiệm cùng nghệ thuật trừng phạt kẻ thù một cách hiệu quả và sẽ không hành động hấp tấp", quan chức này nhấn mạnh.
Người dân Iran tham dự lễ tang của thủ lĩnh Hamas Haniyeh tại Tehran hôm 1/8. Ảnh: Reuters
Iran hồi tháng 4 phóng hơn 300 tên lửa, máy bay không người lái (UAV) tự sát nhằm vào Israel trong đòn tập kích trực tiếp đầu tiên vào lãnh thổ đối phương, sau khi cáo buộc Tel Aviv là thủ phạm tấn công tòa sứ quán của Tehran ở thủ đô Damascus của Syria khiến Mohammed Reza Zahedi, chỉ huy cấp cao của IRGC, thiệt mạng. Israel và các đồng minh đã đánh chặn 99% quả đạn.
Mohsen Rezaee, cựu tư lệnh IRGC, cùng ngày 20/8 cho biết động thái phản ứng của Iran sẽ được "tính toán kỹ lưỡng". "Chúng tôi đã nghiên cứu các hậu quả có thể xảy ra và sẽ không để Netanyahu, người đang chìm trong vũng lầy, tự cứu lấy mình", ông nhấn mạnh, nhắc đến Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Khu vực Trung Đông đang ở trong tình trạng cảnh giác cao kể từ vụ ông Haniyeh bị ám sát ở Tehran. Israel trước đó hạ sát Fuad Shukr, chỉ huy quân sự hàng đầu của Hezbollah, tại thủ đô Beirut của Lebanon, khiến nhóm này đe dọa đáp trả.
Iran và Hamas cũng cáo buộc Israel ám sát ông Haniyeh và thề sẽ trả đũa, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ bùng phát một cuộc chiến toàn diện ở khu vực. Tel Aviv không thừa nhận, cũng không phủ nhận thông tin.
"Các người đã sát hại thượng khách của Iran ngay trong nhà chúng tôi và sẽ phải nhận trừng phạt nghiêm khắc", lãnh tụ Iran Ali Khamenei nhấn mạnh trong phát biểu đầu tiên về cái chết của ông Haniyeh. Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah cũng tuyên bố việc đáp trả Israel về vụ ám sát ông Shukr là "không thể tránh khỏi".
Dù vậy, các phát biểu mới nhất của giới chức IRGC cho thấy thái độ của Iran dường như đã thay đổi, không còn quyết liệt như trước. Điều này diễn ra sau nhiều tuần nỗ lực ngoại giao của các bên liên quan nhằm ngăn chặn căng thẳng leo thang.
Ngoài ra, họ cũng đang đẩy mạnh hoạt động trung gian để giúp Israel và Hamas đạt thỏa thuận ngừng giao tranh tại Gaza. Ông Razaee ngày 20/8 cho biết "sẽ sớm có một thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza".
"Mỹ và Israel không nên lặp lại các sai lầm của mình. Nếu Mỹ ngăn Israel và ông Netanyahu trong những tuần đầu tiên của xung đột, cuộc chiến sẽ không kéo dài đến bây giờ. Do đó, nhân tố chính khiến chiến sự vẫn tiếp diễn là Mỹ và Israel. Xung đột kéo dài càng lâu thì Mỹ càng bị tổn hại nhiều hơn", quan chức này nói.
Trong khi đó, ông Naeini nhấn mạnh Israel đã "chấp nhận thất bại" và "không đạt được bất cứ mục tiêu nào" trong cuộc chiến ở Dải Gaza, thêm rằng "các chính trị gia Mỹ cũng đã thừa nhận điều này".
Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken ngày 19/8 cho biết Israel đã chấp thuận đề xuất ngừng bắn do Washington đưa ra trong vòng đàm phán diễn ra tại Doha, Qatar tuần trước và kêu gọi Hamas làm điều tương tự, trước khi các cuộc đối thoại dự kiến nối lại trong tuần này.
Đã có một số dấu hiệu cho thấy Iran có thể sẽ từ bỏ kế hoạch tấn công Israel nếu các bên đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza, dù phái bộ của nước này tại Liên Hợp Quốc tháng trước khẳng định kế hoạch trả đũa của Tehran "không liên quan đến thỏa thuận ngừng giao tranh" tại dải đất.
Một số quan chức cho rằng bản thân Iran cũng lo ngại phản ứng của họ sẽ gây ra một cuộc chiến trên quy mô rộng ở Trung Đông, nên cố tình trì hoãn việc đáp trả. Một nhà ngoại giao nhận định Tehran và Hezbollah đang "mắc kẹt" trong chính lời thề trả đũa của mình.
Vị trí Iran, Israel, Lebanon tại Trung Đông. Đồ họa: CNN
Phạm Giang (Theo CNN)