Ngày 26-10, nguồn tin của Tuổi Trẻ Online cho biết Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam (thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã ban hành kết luận nội dung tố cáo đối với giáo sư, tiến sĩ Phạm Xuân Hội - viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp.
Đề tài khoa học đang nghiên cứu đã được... nghiên cứu
Theo đó, nội dung tố cáo ông Phạm Xuân Hội có hành vi vi phạm trong việc ký hợp đồng và nhận làm chủ nhiệm các đề tài khoa họcvà công nghệ cấp tỉnh (tại Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi, Kon Tum) nghiên cứu về các giống sắn mới chống bệnh khảm lá sắn trên địa bàn có tên, nội dung, nghiên cứu giống nhau, trong khi các giống sắn này đã được nghiên cứu thành công tại tỉnh Tây Ninh.
Trên cơ sở xác minh và giải trình của người bị tố cáo là giáo sư, tiến sĩ Phạm Xuân Hội, Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam kết luận nội dung tố cáo này đúng.
Bởi các đề tài đang thực hiện tại Quảng Ngãi, Kon Tum và đề tài đang trong quá trình hoàn thiện, đề nghị phê duyệt, ký kết hợp đồng thực hiện tại Thừa Thiên Huế do Viện Di truyền nông nghiệp là cơ quan chủ trì và giáo sư, tiến sĩ Phạm Xuân Hội làm chủ nhiệm có tên, mục tiêu và nội dung cơ bản giống nhau.
Kết luận cho rằng nghiên cứu giống sắn chống bệnh khảm lá tại ba tỉnh là cần thiết. Các giống sắn sử dụng nghiên cứu tại ba tỉnh không hoàn toàn giống nhau và không hoàn toàn giống với các giống sắn sử dụng trong nghiên cứu tại Tây Ninh.
Dù nghiên cứu giống sắn chống bệnh khảm lá tại ba tỉnh là cần thiết. Tuy nhiên "với vai trò của một nhà quản lý và nhà khoa học, ông Hội đã có nhiều thiếu sót trong đề xuất nhiệm vụ khoa học cấp tỉnh, như thiếu sót cung cấp thông tin và đề tài có tên, mục tiêu, nội dung hoặc đối tượng nghiên cứu tương tự trước khi xây dựng đề xuất và thuyết minh nhiệm vụ khoa học. Đặc biệt, thông tin các đề tài nghiên cứu về bệnh khảm lá mà Viện Di truyền nông nghiệp đã và đang thực hiện.
Bản thuyết minh cũng không luận giải được tại sao phải lặp lại một số nội dung nghiên cứu tương tự nhau ở ba tỉnh; không luận giải được tại sao phải nghiên cứu bổ sung và hoàn thiện quy trình nhân giống bằng kỹ thuật in vitro và trong nhà mành tại Quảng Ngãi, Huế. Trong khi các kỹ thuật này đã được nghiên cứu trước đó.
Chưa có tài liệu chứng minh số tiền thất thoát, lãng phí
Nội dung tố cáo ông Phạm Xuân Hội triển khai nhân nhanh giống và cung cấp giống phục vụ sản xuất đối với 2 giống sắn chống bệnh khảm lá NH3, NH5 khi chưa được công bố lưu hành tại tỉnh Quảng Ngãi vi phạm quy định tại khoản 1, điều 9 Luật Trồng trọt2018 là đúng một phần.
Bởi mục tiêu chính của nhân giống phục vụ nghiên cứu để lựa chọn được giống tốt nhất và hoàn thiện quy trình sản xuất thông qua thí nghiệm và mô hình trình diễn nên không vi phạm khoản 1 điều 9 Luật Trồng trọt.
Tuy nhiên, trong bản thuyết trình đề tài, ông Hội lại không làm rõ được mục đích sử dụng và căn cứ pháp lý để đảm bảo hoạt động nhân giống sắn là phù hợp với quy định của Luật Trồng trọt.
Nội dung tố sau 30 tháng thực hiện đề tài "Tuyển chọn nhân nhanh một số giống sắn mới kháng bệnh khảm lá, năng suất cao phục vụ canh tác sắn bền vững tại tỉnh Quảng Ngãi" sản xuất được 2,3 triệu hom giống sắn NH3 và NH5 chưa được khảo nghiệm và tự công bố lưu hành tại Quảng Ngãi nên gây thất thoát, lãng phí ngân sách từ 1,3 - 2,3 tỉ đồng.
Kết luận khẳng định tố cáo đúng một phần.
Lý do đến thời điểm xác minh tố cáo giống sắn NH3 và NH5 đều chưa được công nhận lưu hành hoặc tự công bố lưu hành tại Quảng Ngãi. Hiện tại việc nhân giống đang được triển khai trên đồng ruộng tại tỉnh.
Trong bản thuyết trình, ông Hội đã không làm rõ được phương án sử dụng hợp pháp 2,3 triệu hom giống. Nếu đến thời điểm thu hoạch vẫn không có phương án sử dụng hợp pháp thì có thể dẫn tới lãng phí sản phẩm của đề tài.
Vì chưa có tài liệu, bằng chứng xác định giá trị của hom giống nên không thể chắc chắn số tiền thất thoát, lãng phí. Đây là lý do tố cáo chỉ đúng một phần.
Với kết luận nội dung tố cáo trên, ông Nguyễn Hồng Sơn, giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm giáo sư, tiến sĩ Phạm Xuân Hội.
Kết luận cũng yêu cầu Viện Di truyền nông nghiệp kiểm điểm trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân liên quan; phối hợp với ông Hội rà soát, đề xuất với các cơ quan có liên quan về phương án sử dụng hiệu quả đầu tư trong nghiên cứu và các sản phẩm của đề tài, đúng quy định của pháp luật.