'La Chimera' - chuyện tình của chàng trộm mộ

* Bài viết tiết lộ nội dung phim

Phim do Alice Rohrwacher đạo diễn, mở đầu với hình ảnh Arthur (Josh O'Connor thủ vai) mơ về một phụ nữ bí ẩn khi đang trên chuyến tàu về vùng Tuscany. Giấc mộng của anh bị cắt ngang bởi tiếng gọi của người soát vé, kéo Arthur trở lại thực tại.

Arthur vốn là một nhà ngoại cảm người Anh, có năng lực phát hiện các khu mộ cổ. Sau khi mãn hạn tù vì giúp các băng nhóm trộm tài sản của người đã khuất, sự nghèo khó khiến anh nhanh chóng quay lại con đường phi pháp để kiếm tiền trả nợ cho Spartaco. Người này đã trả phí bào chữa cho Arthur và cũng là kẻ thu mua cổ vật của anh.

Tác phẩm khai thác đề tài tình yêu kết hợp yếu tố kỳ ảo, làm câu chuyện trở nên mới lạ và hấp dẫn. Năng lực ngoại cảm của Arthur giúp bọn trộm hưởng lợi từ các món đồ cổ. Nhưng với Arthur, đó là cách để anh tìm kiếm người con gái trong giấc mơ của mình - Benjamina, người qua đời một cách bí ẩn. Hình ảnh cô luôn đeo bám trong tiềm thức của nam chính, khiến anh khát khao đoàn tụ bạn gái trong thế giới của những linh hồn.

Sau khi ra tù, Arthur tìm đến căn nhà của mẹ Benjamina, nơi kỷ niệm giữa anh và bạn gái vẫn còn vương vấn. Tại đây, anh bắt gặp người giúp việc tên Italia. Trong khi Benjamina đại diện cho quá khứ, những gì thuộc về cõi phàm và ký ức không thể chạm tới, Italia lại là hiện thân của cuộc sống thực tại. Arthur dường như bị mắc kẹt trong mối tình với hai phụ nữ - một người đã rời khỏi thế giới này, còn người kia đang tồn tại.

Thời điểm mối quan hệ giữa Arthur và Italia dần phát triển tốt đẹp là lúc anh phát hiện ra khu mộ bí ẩn, nơi chôn cất một pho tượng thần linh với khuôn mặt giống hệt nàng Benjamina. Sự giằng xé của nhân vật chính phản ánh cuộc đấu tranh bên trong tâm hồn, giữa quá khứ với hiện tại, cõi sống và cõi chết.

La Chimera mang hơi hướng phong cách làm phim cổ điển, với kỹ thuật quay phim nhựa 16 mm và 35 mm, kết hợp ánh sáng tự nhiên, gợi lên không khí làng quê Italy những năm 1980. Những cảnh quay chuyển động chậm rãi qua cánh đồng trải dài dưới ánh nắng hè, các thị trấn nhỏ và tòa nhà cổ kính tạo nên một thế giới thơ mộng, hoài cổ.

Nhịp phim chậm nhưng không nhàm chán khi đan xen các tình tiết hài hước qua phi vụ của nhóm mộ tặc. Tác phẩm còn cho thấy góc nhìn châm biếm về lòng tham của con người trước giá trị văn hóa cổ xưa bị vùi lấp sau làn sóng công nghiệp hóa.

Bằng cách xây dựng bối cảnh, đạo diễn Alice Rohrwacher mô tả Italy như tàn tích của nền văn hóa từng rất thịnh vượng. Hành động trộm mộ ẩn dụ cho sự trỗi dậy của quá khứ, nơi linh hồn được "gọi dậy" từ cõi chết. Nhưng điều này gợi cảm giác kỳ lạ, như thể chúng đang trôi dạt giữa hai thế giới, làm mờ ranh giới giữa sống và chết. Vì lòng tham, con người có thể tận diệt quá khứ, cướp bóc tài sản của người chết để bán "chui" trên thị trường chợ đen.

Đan xen nhiều trường đoạn là phần âm nhạc hoài niệm, kết hợp giữa những giai điệu cổ điển và nhạc cụ dân gian Italy, tạo nên không khí lãng mạn, đưa khán giả trở về một thời kỳ đã qua.

Diễn viên Josh O'Connor để lại ấn tượng khi thể hiện vai người đàn ông lạc lõng, cô đơn với đôi mắt u buồn và thân hình hốc hác. Anh cho thấy tình yêu dành cho những món cổ vật thông qua cử chỉ, biểu cảm gương mặt. Theo Guardian, ban đầu nhân vật Arthur được định hình ở độ tuổi trung niên, khoảng 40-50 tuổi. Tuy nhiên, màn thử vai của O'Connor, 34 tuổi, thuyết phục đạo diễn thay đổi quyết định. Trang này đánh giá nhân vật Arthur trong La Chimera là màn trình diễn xuất sắc trong sự nghiệp của nghệ sĩ.

Phim được giới chuyên môn đánh giá tích cực. Nhà phê bình Guy Lodge của Variety nói nhịp điệu "linh hoạt, uyển chuyển" và khen kỹ năng chỉ đạo của Rohrwacher, quay phim và dàn diễn viên. Peter Bradshaw của Guardian chấm phim 5/5 sao, cho rằng tác phẩm giới thiệu Italy như một kho báu của nền văn minh cổ đại.

Theo Hollywood Reporter, dự án được các nhà phê bình xem là một trong những phim điện ảnh Italy xuất sắc của năm 2023. Tạp chí Ciak nhận định La Chimera gợi nhắc các tác phẩm của đạo diễn kỳ cựu Pier Paolo Pasolini, trong đó Alice Rohrwacher cho thấy sự tính toán trong cách kể chuyện và dàn dựng.

Alice Rohrwacher, 43 tuổi, là một trong những đạo diễn đương đại triển vọng nhất hiện nay. Trước đó, The Wonders (2014) của cô giành giải thưởng Ban giám khảo tại Liên hoan phim Cannes 2014, Happy as Lazzaro (2018) giành giải Kịch bản xuất sắc Cannes 2018.

Trung Đàm