Dưới đây là bài viết của thầy Lê Triều Sơn (nguyên hiệu trưởng Trường THPT Gia Hội, nay là hiệu trưởng Trường THPT Hai Bà Trưng - Huế):
Đang bộn bề công việc chuẩn bị cho năm học mới, tôi nhận được tin nhắn qua Zalo: "Thầy ơi, con đậu ngành khoa học dữ liệu, Trường đại học Kinh tế Đà Nẵng. Con mừng quá!".
Niềm vui ngập tràn, bởi đây là tin nhắn của cô học trò Văn Thị Hồng Cảm (lớp 12B1 Trường THPT Gia Hội - Huế), đứa học trò mà tôi thương quý. Cảm đầy nghị lực, vượt khó vươn lên.
Như bông hoa nở đẹp bất chấp u buồn
Văn Thị Hồng Cảm cũng như bao đứa trẻ khác, chào đời trong tình yêu thương của cả ba và mẹ. Nhưng niềm hạnh phúc ấy, sau này, em chỉ được cảm nhận qua lời kể của người bà, bởi chỉ hai tháng sau khi sinh em, mẹ và ba không còn sống chung nữa.
Cảm lớn lên bên bà nội và ba trong căn nhà cũ kỹ. Nguồn sống của cả gia đình dựa vào nghề cắt tóc của ba em.
Ba của Cảm lại mắc bệnh tâm thần phân liệt do hậu quả của căn bệnh trầm cảm không được chạy chữa vì hoàn cảnh quá khó khăn. Những năm qua, bao nhiêu tiếng la hét, đập phá đồ đạc, thiếu kiểm soát của người cha chính là bấy nhiêu sự lo lắng, kể cả ám ảnh của cô gái bé nhỏ này. Cảm chỉ biết thương yêu và chăm sóc ba khi trái gió trở trời.
Càng lớn, em càng nhận thức rõ rằng việc tiếp tục con đường học tập là một gánh nặng lớn cho gia đình, khi mà ba em ngày càng bệnh nặng và bà ngày càng già yếu.
Những trăn trở, suy nghĩ về lựa chọn tiếp tục hay dừng lại việc đến trường khiến cô bé tuổi trăng tròn đôi khi kiệt sức và bất lực.
May mắn thay, phép màu đã đến với Cảm và gia đình em. Cảm được cô Tôn Nữ Quỳnh Dương nhận nuôi để trở thành thành viên của Nhà bảo trợ học sinh nghèo hiếu học Phú Thượng (Huế).
Cảm chuyển từ Trường THPT An Lương Đông (huyện Phú Lộc) lên học ở Trường THPT Gia Hội (Huế) nơi trước đây tôi làm hiệu trưởng. Những ngày đầu xa bà nội và ba, sống tại trung tâm chưa quen, Cảm thường buồn và ít nói. Em luôn canh cánh về bệnh tình của ba và sức khỏe của bà nội.
Cảm đã nỗ lực hết mình. Suốt 3 năm THPT năm học nào em cũng có điểm tổng kết cuối năm từ 9.0 trở lên.
Say mê với bộ môn toán, Cảm luôn đầu tư quỹ thời gian và tư duy của mình để theo đuổi và giải những bài toán khó.
Cảm tâm sự: "Quá trình từ cái nhìn ban đầu và tiếp xúc với các giả thiết của đề bài đến lúc em tìm ra câu trả lời cho bài toán là một cách em thấy mọi điều như tốt đẹp hơn, lạc quan hơn. Khoảnh khắc tìm ra được chìa khóa cho bài toán em cảm thấy sung sướng, khẳng định sự tiến bộ của em đối với môn học mà em yêu thích".
Giải khuyến khích trong kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh năm học 2023-2024 là một điều tuyệt vời cho những cố gắng của Cảm, để em vững tin hơn vào bản thân và tỏ lòng biết ơn đến thầy cô đã yêu thương, dạy dỗ mình trên bước đường được tiếp sức đến trường.
Cô Hoàng Thị Bé, giáo viên chủ nhiệm hai năm lớp 11, 12 (Trường THPT Gia Hội) của Cảm, nhận xét: "Cảm là một học sinh có tinh thần và ý thức học tập cao, luôn hòa nhã với bạn bè, giúp đỡ bạn cùng tiến bộ, hay đưa ra những ý kiến đóng góp để xây dựng lớp. Em là một học sinh khiêm tốn dù sức học của em nổi trội, là tấm gương sáng của sự vượt khó để vươn lên".
"Thầy ơi, em tạm nghỉ học 1 năm để kiếm tiền"
Tôi đã sắp xếp ghé mảnh đất Lộc Điền thăm Cảm một chiều mùa hạ, trong căn nhà cấp 4 cũ kỹ, còn nguyên phần gạch xây thô. Đón tôi là 3 ánh mắt: cái nhìn khờ dại của ba Cảm - một người còn ít nhiều di chứng của bệnh tâm thần, đôi mắt vui mừng của bà nội Cảm khi nhận ra người thầy đã đỡ đầu cháu gái mình những ngày tháng xa nhà lên Huế học, và ánh mắt Cảm - u buồn, lo lắng.
"Thầy ơi, em nghỉ một năm, lo cho nội với ba ổn định. Em kiếm thêm ít tiền để dành nhập học, sang năm em nhất định đi học", Cảm vừa nói vừa cúi đầu quét mớ tóc ở tiệm hớt tóc của ba cho gọn gàng.
Hiểu niềm đam mê học tập của Cảm, mới biết ý định chững lại khó khăn với em thế nào. Tôi sợ rằng một ngày nào đó khi quay trở lại đây thăm em, Cảm vì gánh nặng cơm áo mà quên đi giấc mơ đại học của mình, sợ Cảm mãi mãi rời bỏ chữ nghĩa trong khi em đã từng học giỏi đến thế.
Dõi theo Cảm cho đến hôm nay, khi em sắp bước chân vào giảng đường đại học với những ước mơ đẹp, tôi thấy hành trình của Cảm và con chữ thật diệu kỳ.
Cánh cửa đại học một lần nữa đặt em ở giữa sự lựa chọn tiếp tục hay dừng lại. Chi phí nơi ăn, chốn ở trên đất khách quê người, những khoản học phí không hề nhỏ, bệnh tình của ba và sức khỏe của bà nội thật sự là những dấu lặng trong tâm trí cô bé.
Dẫu còn đó muôn vàn khó khăn, thiếu thốn, nhưng Cảm ơi, thầy cô vẫn luôn bên em, bạn bè và xã hội vẫn luôn bên em và đồng hành với khao khát được chinh phục tri thức của em. Thầy muốn nói với em rằng: "Hành trình ước mơ với giảng đường đại học của em sẽ tiếp tục, tương lai đang chờ. Đừng bao giờ bỏ cuộc, Cảm ơi!".