Những hành vi bị cấm tuyệt đối khi lái xe, trong đó có cấm nồng độ cồn. Ảnh Khải Phạm.
Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ 2024 đã được Quốc hội thông qua và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2025.
Theo Điều 9, chương I Luật TT ATGT ĐB, các hành vi bị cấm đối với người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đáng chú ý, cụ thể:
- Điều khiển xe cơ giới tham gia giao thông đường bộ không có giấy phép lái xe theo quy định của pháp luật; điều khiển xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ không có giấy phép lái xe hoặc chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ, bằng hoặc chứng chỉ điều khiển xe máy chuyên dùng.
- Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.
- Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong cơ thể có chất ma túy hoặc chất kích thích khác mà pháp luật cấm sử dụng.
- Xúc phạm, đe dọa, cản trở, chống đối hoặc không chấp hành hiệu lệnh, hướng dẫn, yêu cầu kiểm tra, kiểm soát của người thi hành công vụ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
- Đua xe, tổ chức đua xe, xúi giục, giúp sức, cổ vũ đua xe trái phép; Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ lạng lách, đánh võng, rú ga liên tục.
- Dùng tay cầm và sử dụng điện thoại hoặc thiết bị điện tử khác khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đang di chuyển trên đường bộ.
- Giao xe cơ giới, xe máy chuyên dùng cho người không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật để điều khiển xe tham gia giao thông đường bộ.
- Chở hàng hóa vượt quá khối lượng toàn bộ, tải trọng trục, kích thước cho phép của xe hoặc vượt quá tải trọng, kích thước giới hạn cho phép của đường bộ khi chưa được cơ quan quản lý cấp phép hoặc không bảo đảm yêu cầu theo quy định của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024; Chở hàng hóa trên xe có quy định phải chằng buộc nhưng không chằng buộc hoặc chằng buộc không đúng quy định của pháp luật; chở quá số người theo quy định của pháp luật.
- Vận chuyển hàng hóa cấm lưu hành, vận chuyển trái phép hoặc không thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về vận chuyển hàng hóa nguy hiểm, động vật hoang dã.
- Đe dọa, xúc phạm, tranh giành, lôi kéo hành khách; đe doạ, cưỡng ép hành khách sử dụng dịch vụ ngoài ý muốn; Chuyển tải, xuống khách hoặc các hành vi khác nhằm trốn tránh phát hiện xe chở quá tải, quá số người theo quy định của pháp luật.
- Lắp đặt, sử dụng thiết bị âm thanh, ánh sáng trên xe cơ giới, xe máy chuyên dùng gây mất trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
- Cản trở người, phương tiện tham gia giao thông trên đường bộ; ném gạch, đất, đá, cát hoặc vật thể khác vào người, phương tiện đang tham gia giao thông trên đường bộ.
- Sử dụng quyền của xe ưu tiên khi không thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật; Lắp đặt, sử dụng thiết bị phát tín hiệu ưu tiên không đúng quy định của pháp luật.
- Bỏ trốn sau khi gây tai nạn giao thông đường bộ để trốn tránh trách nhiệm; Khi có điều kiện mà cố ý không cứu giúp người bị tai nạn giao thông đường bộ; xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tài sản của người bị nạn, người gây tai nạn giao thông đường bộ hoặc người giúp đỡ, cứu chữa, đưa người bị nạn đi cấp cứu; Lợi dụng việc xảy ra tai nạn giao thông đường bộ để hành hung, đe dọa, xúi giục, gây sức ép, làm mất trật tự, cản trở việc xử lý tai nạn giao thông đường bộ.
- Điều khiển vật thể bay, tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ hoạt động trong phạm vi khổ giới hạn đường bộ gây cản trở hoặc nguy cơ mất an toàn cho người, phương tiện tham gia giao thông đường bộ, trừ tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ được cấp phép bay.
Quy định trong Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ 2024 được chuyên gia và người dân ủng hộ với các hành vi bị cấm khi lái xe. Đặc biệt, cấm tuyệt đối nồng độ cồn, chất ma túy hoặc chất kích thích khác mà pháp luật cấm sử dụng.
Theo chuyên gia xe Nguyễn Thanh Hải, những chất kích thích như rượu, bia, ma túy sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người lái xe nên cấm tuyệt đối là phù hợp.
"Những chất kích thích như rượu, bia, ma túy sẽ khiến tinh thần của người lái xe bị ảnh hưởng, khiến họ xử lý tình huống chậm hơn. Thậm chí, sử dụng nhiều chất kích thích khiến người lái xe không đủ tỉnh táo dễ dẫn đến tai nạn nên theo tôi cấm tuyệt đối là hoàn toàn hợp lý", vị này nói.
Người dân cũng hoàn toàn ủng hộ việc cấm nồng độ cồn tiếp tục được áp dụng để giảm thiểu nguy cơ tai nạn giao thông.
"Tôi chứng kiến nhiều vụ tai nạn mà khi đưa lái xe ra, họ không còn tỉnh táo vì đã uống rượu say. Do đó, việc cấm tuyệt đối nồng độ cồn sẽ giảm những vụ tai nạn giao thông không đáng có nên người dân như tôi hoàn toàn ủng hộ", anh Tuấn Anh (Xuân Đỉnh, Hà Nội) chia sẻ.
Năm 2023, nhờ việc xử lý "không có vùng cấm" với các trường hợp vi phạm nồng độ cồn, tình trạng tai nạn giao thông đã giảm rõ rệt.
Theo số liệu của Cục CSGT, năm 2023, toàn quốc xảy ra 814 vụ tai nạn giao thông với nguyên nhân do người lái xe sử dụng rượu bia làm 400 người tử vong và 619 người bị thương. So với năm 2022, số vụ tai nạn đã giảm 8,44% (tương đương 75 vụ), giảm 26,34% người tử vong (tương đương 143 người) và giảm 1,75% người bị thương (tương đương 11 người).