Bị đẩy khỏi Man Utd sau nhiều năm gắn bó, nhưng Scott McTominay đang sống những ngày đẹp nhất sự nghiệp khi truyền cảm hứng để Napoli lột xác, dẫn đầu Serie A dưới trướng HLV Antonio Conte.
McTominay có lẽ sẽ cần thêm thời gian để học tiếng Italy trước khi có thể hiểu hết những lời khen ngợi mà truyền thông nơi đây dành cho anh. Nhưng anh đang dần quen với một từ mới, đang xuất hiện ngày càng nhiều trên các mặt báo Italy: "Jolly" của Conte.
Jolly có nghĩa là hạnh phúc trong tiếng Anh, và trong trường hợp này, nó không chỉ nói lên tâm trạng tươi vui của McTominay, dù điều đó hoàn toàn phù hợp. Trên kênh truyền hình nội bộ Napoli gần đây, tiền vệ này kể: "Ước mơ lớn nhất của tôi là được hạnh phúc. Hạnh phúc là điều tuyệt vời nhất trong cuộc sống và đó là điều duy nhất tôi tập trung vào: cố gắng hạnh phúc, ở bên gia đình, bạn bè và người yêu... Khi bạn mỉm cười, bạn chơi bóng cũng tốt hơn".
McTominay mừng bàn mở tỷ số trận Napoli thắng Como 3-1 trên sân Diego Maradona ở Serie A ngày 4/10. Ảnh: La Presse
Tuy nhiên, với người Italy, "Jolly" lại có hàm ý khác, ám chỉ đến lá bài Joker trong bộ bài tây. McTominay được xem như là quân bài bất ngờ của Napoli, người có thể nâng cấp những lá bài khiêm tốn thành lá bài chiến thắng nhờ sự linh hoạt của mình.
Nghe có vẻ là phóng đại, nhưng McTominay thực tế đang tạo ra ảnh hưởng lớn tại Napoli. Không được trọng dụng ở Man Utd và bị đẩy sang CLB Italy vào ngày cuối kỳ chuyển nhượng hè với giá 35 triệu USD, tiền vệ này ra mắt trong trận hòa Juventus 0-0 hồi tháng 9, rồi ghi bàn đầu tiên cho Napoli chỉ qua vài giây sau khi vào sân trong trận thắng Palermo ở Cup Italy.
McTominay đã thi đấu đủ 90 phút trong cả ba trận Serie A gần nhất của Napoli. Sau khi kiến tạo cho Khvicha Kvaratskhelia ghi bàn trong trận đấu với Monza, anh tự mình mở tỷ số trong chiến thắng 3-1 trước Como. Bàn thắng của McTominay đến chỉ sau 25 giây của trận đấu, khi anh nhận đường chuyền từ Romelu Lukaku và dứt điểm chính xác vào góc dưới khung thành.
Dưới sự cổ vũ cuồng nhiệt của khán giả khu vực Curva, McTominay ăn mừng cùng người hâm mộ về khoảnh khắc mà anh mô tả là "một trong những trải nghiệm tuyệt vời nhất tôi từng trải qua". Trên băng ghế chỉ đạo, Conte giơ nắm đấm vui mừng. Trước trận đấu với Monza, Conte từng chia sẻ trên Dazn: "Scott là cầu thủ có bản năng ghi bàn. Bàn thắng nằm trong DNA của cậu ấy".
Khi lên danh sách chuyển nhượng hè vừa qua, Conte đặt Lukaku lên hàng đầu vì họ từng hợp tác thành công tại Inter. Nhưng McTominay cũng không kém phần quan trọng trong kế hoạch của HLV người Italy. Conte từng than phiền việc không bán được Victor Osimhen đã cản trở kế hoạch chuyển nhượng, và McTominay chính là một trong những mục tiêu chính mà ông nhắm đến.
Conte thậm chí thay đổi toàn bộ chiến thuật áp dụng cho Napoli chỉ để thích ứng với bộ kỹ năng của McTominay. Đội bắt đầu mùa giải với hàng thủ ba người quen thuộc, nhưng sau khi chuyển sang sơ đồ bốn hậu vệ ở trận gặp Juventus - trận tiền vệ Scotland ra mắt, họ không quay lại sơ đồ cũ lần nào nữa.
McTominay khống chế bóng trong trận Napoli thắng Como 3-1 ngày 4/10. Ảnh: La Presse
Chi tiết về sơ đồ được thay đổi dựa trên đối thủ và những khoảnh khắc trong trận đấu. Có ý kiến cho rằng Napoli đá 4-3-3, nhưng có người lại thấy hình bóng hệ thống 4-2-4 Conte từng ưa chuộng thời còn dẫn dắt Bari.
McTominay thường chơi bên trái, đôi khi chơi như một tiền vệ con thoi, nhưng thường xuyên di chuyển nhất lên trên với vị trí thậm chí còn cao hơn tiền đạo Lukaku. Đổi lại, Lukaku lùi sâu đón bóng. Từ lâu, Conte đã tin rằng Lukaku hiệu quả nhất khi xuyên phá hàng hậu vệ với bóng trong chân. Hai biên trên hàng công do Kvaratskhelia và Matteo Politano đảm nhiệm.
Sau trận hòa Juventus, Conte cho biết thay đổi đội hình này xuất phát "từ sự xuất hiện của McTominay và Billy Gilmour, cùng với Michael Folorunsho trở lại. "Trước đây, chúng tôi chỉ có hai tiền vệ và giờ đây chúng tôi có một tập thể mạnh để khai thá", ông nói khi đó.
Nhưng thực tế, McTominay mới là nhân tố Conte kỳ vọng nhất và là lý do để ông quyết liệt thay đổi. Cả Gilmour lẫn Folorunsho đều chưa được đá chính tại Serie A, trong khi McTominay nhanh chóng xác lập vị thế không thể thiếu bằng hiệu suất làm việc và sự chăm chỉ mà Conte luôn yêu cầu ở mọi học trò. Trong cả ba trận đầu, anh đều là người di chuyển nhiều nhất trên sân. Dù mẫu số so sánh còn nhỏ, McTominay hiện là cầu thủ chạy nhiều nhất giải theo số liệu của Serie A với trung bình 11,91km/trận.
Những gì McTominay thể hiện không chỉ là chạy không mệt mỏi mà còn là khả năng hoà nhập. Cả hai bàn của anh đều đến từ những pha kiến tạo của Lukaku, khi McTominay băng lên chiếm lĩnh lấy khoảng trống trung phong người Bỉ bỏ lại để lùi xuống nhận bóng.
Nguồn cảm hứng McTominay được xem là một bước ngoặt để Napoli dần bứt lên sau khi khởi đầu mùa giải bằng thảm bại 0-3 dưới tay Verona. Hiện tại, sau tám vòng, đội quân của Conte đang dẫn đầu Serie A với 19 điểm, hơn nhà ĐKVĐ Inter hai điểm.
McTominay che bóng trước các cầu thủ Juventus trong trận hòa 0-0 tại Serie A hồi tháng 9. Ảnh: La Presse
Tuy nhiên, cả McTominay lẫn đội bóng mới của anh vẫn cần thêm thời gian để kiểm chứng vị thế ứng viên vô địch. Napoli vẫn chưa đối mặt với nhiều đối thủ sừng sỏ tại Serie A, nên cái nhìn chính xác hơn sẽ đến vào giữa tháng 12, Napoli trải qua loạt bảy trận khó khăn với những đối thủ Milan, Atalanta, Inter, Roma, Torino và Lazio (tại hai đấu trường Serie A và Coppa Italia).
Dù vậy, với một tập thể từng gây thất vọng khi cán đích thứ 10 Serie A mùa trước, việc đứng đầu bảng sau tám vòng cho thấy Conte đang đưa Napoli đi đúng hướng.
Hai trận gần đây đều không phải là những màn trình diễn hoàn hảo, nhưng Napoli vẫn biết cách giành trọn ba điểm. Ở vòng 7, họ thắng Como nhờ những cá nhân tỏa sáng đúng lúc như McTominay - người mở tỷ số, Lukaku - người ghi bàn thứ hai và kiến tạo bàn còn lại. Trên sân Empoli ở vòng 8, Napoli thậm chí có phần lép vế nhưng vẫn ca khúc khải hoàn nhờ quả phạt đền thành công của Kvaratskhelia sau khi Politano bị phạm lỗi trong vòng cấm.
Napoli vẫn trong quá trình tái thiết. Họ đã trải qua ba đời HLV mùa trước, và công việc đầu tiên của Conte là mang lại sự ổn định cho đội. Tuy nhiên, Napoli đã chi gần 150 triệu euro để mua sắm trong mùa hè, không chỉ có Lukaku, McTominay, Gilmour và Neres mà còn cả những hậu vệ như Rafa Marín và Alessandro Buongiorno.
Conte được kỳ vọng sẽ giúp Napoli trở lại đỉnh cao Serie A, nhưng sự hòa nhập nhanh chóng của McTominay đã đóng vai trò quan trọng giúp đội vươn lên đỉnh Serie A chỉ sau bảy vòng đầu, và giữ vững trị trí đến hiện tại.
Thịnh Joey