Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến đã có báo cáo công tác gửi đến kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Báo cáo nhận định năm 2024, trên phạm vi cả nước, tình hình an ninh, chính trị cơ bản được bảo đảm. Tuy nhiên tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp và tăng so với cùng kỳ năm 2023.
Khởi tố nhiều bị can nhận hối lộ, lạm dụng chức vụ trong hoạt động tư pháp
Trong đó, tội phạm tham nhũng, chức vụ, đã khởi tố mới 1.027 vụ (tăng 17,1%). Các cơ quan chức năng tiếp tục phát hiện, khởi tố, điều tra nhiều vụ án lớn, tính chất tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp.
Nhiều vụ liên quan đến các bộ, ngành, địa phương, có sự cấu kết chặt chẽ, tinh vi giữa cán bộ nhà nước với các doanh nghiệp trong các lĩnh vực quản lý đất đai, khai thác tài nguyên, khoáng sản, đầu tư xây dựng cơ bản, kinh doanh điện, xăng dầu.
Về tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp khởi tố mới 76 vụ (tăng 24,6%), trong đó chủ yếu liên quan các hành vi nhận hối lộ, lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, tham ô tài sản...
Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (Viện tối cao) đã phát hiện nhiều vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong hoạt động tư pháp và thụ lý, điều tra 105 vụ/204 bị can (trong đó có 74 vụ/138 bị can mới thụ lý, khởi tố) để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Báo cáo dẫn điển hình, là vụ điều tra viên, cán bộ điều tra Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đã nhận hối lộ 1,3 tỉ đồng giúp các bị can tại ngoại.
Hay vụ Nguyễn Văn Bi, chấp hành viên Cục Thi hành án dân sự tỉnh An Giang, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đã thu tiền của người phải thi hành án nhưng chiếm đoạt 608 triệu đồng để sử dụng cá nhân...
Báo cáo cũng chỉ rõ qua hoạt động kiểm sát điều tra cho thấy cơ quan điều tra các cấp còn để xảy ra những vi phạm pháp luật trong hoạt động khởi tố, điều tra vụ án hình sự.
Những vi phạm điển hình được liệt kê như không thụ lý giải quyết hoặc thụ lý giải quyết không đúng thẩm quyền một số nguồn tin về tội phạm.
Không gửi hoặc chậm gửi quyết định giải quyết nguồn tin về tội phạm cho viện kiểm sát; vi phạm thời hạn giải quyết nguồn tin về tội phạm; tạm đình chỉ giải quyết nguồn tin về tội phạm không đúng quy định pháp luật.
Cùng với đó là vi phạm thời hạn điều tra; vi phạm pháp luật trong việc thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng; việc phân loại, bố trí tạm giữ, tạm giam không đúng quy định...
Theo báo cáo, cơ quan điều tra Viện tối cao đã thụ lý, điều tra 55 vụ/115 bị can nguyên là điều tra viên, cán bộ điều tra ngành công an (số cũ 11 vụ/39 bị can; số mới thụ lý, khởi tố 41vụ/76 bị can; số phục hồi 3 vụ).
Để xử lý về các tội nhận hối lộ; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản; giả mạo trong công tác; dùng nhục hình; làm sai lệch hồ sơ vụ án, vụ việc...
Nhiều vi phạm
Báo cáo cũng cho hay ngành kiểm sát đã phát hiện một số vi phạm, thiếu sót của công chức, kiểm sát viên trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ.
Như một số vụ án phải rút một phần quyết định truy tố, một số cán bộ, kiểm sát viên có hành vi vi phạm pháp luật trong thực hiện nhiệm vụ...
Cơ quan điều tra Viện tối cao đã khởi tố điều tra 4 vụ/10 bị can là công chức ngành kiểm sát về tội nhận hối lộ.
Với hoạt động xét xử, quá trình kiểm sát đã phát hiện một số tòa án còn để xảy ra những vi phạm pháp luật, như vi phạm về thời hạn chuẩn bị xét xử, hoãn phiên tòa; gửi, tống đạt bản án, quyết định của tòa án; thời hạn gửi thông báo thụ lý vụ, việc dân sự và chuyển hồ sơ.
Đáng lưu ý, một số cán bộ, thẩm phán của cơ quan tòa án vi phạm pháp luật như nhận hối lộ, làm sai lệch hồ sơ vụ án...
Cơ quan điều tra Viện tối cao đã thụ lý, điều tra 11 vụ/13 bị can là công chức ngành tòa án về các tội nhận hối lộ; lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản; làm sai lệch hồ sơ vụ án, vụ việc.
Trong hoạt động thi hành án hình sự, dân sự, hành chính cũng cho hay còn để xảy ra vi phạm...
Với hoạt động bổ trợ tư pháp, báo cáo cho biết trong năm 2024, các vi phạm xảy ra tập trung chủ yếu liên quan tới hoạt động định giá tài sản tại các địa phương.