Theo dữ liệu của Bộ Di trú, tị nạn và quốc tịch Canada (IRCC) tính đến tháng 5-2024, người nhập cư làm chủ doanh nghiệp chiếm 33% tại Canada, tạo ra hàng nghìn việc làm trong nhiều lĩnh vực như xây dựng, dịch vụ cao cấp, chăm sóc sức khỏe và bán lẻ. Ngoài ra, lao động nhập cưcòn chiếm tỉ lệ lớn trong nhiều lĩnh vực kinh tế của nước này (xem sơ đồ).
Tăng trưởng nhờ người nhập cư
Trong tháng 5-2024, Cơ quan thống kê Canada ghi nhận tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Canada tăng 0,2% và dự kiến sẽ đạt được mức tăng trưởng tương tự trong tháng tiếp theo. Không chỉ vậy, nền kinh tế Canada cũng đạt mức tăng trưởng 0,4% trong quý 1-2024.
Kết quả trên là một trong những thành tích đáng ghi nhận trong chuỗi chính sách nhằm kích thích nền kinh tế của Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Thông qua việc tăng cường nhập cư, ông Trudeau đã từng bước thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và lấp đầy những khoảng trống trong thị trường lao động.
Kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2015, Thủ tướng Trudeau đã thu hút hơn 2,5 triệu thường trú nhân mới, đưa dân số Canada vượt 41 triệu người. Theo số liệu của Cơ quan thống kê Canada tính đến tháng 4-2024, dân số Canadađã vượt 41 triệu người, tăng hơn 1 triệu người chỉ trong chưa đầy một năm kể từ khi quốc gia này đạt 40 triệu người vào ngày 16-6-2023.
Nhà kinh tế học Marc Ercolao từ TD Economics - bộ phận nghiên cứu kinh tế của Ngân hàng Toronto-Dominion Canada - lập luận mức tăng trưởng kinh tế của Canada phần lớn đến từ người nhập cư. Canada đã đạt được mức tăng trưởng GDP trung bình trên 2% trong thập kỷ qua. Mức này tương đương với Mỹ và cao hơn nhiều so với mức trung bình 1,4% của các quốc gia thuộc nhóm G7 (Anh, Mỹ, Đức, Nhật Bản, Pháp, Canada và Ý).
Có thể thấy sự gia tăng dân số đến từ người nhập cư đã đóng góp đáng kể vào việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Canada, giúp nước này bắt kịp Mỹ và duy trì mức tăng trưởng GDP cao hơn so với các cường quốc phát triển khác trong nhóm G7.
IRCC cũng thừa nhận nước này cần người nhập cư để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cũng như góp phần định hình tương lai của Canada.
Ảo ảnh về sự thịnh vượng?
Dù ưu tiên nhập cư, xứ sở lá phong phải chật vật để giải quyết những thách thức về kinh tế - xã hội từ chính sách thu hút nhập cư của nước này.
Các nhà kinh tế học cho rằng những đóng góp của người nhập cư vào Canada đã tạo ra "ảo ảnh" về sự thịnh vượng kinh tế tại xứ sở lá phong. Bên cạnh những tác động tích cực, Canada cũng phải đối mặt với những vấn đề nan giải do người nhập cư gây ra.
Ngân hàng Trung ương Canada gặp khó khăn trong việc xác định rõ tác động của những người nhập cư mới đối với nền kinh tế cũng như ban hành các chính sách tiền tệ phù hợp để điều tiết nền kinh tế. Điều này càng trở nên quan trọng khi tổ chức này cố gắng kiềm chế tốc độ tăng trưởng kinh tế nhằm tránh lạm phát hoặc các rủi ro liên quan.
Theo ông Tiff Macklem - thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, người nhập cư đã góp phần làm tăng cung và cầu trong nền kinh tế, từ đó thúc đẩy mức lãi suất cũng tăng theo. Mặc dù người nhập cư góp phần vào việc giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động trong nước, nhưng đồng thời họ cũng khiến mức chi phí sinh hoạt và nhu cầu về nhà ở tăng lên.
Bên cạnh vấn đề cung cầu, người nhập cư đang gây áp lực lên hệ thống giao thông công cộng, nhà ở và y tế tại Canada. Nhiều người nhập cư thậm chí không có chỗ ở và không được chăm sóc y tế. Ông Chris Ragan - giám đốc trường chính sách công Max Bell thuộc Đại học McGill - nhận định: "Nếu muốn ban hành nhiều chính sách thu hút nhập cư thì Canada cần đưa ra một loạt chính sách đi kèm như tăng cường đầu tư hệ thống giao thông công cộng, nhà ở, dịch vụ chăm sóc y tế và trường học".
Tuy nhiên theo kế hoạch, Canada vẫn sẽ tiếp tục thực hiện các chính sách thu hút nhập cư ít nhất là trong vài năm tiếp theo. Quốc gia này dự kiến sẽ chào đón khoảng 485.000 người nhập cư mới vào cuối năm 2024. Trong năm 2025, mục tiêu này sẽ tăng lên 500.000 và tiếp tục duy trì mức 500.000 trong năm 2026.
Có thể thấy Canada vẫn là một trong những quốc gia lý tưởng để định cư, tuy nhiên nước này cũng đưa ra một số giới hạn và quy định để hạn chế tình trạng quá tải người nhập cư, cũng như kiểm soát những rủi ro liên quan đến chi phí và chất lượng sống, nhằm đảm bảo trải nghiệm tốt nhất cho những công dân mới.
Kế hoạch và số lượng người nhập cư hằng năm sẽ được cân nhắc dựa trên hàng loạt tiêu chí như mục tiêu nhập cư, ưu tiên của chính phủ, nhu cầu của từng lĩnh vực kinh tế tại từng khu vực cụ thể, hệ thống cơ sở hạ tầng, các dịch vụ đi kèm và chi phí sinh hoạt tại các vùng trên cả nước. Tất cả các tiêu chí này sẽ được xem xét và điều chỉnh để góp phần xây dựng các cộng đồng đa văn hóa, nhưng vẫn đảm bảo an ninh và chất lượng sống cao.