Chỉ trong tháng 8/2024, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) tiếp nhận 130 ca nhập viện và 8 trường hợp gặp biến chứng sốc sốt xuất huyết, phải điều trị tích cực.
Thông tin được bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP.HCM chia sẻ tại cuộc thảo luận chuyên sâu của các chuyên gia đầu ngành về sốt xuất huyết diễn ra ngày 26/9 tại TP.HCM. Theo bác sĩ Khanh, sốt xuất huyết vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, trong khi bệnh lưu hành ngày càng phức tạp, lan rộng và diễn ra quanh năm không còn theo mùa. Các biện pháp kiểm soát muỗi truyền bệnh gặp nhiều khó khăn do vấn đề đô thị hóa, giao thương.
Tại TP.HCM, số ca mắc sốt xuất huyết đang gia tăng khi ghi nhận hơn 300 ca chỉ trong 1 tuần từ ngày 16/9 đến 22/9, nâng tổng số ca mắc từ đầu năm đến nay lên hơn 7.000. Các quận huyện có nhiều ca mắc bao gồm Quận 1, TP. Thủ Đức và Quận 7.
Bệnh khó kiểm soát nguồn lây bởi người mắc sốt xuất huyết có thể không biểu hiện hoặc có triệu chứng không rõ ràng. Theo nghiên cứu, 80% người không có triệu chứng vẫn có khả năng lây nhiễm sốt xuất huyết. Bệnh nặng khó dự đoán trước, có thể phát triển mà không có dấu hiệu cảnh báo. Bác sĩ Khanh kỳ vọng vaccine sốt xuất huyết sẽ là giải pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả, giảm số ca mắc và nặng ở trẻ em và người lớn bên cạnh công tác kiểm soát vector truyền bệnh từ muỗi.
Nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế - PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến chia sẻ gần 40 năm trước, Việt Nam đã chứng kiến dịch sốt xuất huyết khủng khiếp tại Đồng bằng Sông Cửu Long. Thời điểm đó, việc phòng bệnh chủ yếu dựa vào diệt muỗi và lăng quăng, không có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy rất nhiều ca tử vong đã xảy ra tại TP.HCM và vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Cho đến hiện tại, Việt Nam mỗi năm ghi nhận hàng trăm nghìn trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết, với hàng trăm ca tử vong. Việc đưa vào sử dụng vắc xin sốt xuất huyết là bước tiến quan trọng trong công tác phòng chống bệnh nguy hiểm này.
Virus sốt xuất huyết Dengue có 4 tuýp huyết thanh khác nhau. Nhiễm lần đầu sẽ tạo miễn dịch nhưng không kéo dài suốt đời. Một người có thể mắc sốt xuất huyết nhiều lần với các tuýp virus Dengue, mắc lần thứ 2 có nguy cơ nặng hơn lần đầu.
Sốt xuất huyết gây ra các biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê… Các đối tượng có nguy cơ trở nặng khi mắc sốt xuất huyết gồm trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mạn tính, béo phì… Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết lưu.
Nhiều trẻ em được bố mẹ đưa đến trung tâm tiêm chủng VNVC tiêm vắc xin sốt xuất huyết.
Là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam triển khai tiêm vaccine sốt xuất huyết, bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết kể từ khi ra mắt, vaccine nhận được sự quan tâm tích cực của người dân. VNVC đã tiêm và nhận đặt giữ cho gần 15.000 liều vắc xin phòng sốt xuất huyết cho trẻ em và người lớn, kể từ khi triển khai tiêm vào ngày 20/9, sau nhiều tháng nỗ lực đưa vắc xin về Việt Nam.
Vắc xin sốt xuất huyết do hãng dược phẩm Takeda, Nhật Bản sản xuất tại Đức, phòng đủ 4 tuýp huyết thanh virus gây bệnh gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Đây là vắc xin sốt xuất huyết đầu tiên được phê duyệt tại Việt Nam, phác đồ tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn.
Vắc xin được nghiên cứu và phát triển trong 45 năm, thử nghiệm dựa trên dữ liệu từ hơn 28.000 người tham gia. Vắc xin sử dụng khung di truyền của tuýp DEN-2 giảm độc lực để đảm bảo bao phủ đầy đủ các tuýp còn lại, đây cũng là tuýp virus thường gây bệnh nặng.
Vắc xin đáp ứng đầy đủ các hướng dẫn về thử nghiệm lâm sàng của WHO để đảm bảo hiệu lực và tính an toàn. Vắc xin có tác dụng chống nhiễm hơn 80% với cả 4 tuýp huyết thanh sốt xuất huyết tại thời điểm 12 tháng sau tiêm liều thứ hai. Vắc xin cũng ngăn ngừa nguy cơ nhập viện do sốt xuất huyết với tỷ lệ hơn 90%.
Hiện vắc xin sốt xuất huyết của Takeda được triển khai tiêm trong chương trình tiêm chủng tại nhiều quốc gia lưu hành dịch, có số ca mắc và tử vong cao như Brazil, Argentina.
PGS Nguyễn Vũ Trung, Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM chia sẻ, vắc xin sốt xuất huyết là biện pháp phòng bệnh chủ động và đặc hiệu, dành cho số đông. Các kết quả nghiên cứu cho thấy đây là vắc xin an toàn và dùng được cho trẻ em là đối tượng nhạy cảm và tỷ lệ mắc sốt xuất huyết rất cao. Ông kỳ vọng khi số người sử dụng vắc xin tăng lên cùng với các biện pháp khác, chắc chắn rằng trong một thời gian ngắn, gánh nặng do sốt xuất huyết gây ra đối với cộng đồng sẽ giảm đáng kể.
Với thế mạnh là hệ thống tiêm chủng dịch vụ hàng đầu Việt Nam, VNVC có gần 200 trung tâm, hơn 10.000 bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế, hệ thống kho lạnh và hệ thống xe lạnh vận chuyển vắc xin chuyên nghiệp đạt chuẩn GSP. VNVC còn có thể tổ chức các đội tiêm lưu động đến các trường học, doanh nghiệp, khu dân cư… với quy trình tiêm chủng an toàn cao nhất để kịp thời bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và người lớn trước chu kỳ đỉnh dịch sốt xuất huyết thường xảy ra vào tháng 10 hàng năm.