Lưu Quỳnh Thơ - con trai của nhà thơ Xuân Quỳnh và nhà viết kịch Lưu Quang Vũ - sớm bộc lộ năng khiếu âm nhạc, hội họa từ nhỏ.
Tác giả Lưu Tuấn Anh hồi tưởng hình ảnh em trai út trong sách Những ô cửa gió lộng, ra mắt dịp kỷ niệm 36 năm ngày mất của Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ (29/8/1988-29/8/2024).
Tác phẩm ''Những ô cửa gió lộng'' do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành hôm 28/8. Ảnh: Nhà xuất bản cung cấp
Sau khi lấy dượng, mẹ tôi rất thèm có một đứa con gái. Có lẽ mẹ cần sự dịu dàng tình cảm của một đứa con gái để cân bằng lại với cái ngỗ nghịch vốn có thừa của hai thằng con trai - tôi và Kít.
Khi có mang, mẹ và dượng tôi đã sắp sẵn cái tên Quỳnh Thơ vì đinh ninh sẽ sinh con gái. Nhưng trời đã không chiều lòng mẹ. Cái tên đặc con gái ấy rốt cuộc lại đặt cho một thằng con trai, thằng thứ ba trong nhà.
Không biết có phải vì mẹ tôi mong con gái quá hay không mà thằng em út của tôi xinh xắn giống con gái thật. Da nó trắng bóc còn mắt thì to và đen láy. Mẹ thương nó lắm và để tóc dài cho nó nên nó lại càng giống con gái khiến ai nhìn cũng nhầm. Cả nhà gọi nó là Mí, cái tên nghe cũng con gái luôn.
Tôi và Kít thấy mẹ dành nhiều tình cảm cho em cũng chẳng lấy làm phiền. Mí ra đời khiến cho cả nhà càng gắn bó hơn vì ai cũng yêu nó. Mới hai tuổi Mí đã bắt đầu cầm bút sáp tập vẽ mặc dù chẳng có ai dạy. Ban đầu tôi nghĩ nó nghịch chứ chẳng có ý thức gì sất. Chả bao lâu, cả nhà đều ngạc nhiên vì nó vẽ nhiều và vẽ ngày càng đẹp. Cả căn phòng của mẹ và dượng tôi la liệt những bức vẽ của nó. Khi nó ba tuổi rưỡi, mẹ gửi một bức dự cuộc thi vẽ thiếu nhi quốc tế ''Năm 2000 em sống như thế nào?'' do UNICEF tổ chức. Tưởng dự cho vui, ai dè bức vẽ của nó đoạt giải nhì - mà cuộc thi ấy không có giải nhất. Tác phẩm của nó có hình ảnh một cậu bé cưỡi ngựa đi dạo bên một cái hồ toàn hoa giống như hoa sen. Tôi băn khoăn vì chẳng có cái chi tiết nào trong bức vẽ giống thật cả mà người ta cũng cho nó giải. Chắc là người ta đánh giá tác phẩm ở mức độ viễn tưởng.
Bé Quỳnh Thơ năm 1978. Ảnh: Gia đình cung cấp
Càng lớn Mí càng tỏ ra là một đứa trẻ đặc biệt với trí thông minh khác thường. Nó đi học thường đứng đầu lớp mà không mấy vất vả. Có lần nó bị xếp thứ ba ở lớp về nhà đã thành sự kiện rồi. Tôi và Kít - tuy chẳng mấy khi có vinh dự đứng trong top 5 của lớp - nhân cơ hội trêu Mí là ''để hai thằng nó ị lên đầu''.
Không phải chỉ học văn hóa mà Mí học cái gì cũng nhanh và nhàn nhã khiến tôi với Kít nhiều khi trở thành hai thằng ngố khi so sánh. Môn vẽ thì nó vô đối rồi. Tiếng Anh nó học tới đâu nhớ tới đó, trong khi tôi với Kít thì nhét bao nhiêu vào đầu lại trôi đi bấy nhiêu. Tới môn nhạc thì nó cũng là đứa có khiếu nhất mặc dù đi sau hai anh. Hồi đó cả ba anh em tôi đều học guitar.
Mí học guitar là thoải mái nhất. Nó cầm đàn là cười như hoa và chẳng có vẻ gì là căng thẳng cả. Thầy Phương bảo gì nó làm được ngay tắp lự. Bản nhạc mới đưa ra nó liếc qua một tẹo là tay múa ''tăng tăng tăng tăng'' trôi chảy tới hết bài thì thôi. Phương thích Mí lắm nên mấy lần bảo tôi:
''Thằng em ông nhạc cảm tốt hiếm có. Nó học nhanh nên dạy nó sướng thật đấy''.
Những lần tôi ôm đàn hòa tấu với thầy Phương, Mí ngồi xem và cũng cầm đàn bắt chước. Chẳng mấy chốc nó cũng bắt đầu biết hòa tấu những bài đơn giản. Có hôm tôi ngồi một mình gảy giai điệu bài Lyphard Melody của Richard Clayderman, Mí xách đàn đến bảo muốn đánh hợp âm để hòa. Bài này mới tinh, và thuộc loại khó, nên tôi không tin là nó đánh được. Thế mà sau vài phút tôi chỉ bảo, nó vào hợp âm ngon lành, hòa với tôi. Hai anh em sung sướng ngồi đàn có tiếng đồng hồ. Sau vụ đó Mí tiến bộ cực nhanh. Nó có thể hòa tấu trong vai trò đánh đệm hợp âm hoặc đi bè bass cùng tôi và thầy Phương một loạt các bài hát nổi danh thời đó của các ban nhạc ABBA, Smokie và Eagles.
Mí hơn hẳn hai anh về mặt ý thức trách nhiệm. Trên phương diện này thì nó mới là người lớn còn tôi và Kít chỉ là hai đứa trẻ lớn xác.
Khi thấy bố mẹ vất vả, nó chủ động giúp đỡ mà không phải yêu cầu. Thậm chí nó tự nguyện làm cả những việc không thuộc trách nhiệm của nó hay lứa tuổi của nó. Mẹ tôi rất vui vì Mí biết an ủi mẹ và thể hiện tình thương với mẹ bằng hành động. Khát khao có con gái của mẹ cuối cùng cũng được bù đắp từ cậu con trai út giàu tình cảm.
Phần 1. Phần 2. Còn tiếp...
(Trích sách Những ô cửa gió lộng, NXB Kim Đồng)