Việc lựa chọn thuốc tránh thai phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: độ tuổi, tiền sử bệnh cá nhân và gia đình, tình trạng tim mạch, bệnh lý hiện tại, nguy cơ quên uống thuốc và hậu quả có thể xảy ra, cũng như các loại thuốc mà bệnh nhân đang dùng.
Theo ThS.BS Tạ Việt Cường, Phó Giám đốc Trung tâm Khám và Điều trị Sản Phụ khoa, Cơ sở 2 Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, hiện nay có hai loại thuốc tránh thai phổ biến không cần kê đơn: loại vỉ 21 viên và loại vỉ 28 viên. Để đạt hiệu quả cao, thuốc tránh thai cần được sử dụng đều đặn và đúng cách.
Hiện nay, các loại thuốc tránh thai đã được cải tiến với hàm lượng hormone thấp hơn, chỉ đủ để đảm bảo hiệu quả tránh thai. Dạng thuốc được sử dụng nhiều nhất là thuốc viên có estrogen kết hợp với progesterone.
Đối với viên thuốc chỉ có progesterone: Loại thuốc tránh thai này có thể được sử dụng liên tục trong 28 ngày mà không cần ngừng. Nó đặc biệt phù hợp cho những trường hợp cần tránh thai sau sinh hoặc cho những người không dung nạp hoặc có chống chỉ định với estrogen.
Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai là ngăn chặn quá trình rụng trứng. Ngoài ra, thuốc còn làm dày và đặc chất nhầy ở cổ tử cung, từ đó ngăn cản tinh trùng tiếp cận trứng. Bên cạnh đó, thuốc cũng thay đổi niêm mạc tử cung, khiến nó trở nên mỏng hơn, không thuận lợi cho việc làm tổ của trứng đã thụ tinh.
Theo các bác sĩ và hãng dược phẩm, thuốc tránh thai mang lại nhiều lợi ích, bao gồm giảm nguy cơ mắc u bướu, khả năng có thai nhanh chóng sau khi ngừng sử dụng, giảm lượng máu trong kỳ kinh nguyệt và góp phần giảm ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, một số phụ nữ vẫn tỏ ra hoài nghi về những thông tin này. Họ thường dựa vào lời truyền miệng hoặc trải nghiệm của người khác trên mạng xã hội, điều này có thể dẫn đến những rủi ro do thông tin chưa được kiểm chứng.
Tác dụng phụ của thuốc tránh thai: Khi sử dụng thuốc tránh thai, có thể gặp phải một số tác dụng phụ không mong muốn. Nếu xuất hiện các triệu chứng sau, nên cân nhắc ngừng hoặc đổi loại thuốc:
- Buồn nôn, đau đầu, tăng cân, cảm giác nặng ở chân.
- Đau nhẹ ở ngực, ra máu giữa chu kỳ, giảm hoặc mất kinh, thay đổi ham muốn tình dục.
- Khó chịu ở mắt, đặc biệt với người đeo kính áp tròng.
Các tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng hơn có thể bao gồm: nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, tắc mạch phổi, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, đái tháo đường, đau ngực nghiêm trọng, u vú lành tính, adenoma tuyến yên, rối loạn thần kinh, u gan, vàng da, và sạm da.
Khuyến cáo trước khi sử dụng thuốc tránh thai:
Mặc dù thuốc tránh thai có thể dễ dàng mua tại hiệu thuốc mà không cần đơn, nhưng trước khi sử dụng, chị em phụ nữ nên thực hiện khám sức khỏe tổng quát. Việc này bao gồm: khám vú để phát hiện hạch hoặc u, kiểm tra tổng thể sức khỏe, đo huyết áp, kiểm tra tim mạch và phân bố mỡ cơ thể, cũng như khám phụ khoa và sàng lọc ung thư cổ tử cung.
Việc theo dõi sức khỏe trong quá trình sử dụng thuốc là rất quan trọng. Sau khi bắt đầu dùng thuốc, phụ nữ nên đi khám sức khỏe sau 3 tháng và tái khám sau 6 tháng. Các xét nghiệm cần thực hiện bao gồm đo huyết áp, cân nặng, xét nghiệm chức năng gan thận, mỡ máu, đường huyết, cũng như khám vú và phụ khoa. Đối với phụ nữ dưới 35 tuổi, nên kiểm tra sức khỏe 2 lần mỗi năm, trong khi phụ nữ trên 35 tuổi nên kiểm tra 1 lần mỗi năm.