Trung QuốcSau khi một vài tay vợt nữ nổi lên, quần vợt nam Trung Quốc gây tiếng vang gần đây khi bắt đầu có những nhà vô địch ATP Tour.
Sau khi Wu Yibing trở thành tay vợt nam Trung Quốc đầu tiên đoạt danh hiệu ATP ở Dallas Mở rộng 2023, Shang Juncheng là người thứ hai làm được điều này ở Thành Đô Mở rộng tuần trước. Ở tuổi 19, Shang được xem là hy vọng mới của làng banh nỉ Trung Quốc, còn Wu vẫn đang có những bước tiến đáng kỳ vọng.
Khi đấu Carlos Alcaraz ở vòng ba Thượng Hải Masters tuần qua, Wu chơi một trong những trận ấn tượng nhất sự nghiệp. Anh không ngại đôi công với người được xem là hay nhất thế giới hiện tại. Wu có 21 điểm winner, chỉ kém Alcaraz hai điểm, và cứu được hai trong ba break-point đối mặt. Break-point duy nhất không cứu được khiến Wu thua chung cuộc 6-7(5), 3-6.
Wu Yibing (phải) bắt tay Alcaraz sau trận vòng ba trên sân Trung tâm, ở tổ hợp quần vợt Qizhong Forest Sports City, Thượng Hải hôm 6/10. Ảnh: ATP
Ở Thành Đô hai tuần trước, Shang cũng trình diễn xuất sắc trước một đối thủ sừng sỏ là Lorenzo Musetti, người vào bán kết Wimbledon năm nay. Cùng thời điểm ở Hàng Châu, Zhang Zhizhen và Bu Yunchaokete gặp nhau trong trận bán kết toàn Trung Quốc. Zhang sau đó thua sít sao hai set với cùng tỷ số 6-7 trước cựu vô địch Grand Slam Marin Cilic ở chung kết.
Bu Yunchaokete, tay vợt 22 tuổi gốc Mông Cổ, sau đó vào tiếp bán kết Trung Quốc Mở rộng gặp Jannik Sinner. Không thể thắng Sinner, nhưng Bu gây nhiều khó khăn cho tay vợt số một thế giới, trong đó kéo đối thủ vào loạt tie-break set hai.
Bu là tay vợt đặc biệt khi từng lớn lên trong trại trẻ mồ côi ở Tân Cương, sau đó được một HLV phát hiện và gửi đến đào tạo quần vợt ở Chiết Giang lúc năm tuổi. Anh cao 1m83 và đang có thứ bậc cao nhất sự nghiệp là số 69 ATP. Đây cũng là năm đầu tiên Bu chơi Grand Slam, khi giành vé dự Mỹ Mở rộng và thua Casper Ruud tại vòng một.
"Tôi đã xem Bu đánh bại cả Musetti và Rublev, cậu ấy thực sự hay", Sinner nói về đồng nghiệp Trung Quốc. "Trong tương lai, cậu ấy sẽ hiện diện ở những sân đấu lớn nhất và đoạt những danh hiệu mà cậu ấy mơ ước. Tôi không nghi ngờ điều đó nếu cậu ấy tiếp tục phát triển".
Sinner bắt tay động viên Bu Yunchaokete (trái) trên sân Capital Group Diamond, Bắc Kinh hôm 1/10. Ảnh: Reuters
Bu là một trong ba tay vợt Trung Quốc có tên trong top 100 ATP hiện tại, sau Zhang Zhizhen (41) và Shang Juncheng (51). Năm ngoái, Wu Yibing từng leo lên số 54 thế giới nhưng bị chấn thương nên đã tụt hạng trong năm nay. Wu có thể sớm lấy lại phong độ sau màn trình diễn đẳng cấp trước Alcaraz ở Thượng Hải Masters.
Lợi thế sân nhà những giải gần đây có thể xem là yếu tố thúc đẩy các tay vợt nam Trung Quốc. Nhưng đó chắc chắn không phải lý do chính. Quần vợt Trung Quốc đang sở hữu lứa tay vợt trẻ tài năng, được học hành bài bản và tập huấn liên tục tại các nước có nền quần vợt mạnh.
Shang chuyển đến Florida khi mới 11 tuổi, là sản phẩm của học viện IMG Bradenton, Florida. Wu cũng ký hợp đồng với IMG sau khi vô địch giải trẻ Mỹ Mở rộng 2017. Zhang thì chuyển đến Croatia ba năm trước để làm việc với HLV cũ của Roger Federer, cựu tay vợt số ba thế giới Ivan Ljubicic. Bu Yunchaokete dành nhiều thời gian ở học viện của HLV Juan Carlos Ferrero, nơi ươm mầm Carlos Alcaraz. Đội ngũ huấn luyện của Bu hiện tại ngoài những người đồng hương, thì còn có HLV Tây Ban Nha Ricardo Lara.
Shang Juncheng trong trận gặp Alcaraz ở vòng hai Thượng Hải Masters trên sân Trung tâm, ở tổ hợp quần vợt Qizhong Forest Sports City hôm 5/10. Ảnh: ATP
Zheng Qinwen, nhà vô địch đơn nữ Olympic Paris 2024, đã chứng minh phẩm chất tại WTA Tour những năm gần đây. Cô là tay vợt nữ Trung Quốc thứ hai vào top 10 thế giới, sau huyền thoại Li Na. Zheng từng ăn tập suốt thời niên thiếu ở Barcelona, dưới tay HLV kỳ cựu Carlos Rodriguez, người từng huấn luyện Li Na.
Sự đầu tư mạnh mẽ của các gia đình Trung Quốc vào những đứa trẻ yêu quần vợt đã góp phần tạo nên những ngôi sao mới tài năng. Điều này xuất phát từ việc quần vợt ngày càng được yêu thích ở quốc gia đông dân nhất hành tinh. Theo khảo sát của S&P Global, quần vợt là môn thể thao phổ biến thứ ba tại Trung Quốc với 28% người được hỏi thường xuyên theo dõi. Theo Liên đoàn Quần vợt Quốc tế (ITF), có khoảng 20 triệu người chơi quần vợt ở Trung Quốc vào thời điểm năm 2019.
Khoảnh khắc được xem là quan trọng bậc nhất với quần vợt Trung Quốc xảy ra vào năm 2009, khi Hiệp hội quần vợt nước này (CTA) đạt thỏa thuận chấm dứt việc lấy đi một phần lớn thu nhập của các tay vợt. Cơ chế thu nhập cởi mở hơn, cộng thêm việc nhiều nhà tài trợ tham gia vào quần vợt đã giúp các tay vợt trẻ có nhiều cơ hội ra nước ngoài sớm và nhanh chóng phát triển sự nghiệp.
Trước khi Zheng Qinwen thành công, Peng Shuai từng lọt vào bán kết Mỹ Mở rộng, còn Zhang Shuai cũng hai lần vào tứ kết Grand Slam. Nhưng đây là thời điểm đặc biệt khi hàng loạt tay vợt nam Trung Quốc nổi lên và có thể chiến đấu cho những danh hiệu cấp cao như ATP 500 hay Masters 1000.
"Chúng tôi thân thiết, sẵn sàng đưa ra lời khuyên cho nhau", Zhang Zhizhen nói về quan hệ giữa các tay vợt nam mạnh nhất Trung Quốc hiện tại. "Chúng tôi là bạn bên ngoài sân, đều còn trẻ và có chung một vài sở thích. Gần đây Bu đã hỏi xin tôi một vé xem hòa nhạc. Chúng tôi giống như một đội".
Zhang Zhizhen tại giải ATP 250 ở Hàng Châu, Trung Quốc tháng trước. Ảnh: ATP
Trung Quốc vẫn còn nhiều dư địa phát triển quần vợt. Hàng loạt giải Challenger, ATP 250 và ATP 500 đã có mặt ở quốc gia rộng lớn này. Đó sẽ là bệ phóng để CTA giúp thúc đẩy các tay vợt trẻ, đưa họ đến những thử thách mới và từ đó tìm ra hướng đi đúng đắn. Bu Yunchaokete từng vô địch một giải Challenger năm 14 tuổi và sau đó chơi chuyên nghiệp khi còn ở tuổi thiếu niên.
Sau Thượng Hải Masters, các tay vợt Trung Quốc sẽ hướng đến những sự kiện cuối của năm 2024, trước khi có một cơ hội gây tiếng vang khác ở Grand Slam đầu tiên của 2025 tại Australia.
Vy Anh