Sáng 13-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).
Bảo đảm phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm
Trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho hay một số ý kiến đại biểu đề nghị bổ sung hành vi mua bán bào thai vào dự thảo luật để làm cơ sở đấu tranh phòng, chống hiệu quả thực trạng thỏa thuận mua bán người khi còn đang là bào thai.
Về nội dung này, Thường trực Ủy ban Tư pháp nhận thấy bào thai chưa được xác định là con người nên việc quy định mua bán bào thai trong khái niệm mua bán người là không phù hợp.
Tuy nhiên trên thực tế đang diễn ra tình trạng mua bán bào thai, nhằm mục đích mua bán đứa trẻ sau khi được sinh ra và việc thỏa thuận mua bán này là tiền đề của hành vi mua bán người.
Vì vậy để bảo đảm phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, phúc đáp yêu cầu thực tiễn, tiếp thu ý kiến đại biểu.
Theo bà Nga, dự luật được bổ sung 1 khoản (khoản 2) quy định về hành vi bị nghiêm cấm: "mua bán bào thai; thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai".
Không thể quy định bào thai là người?
Nêu ý kiến thảo luận về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nhất trí bổ sung quy định cấm thỏa thuận mua bán người từ khi còn là bào thai trong dự luật.
Song ông đề nghị làm rõ thêm có trường hợp nào mua bán bào thai mà không phải mua bán người không? Bởi nếu có trường hợp này thì không nằm trong diện điều chỉnh của Luật Phòng, chống mua bán người.
Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đồng tình việc bổ sung quy định nghiêm cấm mua bán bào thai. Tuy nhiên cần xem xét thêm để viết chặt chẽ hơn.
Ông Cường phân tích về khoa học con người sinh học, tự nhiên được thể hiện qua một số chức năng sinh học như thở, ăn, uống ngủ, vận động, bài tiết...
Về mặt sinh học bào thai đến một giai đoạn nhất định, đảm bảo điều kiện của người tự nhiên. Có khác ở chỗ môi trường tồn tại là trong bụng mẹ. Về mặt pháp luật, quy định cũng thừa nhận mặt thừa kế của người đã thành thai.
Còn Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh chỉ rõ bào thai là vấn đề "rất tranh cãi" trên thế giới, tức được gọi là người khi nào?
Bà Thúy Anh nêu cơ bản tán thành với quy định trong dự thảo. Nghĩa là cấm mua bán bào thai, thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai.
Tuy nhiên bà cho rằng không thể quy định bào thai là người. Bởi nếu coi là người từ khi đang còn là bào thai thì việc nạo thai sẽ được coi như giết người. Vì vậy cách xử lý hiện nay như dự thảo luật là phù hợp.
Phó viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Quang Dũng nêu mua bán bào thai mà xác định mua bán người sẽ rất khó cho cơ quan thực thi và bảo vệ pháp luật.
Trong khi đó luật điều chỉnh mua bán người, nếu khái niệm bào thai là người sẽ gây tranh cãi.
"Chúng ta quy định phạm vi ở mức để quá trình thực hiện thuận lợi. Tôi đồng ý thỏa thuận mua bán người từ khi là bào thai, nhưng đưa cả mua bán bào thai vào rất khó để thực hiện.
Phạm vi là do chúng ta điều chỉnh, chứ không phải mở rộng tất cả không thực hiện được", ông Dũng nêu ý kiến.
Cũng nêu ý kiến, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng cấm mua bán bào thai, thỏa thuận mua bán người từ khi còn là bào thai có nghĩa anh thỏa thuận sau này vì mục đích mua bán người.
"Viết như thế quá rõ rồi, chứ đừng làm nó phức tạp thêm... Đương nhiên cũng phải nghiên cứu xem thử thỏa thuận mua bán người từ khi còn là bào thai, nghĩa là anh vì mục đích mua bán người.
Nghiên cứu quy định sao cho cụ thể, rõ, dễ hiểu. Chứ giải thích nhiều, giải thích xong không hiểu gì nữa", ông Phương nói thêm.