Một tuần sau khi Trung Quốc thông báo tập trận quy mô lớn quanh Đài Loan, tàu chiến Mỹ và Đài Loan cùng nhau đi qua eo biển ngăn cách đại lục và hòn đảo này.
Ngày 21-10, Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ thông báo tàu khu trục hạm tên lửa dẫn đường lớp Arleigh Burke USS Higgins (DDG 76) và khinh hạm lớp Halifax HMCS Vancouver (FFH 331) của Hải quân Hoàng gia Canada đã thực hiện chuyến đi "thường lệ" qua eo biển Đài Loan vào ngày 20-10.
Theo Cơ quan phòng vệ Đài Loan, các tàu của Mỹ và Canada đã đi theo hướng từ nam lên bắc ở eo biển trên và tình hình ở vùng biển, không phận xung quanh "vẫn bình thường".
Hải quân Mỹ thường đưa tàu qua eo biển này mỗi tháng một lần, đôi khi cùng với tàu của một số nước đồng minh. Washington nhấn mạnh các hoạt động này phù hợp với luật pháp quốc tế.
"Quyền tự do hàng hải và hàng không của cộng đồng quốc tế tại eo biển Đài Loan không nên bị hạn chế. Mỹ bác bỏ bất kỳ tuyên bố nào về chủ quyền hoặc quyền tài phán không phù hợp với quyền tự do hàng hải, hàng không và các quyền sử dụng hợp pháp khác trên biển và trên không", Hãng tin AFP dẫn lại tuyên bố.
Trong phản ứng sau đó, Trung Quốc chỉ trích động thái của Mỹ và Canada đã phá vỡ "hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan".
"Bộ Tư lệnh Chiến khu đông của PLA (Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc) đã tổ chức các lực lượng hải quân và không quân để giám sát và duy trì cảnh giác trong suốt quá trình các tàu trên đi qua, xử lý tình hình theo luật pháp và quy định", người phát ngôn quân đội Trung Quốc tuyên bố.
Trung Quốc đến nay coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và không loại trừ khả năng dùng vũ lực để thống nhất hòn đảo.
Đầu tuần trước, Bắc Kinh đã điều động một số lượng kỷ lục máy bay quân sự cũng như tàu chiến, tàu tuần duyên quanh Đài Loan tham gia cuộc tập trận lớn thứ tư chỉ trong hơn hai năm. Bắc Kinh nói rằng đây là "lời cảnh báo nghiêm khắc đối với các hành động ly khai của lực lượng 'đòi độc lập cho Đài Loan'".
Đài Loan đã triển khai "lực lượng thích hợp" và đặt các đảo xa trong tình trạng báo động cao để đáp trả các cuộc tập trận mà Bắc Kinh đã gia tăng áp lực quân sự lên Đài Loan trong những năm gần đây, triển khai các máy bay chiến đấu và máy bay quân sự khác cũng như tàu chiến quanh đảo gần như hằng ngày.
Ngày 21-10, Cơ quan phòng vệ Đài Loan thông báo đã phát hiện 14 máy bay quân sự Trung Quốc và 12 tàu hải quân gần hòn đảo trong vòng 24 giờ qua.