TP HCMChị Vy, 30 tuổi, mang thai đến tuần 36 thì thai nhi cử động yếu, nhịp tim chậm, xuất huyết thai nhi vào mẹ trong tử cung, được sinh mổ khẩn cấp.
Ngày 15/8, TS.BS Đỗ Hữu Thiều Chương, Phó giám đốc Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết bé gái chào đời nặng 2,5 kg, toàn thân trắng nhợt. Ê kíp hồi sức cho bé ngay khi chào đời tại phòng mổ. Bé được thở oxy, giữ ấm và chuyển ngay về Trung tâm Sơ sinh để được chăm sóc đặc biệt (NICU). Tình trạng da trắng nhợt của bé không cải thiện.
Kết quả xét nghiệm máu ghi nhận bé thiếu máu nặng. Bác sĩ nghi ngờ thai nhi bị chảy máu vào cơ thể mẹ qua nhau thai, còn gọi là xuất huyết thai nhi vào mẹ (fetomaternal hemorrhage). Khi nhau thai bị tổn thương, hồng cầu của thai nhi thoát ra hàng rào bảo vệ của nhau, đi trực tiếp vào hệ tuần hoàn của người mẹ.
"Xuất huyết thai nhi vào mẹ hiếm gặp, trẻ chào đời còn sống ít được báo cáo trong y văn thế giới. Trong hơn 10 năm qua, số ca bệnh như vậy tôi được chứng kiến chỉ đếm trên đầu ngón tay", bác sĩ Chương nói.
Bé được truyền khoảng 250 ml hồng cầu lắng sau 12 tiếng chào đời. Ba ngày sau, bé hồi phục tốt, xuất hiện thêm tình trạng vàng da, tiếp tục được điều trị chiếu đèn. Sau một tuần nằm viện, bé khỏe mạnh, được về nhà.
Xuất huyết thai nhi vào mẹ có thể điều trị nếu phát hiện sớm bất thường, bác sĩ mổ lấy thai nhanh chóng và truyền máu cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, theo bác sĩ Chương, chẩn đoán bệnh khó khăn nên thai nhi có thể tử vong trước sinh. Theo các thống kê, xuất huyết thai nhi vào mẹ khiến trẻ tử vong chiếm 4,1% số ca thai chết lưu trước khi sinh.
Bác sĩ Ngọc Thoại (giữa) phẫu thuật kịp thời cứu thai nhi. Ảnh: Tuệ Diễm
BS.CKII Nguyễn Ngọc Thoại, Trung tâm Sản Phụ khoa, cho biết chị Vy được theo dõi sát suốt thai kỳ nhưng không phát hiện bất thường. Hầu hết trường hợp xuất huyết thai nhi vào mẹ được báo cáo có thể xảy ra vào quý hai, ba của thai kỳ hoặc trước sinh, khó có dấu hiệu nhận biết.
Bác sĩ lý giải thể tích máu thai nhi trung bình trong tuần hoàn của người mẹ ở ngưỡng an toàn là dưới 1 ml. Xuất huyết thai nhi trong bụng mẹ nghiêm trọng nếu có hơn 30 ml máu từ thai nhi truyền vào mẹ, chiếm khoảng 1% trường hợp mang thai. Lúc này thai phụ có các triệu chứng cảnh báo gồm thai kém cử động, nhịp tim thai bất thường, thai lưu.
Khi một lượng máu thai nhi được truyền vào tuần hoàn của mẹ có thể khiến thiếu oxy trong tử cung. Lúc này nhịp tim thai nhi bất thường, phù thai, thai tử vong hoặc thiếu máu sơ sinh như con chị Vy. Nguyên nhân gây bệnh chưa xác định rõ. Các nhà khoa học đặt giả thuyết do bất thường ở nhau thai. Nếu nhau thai khỏe mạnh sẽ kiểm soát chất dinh dưỡng và trao đổi oxy với mẹ. Ngược lại, nhau bất thường hoặc bị tổn thương có thể dẫn đến tình trạng này.
Hiện xuất huyết thai nhi được chẩn đoán bằng cách kiểm tra tế bào hồng cầu của thai nhi trong tuần hoàn của mẹ (test Kleihauer-Betke hoặc flow cytometry). Thời điểm tối ưu để phát hiện là trong vòng 24 giờ sau sinh.
Tuệ Diễm
*Tên nhân vật đã được thay đổi
Độc giả đặt câu hỏi bệnh trẻ em tại đây để bác sĩ giải đáp