TP HCMÔng Mạnh, 60 tuổi, khó thở, đau ngực khi ngủ, bác sĩ chẩn đoán thiếu máu cơ tim do mạch vành hẹp, nguy cơ ngưng tim.
Ngày 16/9, bác sĩ Dương Thanh Trung, Trung tâm Tim mạch, cho biết ông Mạnh có dấu hiệu điển hình của tình trạng thiếu máu cơ tim. Thân chung mạch vành trái hẹp 90-95%, động mạch liên thất trước hẹp lan tỏa 95%. Đây là nguyên nhân khiến lưu lượng máu nuôi tim giảm nghiêm trọng, dọa nhồi máu cơ tim nếu không nong mạch tái thông kịp thời.
Động mạch vành trái xuất phát từ xoang Valsalva trước trái, sau khi chạy một đoạn ngắn (khoảng 10 mm) chia ra thành hai nhánh là động mạch liên thất trước và động mạch mũ. Đoạn ngắn này có tên gọi là thân chung mạch vành trái.
Theo ThS.BS.CKII Võ Anh Minh, Phó khoa Tim mạch can thiệp, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nong thân chung mạch vành là thủ thuật khó của lĩnh vực tim mạch can thiệp. Kỹ thuật tiềm ẩn nhiều rủi ro như tụt huyết áp, sốc tim, ngưng tim. Nếu chỉ hẹp một trong hai nhánh mạch vành trái, êkíp luồn dây dẫn để thao tác tại nhánh này, nguồn cung cấp máu cho tim vẫn được bảo đảm bởi nhánh còn lại. Nhưng khi hẹp thân chung, việc đưa dây dẫn vào đây làm cản trở toàn bộ dòng máu từ mạch vành trái đến tim, gây suy tim đột ngột. Cơ tim không được tưới đủ máu trong thời gian dài dễ dẫn tới rối loạn nhịp tim, ngưng tim, tử vong.
Thân chung mạch vành trái tắc gần hết (hình A) và sau khi được can thiệp tái thông (hình B). Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh
Để phòng ngừa rủi ro, các bác sĩ hội chẩn, rút ngắn thời gian thao tác tại đoạn thân chung bị hẹp. Êkíp mất 3 phút (thay vì 5-10 phút với một ca can thiệp thông thường) luồn dây từ đường động mạch ở cổ tay đến thân chung mạch vành, cài sẵn bóng ở đầu dây.
Ông Mạnh có nguy cơ nhồi máu cơ tim nếu can thiệp đặt stent theo cách thông thường. Thao tác luồn dây dẫn nong bóng từ một nhánh đến thân chung rất dễ tạo ra lực đè ép nhánh bên còn lại gây tắc. Để khắc phục, êkíp áp dụng kỹ thuật kissing balloon, thông qua một ống thông duy nhất, hai dây dẫn gắn bóng được đưa vào hai nhánh mạch vành trái.
Bác sĩ chọn loại dây dẫn phù hợp, không quá mềm vì khó đi qua chỗ mạch vành hẹp, cũng không quá cứng bởi dễ gây xé vách thành mạch. Dưới hướng dẫn của hệ thống siêu âm trong lòng mạch vành (IVUS), trong vòng 40 phút, bác sĩ đặt stent kéo dài từ động mạch liên thất trước lên thân chung mạch vành. Ông Mạnh không rối loạn nhịp tim, suy tim hay thủng mạch vành.
Sau can thiệp, các đoạn mạch tắc hẹp được mở rộng, stent nở đều áp sát thành mạch. Ông hết hẳn đau ngực, xuất viện hai ngày sau đó.
Êkíp can thiệp nong thân chung mạch vành trái cho bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh
Theo bác sĩ Minh, thiếu máu cơ tim (thiếu máu cục bộ cơ tim) là nguyên nhân hàng đầu gây ra các ca tử vong do bệnh tim mạch trên toàn cầu. Nguyên nhân do lòng mạch vành (mạch máu chính nuôi tim) hình thành các mảng xơ vữa che khuất khiến máu khó lưu thông. Khi các mảng xơ vữa này vỡ ra, tích tụ với các tế bào máu hình thành nên cục máu đông, gây tắc nghẽn mạch vành.
Sống lành mạnh giúp duy trì thể trạng ổn định, phòng ngừa thiếu máu cơ tim. Bác sĩ khuyến cáo mọi người nên ăn uống khoa học như nhiều rau xanh, trái cây, các loại ngũ cốc; hạn chế ăn muối, đường và đồ chiên xào nhiều dầu mỡ. Tránh rượu bia, không hút thuốc lá, tập thể dục đều đặn, kiểm soát tốt các bệnh lý như tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu.
Thu Hà
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh tim mạch tại đây để bác sĩ giải đáp