Tại họp báo Chính phủ chiều 7.10, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho biết, đang khẩn trương xây dựng quy chế thi tuyển sinh vào lớp 10 và thi tốt nghiệp THPT, trong đó có bốc thăm môn thi thứ 3.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng
ẢNH: NHẬT BẮC
Dự kiến đến tháng 11 sẽ ban hành quy chế thi tốt nghiệp THPT. Ngày 15.10 sẽ đăng lên Cổng Thông tin điện tử về dự thảo quy chế thi tốt nghiệp THPT, thi tuyển sinh vào lớp 10.
"Theo thông lệ của nhiều năm, nếu ban hành được vào thời điểm này thì sớm hơn những năm trước ít nhất là khoảng 3 tháng, tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho hoạt động dạy và học, đặc biệt là học sinh", ông Thưởng nói.
Lãnh đạo Bộ GD-ĐT cũng cho rằng cần có quy định khung để tránh bất cập. Thực tế khảo sát việc thi vào lớp 10 trong 10 năm qua cho thấy các địa phương chủ động về số môn, thời lượng, đề thi. Đa số tỉnh, thành chọn thi 3 môn, khoảng 3 - 4 nơi thi 2 môn. Thời gian thi từng môn cũng không giống nhau, có nơi 120 phút, nơi 60 - 90 phút.
Tuy nhiên, việc tổ chức không đồng nhất, "trăm hoa đua nở" tạo ra bất cập trong việc kiểm tra, đánh giá việc dạy và học. Vì vậy, bộ dự kiến ban hành Quy chế tuyển sinh THCS và THPT mới, nhằm đưa ra một số tiêu chí khung cho cả nước.
Vậy, môn thi thứ 3 là môn gì? Theo ông Thưởng, quy định môn ngoại ngữ, tin học hay môn khác cũng chưa thống nhất, tạo ra sự bất cập, và sẽ khó kiểm tra, đánh giá đối với công tác quản lý cũng như đánh giá mặt bằng trong quá trình dạy học của cơ sở.
Cho rằng phương thức chọn môn thứ 3 "được quan tâm nhất". Nếu để địa phương tự chọn, ông Thưởng nói việc này có thể ảnh hưởng bởi ý chí chủ quan của người đứng đầu, gây ra nhiều hệ lụy.
"Nhưng nếu chọn một môn cố định, bộ lo gây ra tình trạng học tủ, học lệch. Như thế, học sinh không được chuẩn bị đầy đủ phẩm chất và năng lực theo yêu cầu của chương trình mới", ông Thưởng nói.
Vì vậy, Bộ GD-ĐT đang nghiên cứu có thể có các phương thức, hình thức khác nhau có thể lựa chọn trong số các môn còn lại, ví dụ như năm nay có thể thi môn khoa học xã hội, năm sau có thể khoa học tự nhiên hoặc có thể bốc thăm.
Lãnh đạo Bộ GD-ĐT cũng cho biết phương án thi lớp 10 được xây dựng trên 3 nguyên tắc cốt lõi.
Một là không gây áp lực, tốn kém, trên tinh thần gọn nhẹ, giảm áp lực cho học sinh, phụ huynh và xã hội.
Hai là hướng tới mục tiêu giáo dục toàn diện, đáp ứng yêu cầu của chương trình mới về phẩm chất, năng lực học sinh. Điều này nhằm giúp các em có đầy đủ phông nền về phẩm chất, năng lực đảm bảo giữa các môn học, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội với những môn ngoại ngữ, tin học, khoa học - công nghệ, STEM...
Ba là phương thức tuyển sinh phải gắn kết được với quá trình kiểm tra, đánh giá trên lớp. Môn nào nằm trong chương trình, được đánh giá, cho điểm, thì hoàn toàn có thể được sử dụng để kiểm tra, đánh giá trong các kỳ thi.
Về dự kiến quy chế thi, theo lãnh đạo Bộ GD-ĐT, có 3 phương thức: thi tuyển; xét tuyển và phối hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. Những nội dung này thuộc về thẩm quyền của địa phương, Sở GD-ĐT tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt và lựa chọn và có căn cứ nguyên tắc.
Nếu số lượng học sinh thi hay số lượng nhu cầu đầu vào phù hợp, tức là cung - cầu phù hợp thì không nhất thiết phải thi mà có thể xét tuyển…
Về môn thi, quy định khung cứng của bộ là 2 môn: ngữ văn và môn toán, còn môn thứ 3 nằm trong số những môn còn lại. Đối với những môn có đánh giá, cho điểm thì do các Sở GD-ĐT quyết định nhưng phải do UBND tỉnh, thành phố phê duyệt.
Quy chế cũng quy định thống nhất thời gian thi; công tác ra đề, coi thi, chấm thi, công bố điểm.