Thay vì chọn Thống đốc Pennsylvania để hút cử tri ở bang chiến trường này, bà Harris đặt niềm tin vào Tim Walz, giải pháp an toàn hơn, cho vị trí phó tướng.
Phó tổng thống Kamala Harris tuần trước chọn Thống đốc Minnesota là người đồng hành trong cuộc đua vào Nhà Trắng, thay vì Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro mà nhiều người kỳ vọng.
Đây được đánh giá là một lựa chọn khá bất ngờ, khi một vài tuần trước, ông Walz không nằm trong danh sách ứng viên tiềm năng cho vị trí phó tướng. Thực tế, ông gần như "vô danh" bên ngoài bang Minnesota, dù có 12 năm làm việc tại quốc hội Mỹ.
Sinh ra tại vùng nông thôn ở Nebraska, ông gia nhập Lực lượng Vệ binh Quốc gia ngay sau khi tốt nghiệp trung học. Ông sau đó theo học tại Đại học bang Chadron và tốt nghiệp năm 1989 với tấm bằng cử nhân khoa học xã hội. Sau khi tốt nghiệp, ông từng có một năm làm giáo viên ở nước ngoài trước khi về nước, phục vụ toàn thời gian trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia và trở thành giáo viên một trường trung học.
Tim Walz làm nghị sĩ đại diện cho bang Minnesota năm 2007-2019, trước khi đắc cử thống đốc tháng 1/2019 và đảm nhận chức vụ này từ đó.
Ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Kamala Harris (trái) và phó tướng Tim Walz tại sự kiện ở Philadelphia, bang Pennsylvania ngày 6/8. Ảnh: AP
Việc bà Harris chọn ông Tim Walz mang đến cho đảng Dân chủ một người có tư tưởng cấp tiến, thẳng thắn được lòng cử tri vùng nông thôn Trung Tây.
Các bang bức tường xanh gồm Wisconsin, Michigan và Pennsylvania rất quan trọng đối với cuộc bầu cử của bà Harris vào tháng 11. Đây là những thành trì mạnh mẽ của đảng Dân chủ từng bị ông Trump lôi kéo vào năm 2016, trước khi được Tổng thống Biden giành lại năm 2020.
Dù Walz không xuất thân từ ba bang chiến trường này, ông đại diện cho một khu vực nông thôn lớn ở Minnesota, giáp với bang Wisconsin, ở quốc hội giai đoạn 2007-2019.
Kinh nghiệm của Walz trong việc giành ủng hộ của cử tri vùng nông thôn được cho là có thể giúp đảng Dân chủ lấy lòng khu vực Trung Tây, giúp Harris tránh được những lời công kích rằng bà là thành viên của giới thượng lưu thành phố lớn, xa rời tầng lớp lao động.
Tim Walz hiện là chủ tịch Hiệp hội Thống đốc Dân chủ, tổ chức hỗ trợ các thống đốc và ứng viên của đảng trên toàn quốc. Đây là vai trò mang lại cho ông nhiều kinh nghiệm gây quỹ.
Việc Walz trở thành phó tướng của bà Harris được xem là chiến thắng cho cánh cấp tiến trong đảng Dân chủ. Walz đã theo đuổi chương trình nghị sự tiến bộ kể từ khi trở thành thống đốc. Năm ngoái, ông ký thành luật quyền phá thai, ngăn cản bất kỳ thay đổi nào của tòa tối cao bang. Cùng với bang Illinois, Minnesota trở thành thiên đường cho phụ nữ ở các bang lân cận bị hạn chế phá thai.
Đảng Dân chủ ở bang Minnesota cũng đã thông qua nhiều luật tiến bộ như nghỉ phép có lương, miễn học phí đại học cho sinh viên thu nhập thấp, bữa sáng và trưa miễn phí cho trường học, cùng nhiều thay đổi về thuế.
Sau khi bà Harris thông báo lựa chọn, chiến dịch của ông Trump đã chỉ trích Walz là "người cánh tả cực đoan". Ông cũng bị đảng Cộng hòa chỉ trích vì triển khai quá chậm chạp lực lượng vệ binh để dập tắt tình trạng bất ổn trong các cuộc biểu tình phản đối vụ cảnh sát ghì chết người da màu George Floyd ở thành phố Minneapolis.
Thống đốc Florida Ron DeSantis viết trên X ngày 6/8 rằng "Minnesota là điểm đen bạo lực năm 2020. Harris khuyến khích nó và Walz đã để Minneapolis bùng cháy".
Walz gần đây trở thành tâm điểm chú ý vì những bình luận công kích Trump và phó tướng JD Vance là "dị hợm". Bình luận lan truyền mạnh mẽ trên truyền thông và mạng xã hội, được nhiều người ủng hộ đảng Dân chủ cùng cố vấn của bà Harris nhắc lại. Nó gần như trở thành khẩu hiệu chiến dịch và đó cũng là một yếu tố đưa ông trở thành phó tướng của bà Harris, theo giới quan sát.
"Một lựa chọn an toàn và thú vị. Không có ứng viên nào khác mang lại năng lượng trực tuyến như Walz, ông ấy đã khuấy đảo sự nhiệt tình của các cử tri Dân chủ trẻ tuổi. Đồng thời, ông ấy cũng không bị ai trong đảng phản đối. Sự ủng hộ dành cho Walz ở các thị trấn nhỏ vùng nông thôn sẽ khiến đảng Cộng hòa khó công kích ông ấy", E.J. Dionne Jr., nhà bình luận của Washington Post, cho hay.
Ngoài ra, lập trường của Walz về Gaza cũng được cho là yếu tố khiến ông được chọn. Trong khi đảng Dân chủ có nhiều chia rẽ về xung đột ở Gaza, Walz giữ quan điểm khá trung lập và tương đối ít bàn luận về vấn đề này.
Ông lên án cuộc "tấn công khủng khiếp" của Hamas vào Israel trong bài đăng trên X vào ngày 7/10/2023, thêm rằng "trái tim ông xót thương cho các nạn nhân". Sau khi ông Biden tới thăm Israel hồi tháng 10 năm ngoái, Walz ca ngợi Tổng thống vì "đạt thỏa thuận cung cấp viện trợ nhân đạo cần thiết cho Gaza".
"Đại đa số người Palestine không phải Hamas và Hamas không đại diện cho người dân Palestine. Chúng ta không thể để những kẻ như Hamas giành chiến thắng", ông nói thêm.
Trong khi đó, Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro, vốn được xem là ứng viên nặng ký cho vị trí phó tướng, là người ủng hộ Israel mạnh mẽ và chỉ trích làn sóng biểu tình của sinh viên khắp cả nước. Việc lựa chọn ông Walz cho thấy bà Harris muốn loại bỏ những chia rẽ của đảng Dân chủ về Gaza khỏi chiến dịch tranh cử, theo giới quan sát.
"Bà Harris đang đi trên dây về xung đột Gaza. Cả bà và Walz đều ủng hộ Israel, nhưng Harris đã tìm cách nói về Gaza theo cách bày tỏ sự đồng cảm hơn với người Palestine. Tôi đoán bà ấy không muốn Gaza trở thành tâm điểm tranh luận trong chiến dịch này", Dionne Jr. nhận định.
Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris (phải) và Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro tại Philadelphia ngày 13/7. Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng lựa chọn của bà Harris không phải không có rủi ro.
Minnesota không phải là bang chiến trường trong cuộc bầu cử năm nay. Không có ứng viên đảng Cộng hòa nào giành chiến thắng ở bang này kể từ năm 1972. Các cuộc thăm dò cho thấy bà Harris có thể dễ dàng tiếp tục kéo dài chuỗi chiến thắng này.
Trong khi đó, Pennsylvania là nơi bà Harris gần như chắc chắn phải thắng nếu muốn trở thành tổng thống. Đây được đánh giá là bang chiến trường quan trọng nhất trong cuộc bầu cử năm nay và cuộc bỏ phiếu ở Pennsylvania dự kiến sẽ rất sít sao. Thống đốc Shapiro hiện có mức ủng hộ 61% tại bang.
Harry Enten, nhà bình luận của CNN, cho rằng Walz không có khả năng giúp Harris giành được cử tri bang chiến trường. Shapiro cũng thu hút cử tri da trắng không có bằng đại học ở Pennsylvania hiệu quả hơn so với những gì Walz đã làm với nhóm nhân khẩu học này ở bang Minnesota trong cuộc bầu cử hai năm trước.
Một chiến lược gia đảng Cộng hòa đánh giá Shapiro sẽ gây tổn hại nhiều hơn cho cơ hội chiến thắng của họ vào tháng 11. Nhiều đồng minh của ông Trump từng lo ngại sự nổi tiếng của Thống đốc Shapiro với cử tri có thể khiến Pennsylvania vượt khỏi tầm với của họ.
Nếu không thể giành 19 phiếu đại cử tri của Pennsylvania, bà Harris có thể cần phải chiến thắng ở tất cả bang chiến trường còn lại gồm Michigan, Wisconsin, Nevada, Arizona và Georgia để có thể đắc cử.
Tuy nhiên, đối mặt trước sự phản đối mạnh mẽ của một số người cấp tiến với Shapiro và nguy cơ khơi thêm chia rẽ trong đảng, bà Harris đã chọn phó tướng theo tính toán cổ điển hơn là "không gây tổn hại".
Thùy Lâm (Theo Washington Post, CNN, EL Pais, FT)