Lặp đi lặp lại hiện tượng nhiều nhà thầu duy nhất trúng thầu liên tiếp
Như Dân Việt đã phản ánh, không chỉ các gói thầu Cung cấp suất ăn cho Huấn luyện viên, vận động viên, tại Trung tâm Huấn luyện Thể thao Quốc gia (HLTTQG) Đà Nẵng còn nhiều gói thầu triển khai thời gian qua đều có rất ít doanh nghiệp tham gia. Trong đó, các gói thầu mua sắm tại đơn vị này hầu như chỉ có 1 nhà thầu, điều này đặt dấu hỏi về tính cạnh tranh, hiệu quả tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước.
Đơn cử như Công ty TNHH Thể thao Văn hóa Việt Nam trúng 17/17 gói thầu mua sắm, đạt tỷ lệ thắng thầu 100%. Trong đó nhiều gói nhà thầu này rất thuận lợi khi 'một mình một chợ' không phải cạnh tranh khi Công ty TNHH Thể thao Văn hóa Việt Nam là nhà thầu duy nhất.
Đơn cử, mới đầu năm 2024 lại nay, Công ty TNHH Thể thao Văn hóa Việt Nam đã trúng 3 gói thầu, gồm gói Mua sắm trang thiết bị tập huấn, thi đấu các môn Boxing, Cử tạ, Wushu năm 2024 trị giá gần 1,8 tỷ đồng, gói Mua sắm trang thiết bị tập huấn, thi đấu môn Taekwondo năm 2024 trị giá hơn 1,7 tỷ đồng và gói Mua sắm trang thiết bị tập huấn, thi đấu môn Bơi năm 2024 trị giá hơn 700 triệu đồng.
Một phần trong danh sách hàng loạt gói thầu mà Công ty TNHH Thể thao Văn hoá Việt Nam trúng thầu tại trung tâm Huấn luyện Thể thao Quốc gia Đà Nẵng. Trong đó nhiều gói thầu, nhà thầu này rất thuận lợi khi 'một mình một chợ'. Ảnh: Đình Thiên
Hay một số gói thầu của Công ty TNHH Trung Kiên, Công ty TNHH Hòa Thịnh, Công ty TNHH Thương mại Euro Fitness Nutrition Việt Nam...và rất nhiều gói thầu tiền tỷ khác tại Trung tâm HLTTQG Đà Nẵng chỉ có duy nhất một nhà thầu tham gia.
Trả lời về hiện tượng các gói thầu tiền tỷ tại Trung tâm HLTTQG Đà Nẵng hầu như chỉ có 1 nhà thầu tham gia, ông Phạm Hoàng Tùng - Giám đốc Trung tâm HLTTQG Đà Nẵng cho biết, ông cũng không biết vì đâu không có nhiều nhà thầu tham gia.
"Bản thân cũng muốn có nhiều nhà thầu để có phương án tối ưu nhất. Tuy nhiên không hiểu vì sao lại không có nhiều nhà thầu tham gia và cũng không biết vì sao lại không có sự cạnh tranh ở đây. Tôi sẽ lưu ý vấn đề này?", ông Tùng nói.
Có dấu hiệu bất thường cần thanh tra, kiểm tra
Tuy nhiên, theo Luật sư Trần Hậu, Đoàn Luật sư TP.Đà Nẵng, có dấu hiệu bất thường trong các gói thầu ở Trung tâm HLTTQG Đà Nẵng.
"Hiện tượng có ít nhà thầu tham gia, thậm chí có những trường hợp chỉ một nhà thầu tham gia vào các cuộc mở thầu là có dấu hiệu bất thường. Hiện tượng chỉ có 1 nhà thầu tham gia lặp đi lại thì đó là những vấn đề cần được xem xét. Với các hoạt động đấu thầu có những dấu hiệu bất thường, chúng tôi cho rằng cần được giám sát, kiểm tra, thanh tra theo quy định của pháp luật", Luật sư Hậu nêu.
Theo Luật sư Hậu, đối với một số trường hợp bất thường, có nghi vấn trong đấu thầu không có sự minh bạch thì các cơ quan có thẩm quyền tiến hành kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động đấu thầu theo quy định tại Điều 86 Luật đấu thầu và các quy định có liên quan.
"Sau khi có kết quả của các hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra là cơ sở để kết luận về hoạt động đấu thầu...Tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định của pháp luật về đấu thầu thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; trường hợp gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật theo khoản 1, Điều 87 Luật đấu thầu", Luật sư Hậu nêu.
Luật sư Trần Hậu cho rằng, hiện tượng có ít nhà thầu tham gia, thậm chí có những trường hợp chỉ một nhà thầu tham gia vào các cuộc mở thầu như ở Trung tâm Huấn luyện Thể thao Quốc gia Đà Nẵng là có dấu hiệu bất thường. Ảnh: LC
Về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan nhà nước, chủ tài khoản đơn vị nhà nước để xảy ra hiện tượng nhiều gói thầu của đơn vị chỉ có 1 nhà thầu tham gia. Điều này đặt dấu hỏi về tính cạnh tranh, hiệu quả tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước? Luật sư Trần Hậu cho hay, theo luật thì khi tổ chức đấu thầu, có thể có một hoặc nhiều nhà thầu tham gia. Tuy nhiên, luật cũng không khuyến khích việc mở thầu mà chỉ "một mình một chợ" tham gia.
"Theo khoản 5 Điều 131 Nghị định 24/2024/NĐ-CP, nếu có trường hợp chỉ có 1 hoặc 2 nhà thầu nộp hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu trong thời hạn quy định kể từ thời điểm đóng thầu thì có thể cho phép gia hạn thời điểm đóng thầu nhằm tăng thêm số lượng nhà thầu nộp hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu...
Như vậy luật không cấm một nhà thầu tham gia mà nhưng luật cũng có mở hướng để bên mời thầu có thể tìm kiếm thêm nhà thầu. Trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị, chủ tài khoản bên mời thầu là ở đây, làm sao có thêm phương án tối ưu, đảm bảo tính cạnh tranh, tiết kiệm ngân sách nhà nước", Luật sư Hậu phân tích.
Còn theo ông Nguyễn Quang - Chuyên gia đấu thầu, cho hay, việc có nhiều gói thầu tại Trung tâm HLTTQG Đà Nẵng chỉ có một nhà thầu tham gia và thường xuyên trúng thầu cần kiểm tra xem các điều kiện của bên mở thầu đưa ra là gì?
"Chưa thể khẳng định việc chỉ có 1 nhà thầu tham gia các gói thầu là không minh bạch nhưng việc này lặp đi lặp lại cũng có thể những gói thầu này được "gài bẫy" các điều kiện, các tiêu chí lựa chọn nhà thầu trong hồ sơ mời thầu, chưa nói đến chuyện "Thông thầu". Do đó, cần thực hiện kiểm tra, khảo sát một số gói thầu có những dấu hiệu bất thường, thiếu sự cạnh tranh như việc 1 nhà thầu nhiều năm liền trúng thầu ở một đơn vị, 1 nhà thầu duy nhất trúng hàng loạt gói thầu cùng một nhà thầu để làm rõ điều kiện các gói thầu như thế nào, có "Gài bẫy" hay không...?", chuyên gia Nguyễn Quang phân tích.