TP.HCM tìm cách thoát bẫy thu nhập trung bình 10 năm tới

Sáng 24.8, UBND TP.HCM tổ chức hội thảo tham vấn định hướng kinh tế - xã hội giai đoạn 2026 - 2030.

Ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP.HCM dẫn lại nhận định của nhiều chuyên gia rằng trong 10 năm tới sẽ quyết định Việt Nam vượt lên bẫy thu nhập trung bình hay không. Do vậy, những mục tiêu, giải pháp đề ra cho giai đoạn 2026 - 2030 vừa thực hiện nhiệm vụ của nhiệm kỳ, vừa đặt nền tảng hướng đến mục tiêu cùng cả nước vượt lên bẫy thu nhập trung bình.

"Phải tìm ra điểm nghẽn cơ bản, tập trung vào những điều then chốt, giải được bài toán vượt lên bẫy thu nhập trung bình", ông Mãi gợi mở.

Ngoài ra, lãnh đạo TP.HCM cũng gửi gắm các chuyên gia đóng góp ý kiến, giải pháp để hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu của nhiệm kỳ và gỡ những điểm nghẽn cơ bản, đặt nền tảng cho nhiệm kỳ mới.

Ông Nguyễn Khắc Hoàng, Cục trưởng Cục Thống kê TP.HCM cho rằng muốn vượt bẫy thu nhập trung bình thì phải tăng năng suất lao động, nhưng thực tế những năm gần đây mức tăng trưởng năng suất lao động bình quân của TP.HCM đang thấp hơn cả nước và bước vào giai đoạn bão hòa.

Ông Hoàng nhận định chuyển dịch cơ cấu giữa các ngành không còn hiệu quả, thay vào đó TP.HCM nên chuyển dịch trong nội bộ ngành, khuyến khích doanh nghiệp tự đầu tư máy móc, thiết bị theo hướng xanh - sạch - số.

Về giải pháp, ông Hoàng đề xuất sớm tái cơ cấu lại các khu chế xuất, khu công nghiệp, kêu gọi những doanh nghiệp sếu đầu đàn, đánh giá lại các ngành công nghiệp trọng điểm. Đối với 9 nhóm ngành dịch vụ chủ yếu, TP.HCM cần ưu tiên các ưu tiên còn dư địa tăng trưởng như: thương mại, logicstic, công nghiệp văn hóa, trung tâm tài chính, du lịch, y tế và giáo dục.

Về hiệu quả vốn đầu tư, Cục trưởng Cục Thống kê TP.HCM cho biết đang có xu hướng giảm từ 31% trên tổng GRDP đến nay còn 22,6%. Nếu như vốn nhà nước 2011 -2015, 1 đồng vốn đầu tư công kéo 6,7 lần vốn đầu tư xã hội, nay giảm xuống còn 5,5 lần. Với mức kéo 5,5 lần, năm 2024 giải ngân 79.000 tỉ đồng, nếu giải ngân tốt thì vẫn kéo được vốn đầu tư xã hội khoảng 400.000 tỉ đồng.

Cũng theo ông Hoàng, TP.HCM đang đối diện với nghịch lý đóng góp ngân sách nhiều nhưng chi ngân sách chưa tương ứng, đơn cử như giai đoạn 2011 - 2015 đóng góp 31% ngân sách nhưng mức chi chỉ 7%. "Nguyên lý mức chi phải tương xứng với đóng góp thì mới tác động đến tăng trưởng", ông Hoàng nói thêm.

Cục trưởng Cục thống kê cho rằng tăng trưởng kinh tế TP.HCM cần đặt trong mối quan hệ với các tỉnh trong vùng Đông Nam bộ bởi các yếu tố nguồn nhân lực, nguồn vốn đầu tư, năng lực cạnh tranh.

TP.HCM cần 4,4 triệu tỉ đồng cho giai đoạn 2026 - 2030

Trao đổi thêm, ông Phan Văn Mãi cho biết quy hoạch kinh tế xã hội đề ra từ nay đến năm 2030 tăng trưởng 8,5 - 9%. Muốn vậy, giai đoạn 2026 - 2030, địa phương cần khoảng 4,4 triệu tỉ đồng vốn đầu tư. Nếu chia cho 5 năm, mỗi năm TP.HCM cần khoảng 900.000 tỉ đồng. Nếu 1 đồng bỏ ra thu hút thêm 5 đồng nữa thì tính ra ngân sách bỏ ra là bao nhiêu.

Qua tính toán, ông Mãi thông tin ước tính trung hạn 2026 - 2030, tổng nhu cầu vốn đầu tư công khoảng 1,1 triệu tỉ đồng, chiếm 22,5% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Ngoài việc xác định tổng vốn đầu tư toàn xã hội, TP.HCM cũng cần xác định nguồn vốn từ đâu và cơ chế, chính sách như thế nào. "Cơ chế, chính sách quan trọng lắm, bên cạnh đó là môi trường và năng lực hấp thụ", ông Mãi nhận định.

Đối với nhận định năng suất lao động bão hòa, Chủ tịch TP.HCM cho rằng cần nghiên cứu kỹ việc tái cơ cấu kinh tế, nhất là ngành công nghiệp để đạt mục tiêu đóng góp tăng trưởng kinh tế 26,7% vào năm 2030.

"Không chờ đến khi hết hạn khu công nghiệp mới chuyển đổi mà làm chuyển ngay từ bây giờ. Nếu có chính sách rõ ràng thì doanh nghiệp họ sẽ có định hướng thay đổi ngay hay là từ từ. Chúng ta không chỉ chăm chăm vào đầu tư mới, mà đầu tư mở rộng rất quan trọng vì họ có sẵn thị trường, có sẵn nền tảng", ông Phan Văn Mãi nói thêm.