'Trại giam riêng cho người chưa thành niên có thể lãng phí'

Báo cáo của Ủy ban Tư pháp Quốc hội (cơ quan thẩm tra dự án luật) cho biết, quá trình thảo luận tại kỳ họp 7 hồi tháng 6 vừa qua, nhiều ý kiến nhất trí với dự thảo luật về việc bố trí trại giam riêng cho người chưa thành niên, song đề nghị cân nhắc quy định hiệu lực thi hành nội dung này có thể muộn hơn (2 hoặc 3 năm) để chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất.

Ngược lại, một số ý kiến đề nghị cân nhắc về nguồn lực để bảo đảm tính khả thi.

Theo cơ quan thẩm tra, hiện số người chưa thành niên chấp hành án tại các trại giam không lớn, nhưng được bố trí ở nhiều trại giam trên cả nước, có trại giam chỉ có khoảng hơn 20 phạm nhân là người chưa thành niên. Điều này gây khó khăn cho việc bố trí dạy văn hóa, dạy nghề, cũng như khó đáp ứng được các yêu cầu riêng đặt ra đối với người chưa thành niên.

Tuy nhiên, nếu chỉ quy định 1 mô hình như dự thảo luật (là trại giam riêng) thì trước mắt có thể sẽ khó khăn về nguồn lực bảo đảm. Do đó, cơ quan thẩm tra cho rằng, để vừa đáp ứng yêu cầu phải có khu vực chấp hành án dành riêng đối với người chưa thành niên nhằm tạo thuận lợi cho công tác giáo dục, phục hồi; vừa bảo đảm tính ổn định của luật, tạo cơ sở pháp lý để sau này khi bố trí được nguồn lực sẽ đáp ứng tốt hơn yêu cầu về cơ sở giam giữ đối với người chưa thành niên; cũng vừa có thể kế thừa cơ sở vật chất hiện có.

Từ các lý do trên, dự thảo luật đề xuất chỉnh lý theo hướng quy định cả 2 mô hình gồm trại giam riêng hoặc phân trại dành riêng cho người chưa thành niên trong trại giam. Căn cứ điều kiện thực tiễn, các cơ quan có thẩm quyền sẽ quyết định mô hình phù hợp cho từng giai đoạn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tán thành với nội dung tiếp thu, chỉnh lý như dự thảo luật.

Xây trại giam riêng cho 5 - 7 người thì lãng phí

Nêu ý kiến, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng không nhất thiết phải xây dựng trại giam riêng cho người chưa thành niên.

Ông Hòa phân tích, hiện dự thảo luật đã quy định về xử lý chuyển hướng đối với người chưa thành niên vi phạm pháp luật. Theo các quy định tại dự thảo thì rất nhiều trẻ em phạm tội sẽ được xử lý chuyển hướng, không bị giam giữ tại các trại giam mà có thể vào trường giáo dưỡng hoặc cho phép ở ngoài cộng đồng. Do đó, số lượng người chưa thành niên trong các trại giam sẽ không nhiều lắm.

"Trong điều kiện hiện nay, nếu xây dựng trại giam thì rất tốn kém. Ta xây dựng trại giam riêng có thể chỉ giam giữ 5 - 7 người thì lãng phí, nhất là với điều kiện ngân sách hiện nay. Cho nên việc xây dựng trại giam riêng cho người chưa thành niên là không nên", đại biểu Đồng Tháp nêu.

Tuy nhiên, đại biểu Phạm Văn Hòa tán thành người chưa thành niên cần được giam giữ riêng, cần có phân khu riêng trong khuôn viên trại giam thì sẽ phù hợp.

Cũng nêu ý kiến vấn đề này, đại biểu Trần Đình Gia, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh, bày tỏ việc quy định có trại giam riêng cho người chưa thành niên thể hiện chính sách tốt đẹp của chế độ. Tuy nhiên, để xây dựng trại giam riêng là rất khó khăn.

Ông Trần Đình Gia phân tích, khó khăn ở đây ngoài điều kiện kinh tế - xã hội, còn nằm ở việc thăm nuôi và phối hợp giáo dục trẻ chưa thành niên.

"Nếu xây dựng trại giam riêng cho người chưa thành niên thì chỉ có thể là khu vực nhất định thôi, có thể chỉ mấy trại trong cả nước. Như vậy thì cự ly từ quê của người chưa thành niên đến chỗ đó là rất xa, rất khó thực hiện trách nhiệm của gia đình trong thăm nuôi, phối hợp giáo dục cho người chưa thành niên phạm tội", đại biểu Hà Tĩnh nói.

Từ đó, đại biểu Trần Đình Gia cho rằng, trước hết cần quan tâm đặc biệt đến phân trại cho người chưa thành niên trong trại giam sẽ phù hợp với thực tiễn hơn. Tuy nhiên, đại biểu Hà Tĩnh cũng đồng tình rằng khi có điều kiện thì xây dựng trại giam riêng cho người chưa thành niên.

Trước đó, giải trình tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm 13.8, nguyên Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình (vừa được bổ nhiệm làm Phó thủ tướng Chính phủ) cho hay, ban đầu TAND tối cao (cơ quan chủ trì soạn thảo luật - PV) đề xuất trại giam riêng. Tuy nhiên, Bộ Công an cho biết cơ sở, điều kiện hiện nay thì việc có trại giam riêng ngay chưa thực hiện được. Nếu muốn có trại giam riêng phải đầu tư, yêu cầu ngay lập tức thì chưa làm được.

Cạnh đó, ông Nguyễn Hòa Bình cho biết, trẻ em kể cả trong trại giam vẫn cần sự thăm nom, chăm sóc và nhất là cần sự giáo dục của gia đình khi đến thăm. Do đó, nếu người nhà từ Cà Mau mà ra tận Thanh Hóa mới có trại giam riêng cho người chưa thành niên để thăm thì rất khó cho người dân. Việc này sẽ hạn chế những tác động, giáo dục tích cực từ gia đình trong quá trình cải tạo tại trại giam.

"Để thuận lợi cho cơ quan thi hành án, việc có trại giam riêng là rất tốt nhưng đối với những nơi không có điều kiện thì có phân trại riêng cho người chưa thành niên trong trại giam chung", ông Bình phân tích.