Cuộc đua phát triển và triển khai các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) mạnh mẽ nhất nhanh chóng nóng lên trong vài năm qua và Hoa Kỳ đang đảm bảo rằng Trung Quốc không thể bắt kịp bằng công nghệ do Hoa Kỳ sản xuất.
Tuy nhiên, một báo cáo mới tiết lộ các thực thể Trung Quốc có liên kết với nhà nước đã sử dụng dịch vụ đám mây từ Amazon hoặc các đối thủ cạnh tranh của Amazon để có quyền truy cập vào chip bán dẫn tiên tiến và khả năng AI bị cấm này.
Phá vỡ các hạn chế
Đánh giá hơn 50 tài liệu đấu thầu công khai cho thấy ít nhất 11 thực thể Trung Quốc đã tìm cách tiếp cận các công nghệ hoặc dịch vụ đám mây bị hạn chế của Hoa Kỳ.
Trong số các thực thể được phân tích, bốn thực thể đã trích dẫn rõ ràng Amazon Web Services (AWS) là nhà cung cấp dịch vụ đám mây. Tuy nhiên, các thực thể đã truy cập dịch vụ thông qua công ty trung gian của Trung Quốc thay vì trực tiếp từ AWS.
Cuộc điều tra phát hiện trong một tài liệu đấu thầu từ tháng 4/2024 rằng Zhejiang Lab, một viện nghiên cứu của Trung Quốc đang nghiên cứu LLM của riêng mình, GeoGPT, cho biết họ có kế hoạch chi 184.000 nhân dân tệ (25.783 đô la Mỹ) để mua các dịch vụ điện toán đám mây của AWS. Công ty tiết lộ mô hình AI của họ hiện không thể có đủ sức mạnh tính toán nếu chỉ sử dụng Alibaba của Trung Quốc.
Một tài liệu khác cho thấy Shenzhen University đã chi 200.000 nhân dân tệ (27.996 đô la Mỹ) cho một tài khoản AWS, truy cập vào các máy chủ đám mây sử dụng chip Nvidia A100 và H100 cho một dự án không xác định.
Trong năm qua, bất chấp lệnh cấm vận của Hoa Kỳ, thị trường chip Trung Quốc vẫn tích cực tìm cách lách các hạn chế. Chẳng hạn như chuyển sang các nhà sản xuất chip địa phương và dựa vào các sản phẩm mới từ nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới Nvidia có thể được vận chuyển đến Trung Quốc.
Các chip của Nvidia là trọng tâm của các sản phẩm AI bị hạn chế của Hoa Kỳ, đặc biệt là chip A100 và chip H100 mạnh hơn, đã bị cấm vào tháng 9/2022.
Ban đầu, các chip A800 và H800 chậm hơn của hãng được phát triển để bán trên thị trường Trung Quốc, mặc dù chúng cũng đã bị cấm kể từ tháng 10/2023. Hoa Kỳ đã viện dẫn sự cần thiết phải hạn chế khả năng AI của quân đội Trung Quốc.
Tuy nhiên, vào tháng 4/2024, Reuters đã tìm thấy các tài liệu đấu thầu tiết lộ Trung Quốc đã tiếp cận được chip này thông qua máy chủ Dell của Supermicro.
Thắt chặt hạn chế
Tuy nhiên, những phát hiện gần đây về việc Trung Quốc tiếp cận các chip tiên tiến và mô hình AI của Hoa Kỳ không phải là hành vi vi phạm quy định của Hoa Kỳ. Các quy định này nhắm cụ thể vào việc xuất khẩu hoặc chuyển giao hàng hóa, phần mềm hoặc chính công nghệ.
Người phát ngôn của AWS nói rằng:
“AWS tuân thủ mọi luật hiện hành của Hoa Kỳ, bao gồm luật thương mại, liên quan đến việc cung cấp dịch vụ AWS trong và ngoài Trung Quốc”.
Chính phủ Hoa Kỳ đang phản ứng trước những nỗ lực phá vỡ các hạn chế của Trung Quốc bằng cách cố gắng thắt chặt hạn chế hơn nữa để bao gồm cả quyền truy cập thông qua đám mây.
Michael McCaul, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Hoa Kỳ, cho biết ông đã lo ngại về lỗ hổng này trong nhiều năm và “đã đến lúc phải giải quyết”.
Máy chủ đám mây của Microsoft cũng là mục tiêu của nhiều tổ chức Trung Quốc, bao gồm cả Sichuan University từng tuyên bố trong một tài liệu đấu thầu khác rằng họ đang phát triển một nền tảng AI tạo sinh và mua 40 triệu token Microsoft Azure OpenAI.
Trước đây, Trung Quốc đã phản ứng với các hạn chế của Hoa Kỳ bằng cách thắt chặt kiểm soát, bao gồm kiểm soát xuất khẩu đối với các kim loại chủ yếu được sử dụng để sản xuất chất bán dẫn.