Sáng 8-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến (lần 2) về dự án Luật Nhà giáo.
5 chính sách với nhà giáo
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nêu rõ việc tiếp thu tối đa ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan thẩm tra.
Theo đó, dự thảo luật mới đã được chỉnh lý theo hướng ngắn gọn hơn, giảm 26 điều so với dự thảo trước đó.
Dự thảo sau khi được chỉnh lý đảm bảo không làm thay đổi 5 chính sách, gồm định danh nhà giáo; tiêu chuẩn và chức danh nhà giáo; tuyển dụng, sử dụng và chế độ làm việc của nhà giáo; đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ và tôn vinh nhà giáo; quản lý nhà nước về nhà giáo.
Trong đó, với những chính sách có nội dung quy định khác với các luật hiện hành, Bộ Giáo dục và Đào tạo đồng thời đề xuất nội dung xử lý tại luật này hoặc tại dự thảo các văn bản hướng dẫn thi hành.
Về các chính sách đối với nhà giáo, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã rà soát, hoàn thiện các nội dung chính sách.
Theo đó, với những nội dung chính sách còn nhiều ý kiến khác nhau, Chính phủ đã đưa ra khỏi dự thảo (quy định về áp dụng luật nhà giáo, về tổ chức xã hội nghề nghiệp của nhà giáo, về chuẩn người đứng đầu các cơ sở giáo dục...).
Một số nội dung chính sách (quy định về chính sách tiền lương, phụ cấp, hỗ trợ đối với nhà giáo) được rà soát kỹ lưỡng để vừa đảm bảo có đột phá, vừa phù hợp với bối cảnh thực hiện cải cách tiền lương trong thời gian tới.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với dự thảo luật.
Thường trực Ủy ban cơ bản đồng tình với quy định về chính sách tiền lương và phụ cấp đối với nhà giáo. Đây là vấn đề quan trọng, cần thiết để thể chế hóa kịp thời các chủ trương của Đảng.
Đảm bảo thầy, cô giáo là chuẩn mực đạo đức, hành vi cho người học
Nêu ý kiến thảo luận, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đề cập tới một số hiện tượng đau xót ảnh hưởng hình ảnh nhà giáo được phản ánh vừa qua, như việc cô giáo vận động phụ huynh học sinh góp tiền mua laptop.
Hay nhiều giáo viên, thủ quỹ có sai phạm trong thu tiền của học sinh, bị chuyển cơ quan điều tra tại Bình Thuận... và hình ảnh cô giáo thân mật quá mức với học sinh ngay tại lớp, trước một số học sinh khác.
"Tôi thấy rất đau xót, ngày trước chúng tôi được học nghiệp vụ sư phạm, tâm lý trẻ em, được dạy rất nhiều kỹ năng, kể cả thầy cô giáo không nên mặc quần áo quá sặc sỡ khi lên lớp vì có thể gây ảnh hưởng đến sự chú ý của học sinh.
Có ý kiến lý giải việc cô giáo huy động quyên góp, lạm thu trong nhà trường có thể do chế độ lương, đãi ngộ thấp... Nhưng thực ra từ trước đến nay thầy cô giáo có thể hoàn cảnh kinh tế không giàu có song tấm lòng, đạo đức rất giàu có", bà phân tích.
Bà Hải kỳ vọng vấn đề liên quan đào tạo, bồi dưỡng cho nhà giáo được thể hiện sâu sắc, cụ thể hơn; tập trung những điểm đột phá, đặc thù của luật để đảm bảo thầy cô giáo là chuẩn mực về đạo đức, hành vi cho người học...
9.200 tỉ đồng/năm lấy từ đâu?
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho hay báo cáo tiếp thu, giải trình một số chính sách cần làm rõ điều kiện đảm bảo đối với đối tượng là nhà giáo cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đại học, chính sách tiền lương, phụ cấp ưu đãi, hỗ trợ miễn học phí.
Theo báo cáo tiếp thu, giải trình của Chính phủ thì nguồn hỗ trợ của Nhà nước với chính sách này tương đối lớn, cần khoảng 9.200 tỉ đồng/năm.
"Nguồn này ở đâu, lấy từ chỗ nào để bố trí chi hằng năm này. Phải đánh giá kỹ lưỡng hơn, đảm bảo tính khả thi, công bằng trong mối tương quan với các đối tượng ưu tiên khác.
Mình ước lượng kiểu gì, các đối tượng khác thế nào khi ban hành luật này ra. Đảm bảo công bằng giữa các đối tượng là quan trọng nhất", ông Mẫn lưu ý.
Theo ông Mẫn, đây là luật được ngành giáo dục quan tâm nhưng đây là luật khó, nội dung tác động lớn, phức tạp. Do đó ông đề nghị Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo hết sức quan tâm và cần khẩn trương, thận trọng, kỹ lưỡng.
Ông cũng lưu ý nội dung đã được điều chỉnh tại luật chuyên ngành khác thì không quy định tại luật này.
Cùng với đó, chỉ quy định nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Đồng thời cần thay đổi tư duy không quy định cụ thể, chi tiết, không luật hóa nghị định, thông tư mà giao thẩm quyền cho Chính phủ, bộ, ngành quy định tại văn bản hướng dẫn.
Về chính sách tiền lương, phụ cấp, đãi ngộ đối với nhà giáo, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đánh giá đây là một trong những nội dung đột phá, đảm bảo thu hút, phát triển đội ngũ nhà giáo và ông cơ bản đồng tình.
Tuy nhiên đề nghị tờ trình của Chính phủ cần lý giải đầy đủ hơn, lập luận cho thuyết phục.
Theo ông Tùng, dự thảo đang đề xuất giữ lại rất nhiều khoản phụ cấp, trong khi nghị quyết 27 đề nghị thu hẹp các chính sách phụ cấp.
"Cần phân tích, lý giải hết sức đầy đủ để nghiên cứu, xem nên giữ cái gì, không giữ cái gì, qua đó thuyết phục Quốc hội và báo cáo cơ quan có thẩm quyền.
Tương tự, vấn đề nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ hưu và không trừ chế độ lương hưu... cũng cần có nghiên cứu, lý giải thuyết phục", ông Tùng nêu ý kiến.