Một cuộc cải tổ chính phủ sâu rộng đang diễn ra tại Ukraine khi ít nhất 7 bộ trưởng và quan chức cấp cao đã từ chức.
Ngày 4-9, Ngoại trưởng Dmytro Kuleba trở thành quan chức cấp cao mới nhất của Ukraine nộp đơn từ chức. Quyết định từ chức của ông Kuleba được đưa ra trước thềm chuyến thăm dự kiến trong tháng này của Tổng thống Volodymyr Zelensky tới Mỹ, nơi ông hy vọng sẽ trình bày "kế hoạch chiến thắng" với Tổng thống Joe Biden.
Hơn một nửa nội các
Nhà ngoại giao hàng đầu của Ukraine là nhân vật nổi bật trong chính quyền Tổng thống Zelensky và là một trong những người xuất hiện công khai nhiều nhất, đặc biệt là gặp gỡ các nhà lãnh đạo trên khắp thế giới và vận động hành lang để tìm kiếm sự hỗ trợ về quân sự, chính trị cho Kiev.
Trong số những người đã từ chức có Bộ trưởng Bộ Công nghiệp chiến lược Oleksandr Kamyshin - người phụ trách sản xuất vũ khí.
Hàng loạt thành viên nội các khác của Tổng thống Zelensky cũng đã nộp đơn từ chức hôm 3-9+ gồm Bộ trưởng Tư pháp Denys Maliuska, Bộ trưởng Môi trường Ruslan Strilets, Phó thủ tướng phụ trách hội nhập châu Âu Olha Stefanishyna, Phó thủ tướng chuyên trách tái hòa nhập Iryna Vereshchuk và người đứng đầu Quỹ Tài sản nhà nước Vitalii Koval.
Theo báo The Kyiv Independent, lý do từ chức không được nêu rõ. Một số bộ trưởng đã nộp đơn từ chức có khả năng sẽ vẫn tiếp tục làm việc trong chính phủ nhưng sẽ đảm nhận các vai trò mới.
Ông Kamyshin (40 tuổi) viết trên Telegram: "Tôi sẽ tiếp tục làm việc trong lĩnh vực quốc phòng nhưng ở một vai trò khác". Kể từ khi ông tiếp quản hoạt động sản xuất quốc phòng, Ukraine đã sản xuất hàng ngàn drone tầm xa để tấn công Nga.
Nhiều tháng qua đã có thông tin về khả năng thay thế một số bộ trưởng Ukraine trong lúc Tổng thống Zelensky tìm cách tăng cường lòng tin vào Chính phủ Ukraine. Ông Zelensky đã sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov vào tháng 9 năm ngoái sau một loạt bê bối tham nhũng và gần đây hơn là thay thế Tư lệnh Không quân Mykola Oleskchuk sau vụ tiêm kích F-16 đầu tiên bị rơi.
Ông Davyd Arakhamia, lãnh đạo Đảng "Đầy tớ của nhân dân" tại Quốc hội Ukraine, tiết lộ sẽ có những thay đổi lớn trong nội các Ukraine tuần này. "Hơn 50% nhân sự của nội các sẽ được thay đổi" - ông Arakhamia thông tin trên Telegram.
Đây được coi là cuộc cải tổ lớn nhất đối với Chính phủ Ukraine kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào tháng 2-2022. Nó giống như một cuộc "khởi động lại" do Tổng thống Zelensky và nhóm thân cận của ông thực hiện trước mùa thu và mùa đông lạnh giá - thời điểm mà dự kiến Ukraine gặp tình trạng thiếu điện do các cuộc không kích của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng và có thể sẽ phải đón nhận những tin tức bất lợi từ tiền tuyến.
Tổng thống Volodymyr Zelensky giải thích làn sóng từ chức của các bộ trưởng là một phần trong nỗ lực "trao sức mạnh mới" cho các cơ quan của Ukraine. Trong bài phát biểu vào tối 3-9, ông giải thích mùa thu tới đây sẽ "cực kỳ quan trọng đối với Ukraine" và nước này "cần củng cố một số lĩnh vực trong chính phủ, với các quyết định về nhân sự đã được chuẩn bị".
Theo báo Financial Times, cuộc cải tổ này còn nhằm mục đích biến nội các Ukraine - hiện có năm quyền bộ trưởng - thành một nội các với đầy đủ chức năng. "Chính phủ Ukraine hầu như không đủ số đại biểu quy định (cần thiết để biểu quyết một vấn đề)" - một nghị sĩ lưu ý. Các bộ trưởng tạm quyền không thể bỏ phiếu trong nội các.
Đã dự đoán trước
Các nhà lập pháp và nhà phân tích chính trị đã dự đoán sẽ có những thay đổi lớn trong Chính phủ Ukraine kể từ đầu mùa hè năm nay. Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal đã đề xuất khả năng tinh giản chính phủ và gộp một số bộ phận thành một bộ. Nhiều vị trí đã bị bỏ trống kể từ khi các bộ trưởng bị sa thải hoặc từ chức trong năm nay, bao gồm các bộ nông nghiệp và cơ sở hạ tầng vốn đóng vai trò quan trọng.
Nghị sĩ đối lập Ukraine Iryna Herashchenko bình luận: "Đó là một chính phủ không có bộ trưởng. Đây là cuộc khủng hoảng về trí tuệ và nhân sự mà chính quyền đang nhắm mắt làm ngơ". Bà kêu gọi cần có một chính phủ đoàn kết dân tộc nhằm giúp chấm dứt tình trạng kiểm soát quyền lực do nhóm chính trị của ông Zelensky nắm giữ.
Tin tức về làn sóng cải tổ xuất hiện vào thời điểm Nga đang tăng cường các cuộc tấn công bằng drone và tên lửa vào Ukraine. Điện Kremlin nói rằng những thay đổi trong nội các Ukraine sẽ không ảnh hưởng đến tiến trình đàm phán hòa bình theo bất cứ cách nào, mặc dù lúc này các cuộc đàm phán như vậy có vẻ là viễn cảnh xa vời trong lúc hai bên đang có các mục tiêu rất khác nhau.