Tiếp tục chương trình làm việc của các Hội nghị Cấp cao ở Vientiane (Lào), sáng 11-10, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ lần thứ 12.
Mỹ cam kết với ASEAN
Đại diện cho Tổng thống Mỹ Joe Biden tham dự hội nghị, Ngoại trưởng Antony Blinken khẳng định coi trọng ASEAN giữ vị trí trung tâm trong tầm nhìn Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng mở, an ninh và thịnh vượng của Mỹ.
Ông đánh giá cao tầm quan trọng của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Mỹ, thúc đẩy kết nối các cơ hội hợp tác kinh tế, công nghệ đổi mới sáng tạo, tạo thêm công ăn việc làm, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho 1 tỉ người dân hai bên.
Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh Mỹ sẽ tiếp tục hợp tác, hỗ trợ ASEAN phòng chống dịch bệnh, nâng cấp lưới điện khu vực, phòng chống tội phạm mạng và lừa đảo trực tuyến, thúc đẩy trí tuệ nhân tạo (AI) an toàn, bảo mật và đáng tin cậy, cũng như đẩy mạnh giao lưu văn hóa. Ông cũng bày tỏ vui mừng Sáng kiến Lãnh đạo trẻ Đông Nam Á (YSEALI) sau 10 năm thành lập tiếp tục phát triển với số lượng thành viên ngày càng tăng.
Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao, Hội nghị đánh giá cao Mỹ cam kết mạnh mẽ, lâu dài đối với ASEAN và khu vực thời gian qua, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, tích cực tham gia đối thoại xây dựng, hợp tác và xây dựng lòng tin ở khu vực, đồng thời hoan nghênh Mỹ tiếp tục tích cực hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng, hội nhập, kết nối, phát triển tiểu vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển và ứng phó với các thách thức, bao gồm thông qua khuôn khổ Đối tác Mekong - Mỹ (MUSP).
Năm 2023, Mỹ là đối tác đầu tư lớn nhất của ASEAN, có hơn 6.200 doanh nghiệp Mỹ hoạt động tại ASEAN, với tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 74,3 tỉ USD, và là đối tác thương mại lớn thứ 2 của ASEAN với tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 395,9 tỉ USD.
Các sáng kiến kinh tế như Thỏa thuận Khung về thương mại và đầu tư ASEAN - Mỹ (TIFA) và Sáng kiến Mở rộng hợp tác kinh tế (E3) tạo cơ sở thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực như kinh tế số, phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (MSMEs), tạo thuận lợi thương mại.
Thời gian tới hai bên nhất trí tiếp tục thúc đẩy hợp tác thực chất, hiệu quả, tương xứng với tầm mức quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, ưu tiên đẩy mạnh trao đổi thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, quản trị trí tuệ nhân tạo (AI), y tế, năng lượng, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu… đóng góp vào phát triển nhanh, bền vững và lâu dài của khu vực.
Các đề xuất của Việt Nam
Phát biểu tại hội nghị, Việt Nam đánh giá cao tầm quan trọng của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Mỹ, trông đợi Mỹ tiếp tục tham gia sâu rộng và tích cực với khu vực, cam kết trách nhiệm, lâu dài đối với ASEAN, ủng hộ ASEAN xây dựng cộng đồng và phát huy vai trò trung tâm trong định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, minh bạch và đề cao luật pháp quốc tế.
Việt Nam đề xuất hai bên tăng cường hợp tác cùng kiến tạo tương lai phát triển phồn vinh thịnh vượng và bền vững. Cụ thể, hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư sẽ là trọng tâm và động lực, cần được đẩy mạnh theo hướng hiệu quả, hài hòa và bền vững, mở cửa hơn nữa thị trường cho hàng xuất khẩu, và sẵn sàng chào đón thêm nhiều nhà đầu tư đến từ Mỹ.
Đồng thời Việt Nam đề nghị cần đẩy mạnh hợp tác ứng phó biến đổi khí hậu, nâng cao khả năng chống chịu trước thiên tai, thảm họa. Việt Nam hoan nghênh Mỹ tiếp tục hỗ trợ phát triển tiểu vùng Mekong thông qua khuôn khổ Đối tác Mekong - Mỹ, trong đó có việc tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu tại Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
Bên cạnh đó Việt Nam đề nghị cần tăng cường nỗ lực và dành nguồn lực thích đáng để đưa hợp tác khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành trụ cột mới trong quan hệ giữa Mỹ và ASEAN, mở ra không gian phát triển mới, tạo đột phá thúc đẩy Đối tác chiến lược toàn diện hai bên phát triển nhanh, bền vững. Hoan nghênh các cơ hội hợp tác với các tập đoàn, công ty công nghệ của Mỹ, nhất là lĩnh vực công nghiệp bán dẫn và AI.
Việt Nam cũng đề nghị ASEAN và Mỹ cần tăng cường phối hợp cùng đóng góp nhiều hơn nữa cho hòa bình, an ninh và ổn định tại khu vực. Đề nghị Mỹ tiếp tục ủng hộ lập trường chung của ASEAN về Biển Đông, phối hợp bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định tại khu vực, trong đó có Biển Đông, ủng hộ nỗ lực sớm đạt được Bộ Quy tắc COC hiệu lực, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982, góp phần xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững.
Kết thúc hội nghị, các lãnh đạo thông qua Tuyên bố Lãnh đạo ASEAN - Mỹ về thúc đẩy trí tuệ nhân tạo an toàn, bảo mật và đáng tin cậy.