Sau khi nghe Ban cán sự đảng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) báo cáo Tờ trình Đề án chủ trương đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và ý kiến của các cơ quan, Bộ Chính trị đã thảo luận và kết luận đây là công trình rất quan trọng và rất cần thiết.
Theo đó, tuyến đường sắt tốc độ cao với mục tiêu đáp ứng nhu cầu vận tải, góp phần tái cơ cấu thị phần vận tải trên hành lang Bắc - Nam một cách tối ưu, bền vững, tạo tiền đề, động lực cho phát triển kinh tế - xã hội.
Cùng đó, đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam bảo đảm quốc phòng, an ninh, góp phần hiện thực hóa các chủ trương, định hướng của Đảng về đầu tư phát triển hạ tầng Giao thông vận tải trong Chiến lược phát triển đất nước theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và triển khai các quy hoạch quốc gia.
Tuyến đường sắt quốc gia hiện hữu. Ảnh: VNR
Ngoài ra, dự án còn góp phần tăng cường kết nối vùng, miền, các cực tăng trưởng, tạo động lực lan toả, mở ra không gian phát triển kinh tế mới, tái cấu trúc các đô thị, phân bố dân cư, chuyển dịch cơ cấu kinh tế; tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Đồng thời, dự án này bảo đảm nhu cầu vận tải trên hành lang Bắc - Nam, là hành lang vận tải lớn nhất cả nước, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, tái cơ cấu thị phần vận tải phù hợp lợi thế từng phương thức, góp phần giảm chi phí logistics.
Tuyến đường sắt tốc độ cao là tiền đề, động lực phát triển công nghiệp đường sắt, công nghiệp hỗ trợ; phát triển phương thức vận tải bền vững, hiện đại, thân thiện góp phần giảm tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Về lộ trình đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy cho biết, hơn 18 năm qua, Bộ GTVT đã triển khai nhiều nghiên cứu với sự hỗ trợ của các tổ chức, tư vấn trong và ngoài nước.
"Thực hiện Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị, Bộ GTVT đã tổng kết bài học kinh nghiệm trên thế giới, đánh giá các điều kiện cụ thể của Việt Nam", Thứ trưởng Huy chia sẻ.
Theo Thứ trưởng Huy, trải qua quá trình phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan, phân tích và đánh giá kỹ lưỡng về công năng vận tải, lựa chọn tốc độ, tải trọng trục, khả năng nội địa hóa, làm chủ công nghệ, lộ trình đầu tư, khả năng huy động nguồn lực, hiệu quả đầu tư,... Bộ GTVT đề xuất phương án xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam với tốc độ thiết kế 350km/h, vận chuyển hành khách (có thể vận tải hàng hóa khi cần thiết).
"Chiều dài toàn tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có khoảng 1.541km, đường đôi, khổ 1.435mm, điện khí hóa. Tổng mức đầu tư khoảng 65 - 70 tỷ USD", Thứ trưởng Huy cho hay.
Về tiến độ dự án, Thứ trưởng Huy cho biết, dự kiến dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sẽ được trình cấp có thẩm quyền thông qua và phấn đấu khởi công đầu tư dự án trước năm 2030, phấn đấu hoàn thành toàn tuyến trước năm 2040.
Trước đó, trong tháng 3/2023, kết luận của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, có nêu rõ về định hướng xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao hiện đại, đồng bộ, khả thi, hiệu quả, có tầm nhìn chiến lược dài hạn, phát huy được các lợi thế tiềm năng của đất nước, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới.
Từ thời điểm đó đến nay, Bộ Giao thông Vận tải đã tổ chức nhiều đoàn công tác liên ngành khảo sát tại 6 quốc gia có hệ thống đường sắt tốc độ cao phát triển trên thế giới.