Đề Tiếng Anh thiên về Đọc hiểu, tăng độ khó, bỏ các câu hỏi trọng âm, sửa lỗi sai... vốn quen thuộc, khiến nhiều giáo viên bất ngờ, có thể khiến ít học sinh lựa chọn.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cuối tuần trước công bố đề minh họa, đáp án của 17 môn thi tốt nghiệp THPT 2025. Đề môn Tiếng Anh gồm 40 câu hỏi, với thời gian làm bài 50 phút. Mỗi câu trả lời đúng, thí sinh được 0,25 điểm.
Nhận đề, Lê Quốc Huy, học sinh trường THPT C Phủ Lý, Hà Nam, nói sốc khi bài Đọc chiếm gần hết 4 trang đề tham khảo.
"Em chưa bao giờ thấy đề thi mà toàn bài Đọc thế này", Huy nói. Theo nam sinh, bài dạng này thường yêu cầu phải đọc kỹ nên nếu quá nhiều bài đọc sẽ khiến thí sinh nản, dễ sai.
Phạm Linh Anh, học sinh trường THPT Lê Quý Đôn, quận Hà Đông, Hà Nội, cũng nhận thấy đề có nhiều bài đọc dài, từ vựng khó. Nữ sinh lo không kịp làm bài trong thời gian 50 phút.
Không chỉ học sinh, nhiều giáo viên bất ngờ vì cấu trúc đề thay đổi, độ khó tăng so với các năm trước.
Thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT tại trường THPT Nguyễn Chí Thanh, TP HCM, ngày 26/6. Ảnh: Quỳnh Trần
Theo cô Vũ Thị Hồng Hạnh, Tổ trưởng môn Tiếng Anh, trường THPT Lê Quý Đôn, quận Hà Đông, phần lớn đề tham khảo là các dạng bài đọc điền từ, đọc hiểu và sắp xếp. Các phần về ngữ âm, trọng âm và câu hỏi ngắn trong đề thi các năm trước không còn. Về mức độ, câu hỏi nhận biết và thông hiểu chiếm 2/3 đề thi, còn lại là vận dụng. Câu hỏi ngữ pháp được lồng ghép trong bài đọc, thay vì đứng riêng lẻ như đề cũ.
"Đề khó hơn trước nhiều", cô Hạnh nhận xét.
Cô ví dụ một câu trong bài đọc đầu tiên, yêu cầu chọn đáp án phù hợp để điền vào chỗ trống: An airline company has introduced a new system (3) _____ 'Meet & Seat'. Bốn lựa chọn gồm A (which called); B (calling), C (was called), D (called).
Cô Hạnh nhìn nhận học sinh phải nắm vững cách rút gọn mệnh đề quan hệ mới tìm được đáp án đúng là D (called - được gọi là).
Ngoài cắt bỏ các dạng câu hỏi quen thuộc, đề tham khảo cũng xuất hiện một số dạng câu hỏi lạ như paraphrasing (diễn giải lại) hoặc điền câu vào đoạn phù hợp.
So với những năm trước, số lượng câu hỏi yêu cầu sắp xếp đoạn văn tăng từ 2 lên 6 câu, theo thầy Trần Ngọc Hữu Phước, giáo viên Tiếng Anh, trường THPT Bùi Thị Xuân, TP HCM. Số câu hỏi ở từng bài đọc hiểu cũng nhiều hơn (18 câu cho 2 bài đọc).
Với dạng sắp xếp, thí sinh phải có kỹ năng đọc hiểu tốt, không thể dựa vào các từ nối như firstly, secondly, moreover.
Trước những thay đổi này, một chuyên gia có 19 năm kinh nghiệm giảng dạy Tiếng Anh, từng tham gia thiết kế chương trình của Bộ đánh giá đề thi mới thiếu toàn diện. "Đề đang nặng về kỹ năng đọc, cắt đi quá nhiều phần so với cấu trúc đề cũ", cô cho hay.
Nhìn tổng quát, nhóm giáo viên tiếng Anh, trường THCS&THPT Lomonoxop, Hà Nội, cho hay ma trận đề vẫn có độ phân hóa theo trình tự biết - hiểu - vận dụng. Song câu hỏi ở mức độ hiểu và vận dụng nhiều hơn, nhiều câu thuộc nhóm vận dụng cao (như câu 19, 29, 31, 38). Các dạng câu mang tính phân loại này chủ yếu rơi vào phần từ vựng, cụm động từ, câu hỏi suy luận, tóm tắt bài đọc. Học sinh muốn làm được phải hiểu sâu về ngữ nghĩa, ngữ pháp nâng cao. Một số câu, các em chưa được luyện trong chương trình học.
Nhóm giáo viên dự đoán học sinh trung bình chỉ đạt 3,5-4,5 điểm, khá đạt 5-6. Để được từ 8 trở lên, người học phải nắm chắc kiến thức và các kỹ năng cả về từ vựng, ngữ pháp và đọc hiểu. Học sinh cần có lộ trình ôn luyện dài hơi mới có thể làm được.
"Những em từng luyện chứng chỉ quốc tế như IELTS sẽ có lợi thế nhờ đã được rèn khả năng đọc hiểu sâu và tư duy, phân tích logic", cô Nguyễn Thị May, Tổ trưởng tổ Ngoại ngữ trường Lômônôxốp, nói. Nữ giáo viên nhìn nhận dù đã chuẩn bị tinh thần đề thi được đổi mới song vẫn bất ngờ trước đề tham khảo.
Do Tiếng Anh là môn tự chọn trong thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025, theo các nhà giáo, với cách ra đề này, có thể ít thí sinh sẽ chọn thi.
"Học sinh phải khá môn này mới dám chọn", cô May nói, cho biết các nhà trường sẽ phải có điều chỉnh trong việc dạy học, ôn luyện cho học sinh.
Câu 38, 39, 40 trong đề tham khảo Tiếng Anh tốt nghiệp 2025.
Mặc dù những thay đổi trong cấu trúc đề thi có thể gây khó cho học sinh, TS Trần Thị Lan Anh, Phó trưởng khoa Sư phạm Tiếng Anh, trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng đề mới thể hiện sự đột phá, tích cực.
"Đề thi phù hợp với mục đích đánh giá kết quả học tập của người học ở cấp THPT, cả về kiến thức ngôn ngữ và năng lực tiếp nhận ngôn ngữ", bà nói.
Thầy Phước cũng nhìn nhận sự thay đổi đúng tinh thần chương trình giáo dục phổ thông 2018 khi xóa bỏ tình trạng học tủ, học mẹo đánh trắc nghiệm và đi sâu vào đánh giá năng lực sử dụng ngôn ngữ của học sinh.
Còn theo cô Hạnh, cách ra đề mới khuyến khích học trò phát triển kỹ năng giao tiếp xã hội, đọc văn bản, ngôn ngữ... Đây đều là những kỹ năng cần thiết cho công việc của các em sau này. Cô dự định hướng ôn tập sẽ là giúp học sinh nắm chắc các nội dung ngữ pháp, từ vựng trong sách giáo khoa; rèn kỹ năng đọc điền, đọc hiểu thường xuyên và làm đề thi chuẩn format.
TS Lan Anh nhìn nhận đề thi kiểm tra kiến thức trong ngữ cảnh vì thế việc dạy và học cần lưu ý điều này. Giáo viên cũng nên tham khảo nhiều bộ sách giáo khoa, tập trung vào kỹ năng đọc chuyên sâu cho học sinh.
2025 là năm lứa học sinh đầu tiên theo chương trình giáo dục phổ thông mới thi tốt nghiệp. Dự kiến, kỳ thi diễn ra trong hai ngày 26-27/6/2025. So với năm nay, số môn thi giảm hai, số buổi thi giảm một. Bộ cho biết sẽ ban hành quy chế thi tốt nghiệp và tuyển sinh đại học năm 2025, muộn nhất vào tháng 11.
Bình Minh - Tâm Lệ