Bố tôi 70 tuổi, bị zona thần kinh mọc dọc thân mình trái. Có người khuyên bôi mực tàu để mụn nước xẹp nhanh. Điều này có đúng không? (Phước Hải, Hà Nội)
Trả lời:
Các phương pháp "truyền miệng" về cách chữa zona như: vẽ khoán, đắp lá và bôi mực tàu, chưa được chứng minh có hiệu quả trong điều trị zona thần kinh. Ngược lại, việc sử dụng mực tàu có thể gây kích ứng, nhiễm trùng, hoại tử vùng da bệnh và nguy cơ để lại sẹo lồi khi khỏi bệnh.
Thực tế các bệnh viện cũng tiếp nhận nhiều trường hợp bị nhiễm trùng nặng do dùng các phương pháp dân gian kể trên. Trung bình mỗi tháng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM tiếp nhận khoảng 80 ca bệnh zona, trong đó, khoảng 15-20% bị biến chứng do tự chữa trị bằng mẹo dân gian tại nhà.
Gia đình nên đưa ông đến bệnh viện để thăm khám, điều trị bằng thuốc kháng virus, tốt nhất trong vòng 72 giờ đầu sau khi phát ban. Mọi người không sử dụng các phương pháp dân gian hoặc tự bôi thuốc trên nốt ban. Mụn nước có thể tồn tại từ 7-10 ngày, sau đó khô dần, đóng vảy và lành.
Bệnh zona thần kinh (giời leo) virus Varicella-Zoster (VZV) gây ra, cũng là tác nhân gây bệnh thủy đậu. Sau khi người bệnh khỏi thủy đậu, virus VZV sẽ tồn tại và sống âm thầm trong hạch thần kinh đến khi gặp các điều kiện thuận lợi gây ra bệnh zona thần kinh như: tuổi cao, suy giảm miễn dịch, căng thẳng, suy nhược cơ thể.
Zona có thể biến chứng viêm phổi, viêm gan, viêm màng não, tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Người bệnh có thể bị đau dây thần kinh kéo dài nhiều tháng, nhiều năm sau khi mụn nước zona đã lành, gây suy giảm chất lượng cuộc sống.
Người lớn tuổi đi tiêm vaccine zona thần kinh tại VNVC. Ảnh: Lệ Chi
Việt Nam có vaccine ngừa zona thần kinh Shingrix do hãng dược GSK (Bỉ) sản xuất, đang triển khai tiêm ở 200 trung tâm VNVC trên toàn quốc. Trường hợp của bố bạn có thể tiêm vaccine zona thần kinh khi tình trạng bệnh ổn định để phòng nguy cơ tái phát.
Vaccine có hiệu quả ngừa bệnh 97% ở đối tượng từ 50 tuổi và từ 70-87% ở nhóm từ 18 tuổi có nguy cơ mắc zona thần kinh (người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý hoặc liệu pháp điều trị).
Nhóm từ 50 tuổi trở lên tiêm hai mũi cách nhau hai tháng, còn nhóm từ 18 tuổi trở lên tiêm hai mũi cách nhau một tháng.
Bác sĩ Hà Mạnh Cường
Quản lý Y khoa Vùng 3 - miền Trung - Tây Nguyên, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine tại đây để bác sĩ trả lời.