Cách đạt điểm cao bài thi nói trong IELTS, kỹ năng người Việt kém nhất

Theo báo cáo cập nhật nhất từ IELTS, điểm trung bình của người Việt vào năm 2022 là 6,2 trên thang điểm 9. Trong đó, điểm trung bình kỹ năng nghe, đọc bằng nhau và đứng cao nhất, ở mức 6,4. Xếp sau là kỹ năng viết với điểm 6 và nằm "chót bảng" là kỹ năng nói khi chỉ đạt 5,8. So sánh với các quốc gia Đông Nam Á khác, điểm trung bình thi nói IELTS của người Việt xếp sau Philippines (6,8), Indonesia (6,4) và Malaysia (6,3).

Để trau dồi kỹ năng này và thể hiện tốt nhất trong phòng thi IELTS, các chuyên gia Anh ngữ từng đạt điểm IELTS từ 8.5-9.0 đã đưa ra nhiều lời khuyên cho thí sinh.

Nói mạch lạc theo phương pháp P.I.C

Theo thầy Đinh Quang Tùng, Giám đốc học thuật YSchool và từng đạt 8.5 IELTS, bản chất của bài thi là mô phỏng cuộc hội thoại trong môi trường nói tiếng Anh với các chủ đề, ngữ cảnh khác nhau. "Dù một số câu hỏi nghe hơi hàn lâm nhưng bài thi này không quá 'học thuật'. Mục đích chính của bài thi là kiểm tra khả năng ngôn ngữ nên thí sinh không cần phải có kiến thức chuyên môn mới có thể trả lời", thầy Tùng nhấn mạnh.

Đó cũng là lý do nếu gặp chủ đề hoặc câu hỏi lạ dẫn đến "bí ý", nam giáo viên khuyên thí sinh thẳng thắn trình bày với giám khảo rằng bản thân có rất ít kiến thức về lĩnh vực vừa nêu, sau đó đưa ra những dự đoán hoặc câu trả lời dựa trên điều mình biết. "Đừng cố gắng tìm câu trả lời 'đúng', bởi thực tế không có câu trả lời nào đúng hay sai", thầy Tùng chia sẻ.

Để bồi dưỡng kỹ năng nói tiếng Anh, thầy Tùng nhìn nhận thí sinh có thể vận dụng một số phương pháp như shadowing (nghe người bản xứ nói tiếng Anh và lặp lại y hệt, giúp điều chỉnh phát âm và học từ vựng, cách diễn đạt ở văn nói); xem nội dung mình thích bằng tiếng Anh (giúp dễ "đắm mình" vào nội dung đang được nói); trình bày quan điểm theo P.I.C (point - illustration - conclusion, tức luận điểm - minh họa - kết luận).

Nếu hay phát âm hoặc dùng từ sai, thầy Tùng đề xuất thí sinh ghi lại câu trả lời để tìm và sửa lỗi. Còn nếu phát hiện mình mắc lỗi khi thi, có 2 trường hợp cần cân nhắc. "Một là nếu lỗi đó nhỏ, không ảnh hưởng đến nghe hiểu thì tạm bỏ qua, tránh ảnh hưởng đến tiêu chí trôi chảy, mạch lạc. Ở trường hợp ngược lại, nên tự đính chính vì nếu giám khảo không hiểu thông điệp sẽ ảnh hưởng đến điểm số nhiều hơn", nam giám đốc nói.

Bổ sung kiến thức xã hội

Thầy Luyện Quang Kiên, giáo viên luyện thi ở Hà Nội từng đạt điểm 9.0 tất cả kỹ năng IELTS, nhận định phần 1, 2 trong bài thi nói "khá sát" với giao tiếp hằng ngày còn phần 3 mang tính học thuật hơn, "giống như cuộc thảo luận trong quá trình học". Do đó, để luyện nói hiệu quả, thí sinh cần xem nhiều phim truyện hay vlog tiếng Anh để quen với cách giao tiếp hàng ngày trong nhiều ngữ cảnh.

"Đồng thời các bạn cũng cần xem các podcast, video về những lĩnh vực trong cuộc sống như sức khỏe, môi trường, giáo dục... để bổ sung kiến thức xã hội. Khi có đầu vào chất lượng, thí sinh nên thực hành nói những gì mình đã nghe, đọc thấy. Việc này hoàn toàn có thể tự làm bằng cách tóm tắt lại những thứ ở trên, hoặc tham gia các câu lạc bộ, lớp học để thảo luận và tương tác với bạn học, giáo viên", thầy Kiên nêu ý kiến.

Đồng tình với thầy Quang Tùng, thầy Kiên cho biết bài thi IELTS chủ yếu kiểm tra khả năng sử dụng ngôn ngữ nên nếu bí ý khi nói, thí sinh hoàn toàn có thể tự thú với giám khảo và giải thích vì sao mình không có ý tưởng. "Việc này đòi hỏi sự tinh tế nhất định trong sử dụng ngôn ngữ, đồng thời giúp giám khảo có thêm cơ sở để đánh giá thí sinh chính xác hơn", nam giáo viên nhận định.

"Lời khuyên của tôi cho mọi thí sinh là hãy dùng ngôn ngữ tự nhiên nhất có thể để thể hiện ý tưởng của mình trong phòng thi. Những vấn đề như dùng ngữ pháp nào, từ vựng nào hay khi nói sai thì nên làm gì đều sẽ có lời giải khi chúng ta tập trung vào điều đó", thầy Kiên nhắn nhủ, nói thêm rằng đây cũng là cách chúng ta dùng ngôn ngữ hằng ngày trong cuộc sống, giống như khi nói tiếng Việt.

Tìm hiểu tiêu chí chấm điểm

Từng đạt 8.5 IELTS, thạc sĩ Khưu Hoàng Nhật Minh, Giám đốc phát triển và học thuật Trung tâm Anh ngữ Origins Language Academy (TP.HCM), khuyên khi vào phòng thi, các thí sinh đặt mục tiêu kỹ năng nói đạt 6.0 nên "bắn liên thanh", cố gắng nói nhiều và rõ ràng nhất có thể. "Với các bạn nhắm đến mức trên 7.0, hãy biết cách chọn điểm rơi cho câu trả lời và ngắt nghỉ phù hợp, tránh nói dông dài và lạc đề", thầy Minh nói.

Một điểm đáng lưu ý khác, theo thạc sĩ Minh, là thí sinh nên tìm hiểu và nghiên cứu kỹ tiêu chí chấm điểm bài thi nói được đăng tải công khai bởi các đơn vị tổ chức thi IELTS (IELTS speaking band descriptors), gồm 4 nội dung là "fluency and coherence" (độ trôi chảy, mạch lạc), lexical resource (dùng từ đa dạng, chính xác), "grammatical range and accuracy" (dùng ngữ pháp đa dạng, chính xác), "pronunciation" (phát âm chuẩn).

"Các tiêu chí này cũng được chấm điểm từ 1 đến 9 và chiếm tỷ lệ điểm ngang nhau, đều ở mức 25% trong tổng điểm thi nói. Một điểm quan trọng nhất để thể hiện tốt trong bài thi là các bạn cần có ý tưởng để chuyển tải đến giám khảo. Điều này có thể trau dồi qua việc đọc các bài báo hay bản tin được viết, phát bằng tiếng Anh và sau đó tập tranh biện với bạn bè", thầy Minh ví dụ.