Nữ có chỉ số đo vòng bụng trên 80 cm, nam trên 90 cm, chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 23 là thừa cân, trên 25 là béo phì.
Thừa cân, béo phì là bệnh mạn tính phức tạp do tụ mỡ quá mức. Thừa cân, nhất là béo phì, có thể gây ra các biến chứng như sỏi mật, vô sinh, rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, bệnh mạch vành, suy tim sung huyết, đột quỵ, tiểu đường type 2, thoái hóa khớp, ngưng thở khi ngủ, trầm cảm, lo âu...
Nguyên nhân gây thừa cân, béo phì chủ yếu do mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào (chế độ ăn) và năng lượng tiêu hao (hoạt động thể chất). Tình trạng này cũng do một số nguyên nhân như tâm lý xã hội, biến thể di truyền, bệnh lý nội tiết, tác dụng phụ của thuốc... Phát hiện, khám và điều trị béo phì sớm giúp phòng ngừa các biến chứng của bệnh.
BS.CKI Phan Thị Thùy Dung, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, hướng dẫn cách tự nhận biết cơ thể đang thừa cân.
Tính theo chỉ số khối cơ thể (BMI) dựa theo cân nặng và chiều cao: Công thức tính là cân nặng (kg) chia chiều cao bình phương (m). Theo phân độ của châu Á, BMI từ 23 đến 24,9 là thừa cân, BMI từ 25 trở lên là béo phì.
Đo vòng bụng: Phương pháp đo vòng eo chuẩn theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) bằng cách sử dụng thước dây, quấn quanh bụng tại vị trí giữa từ mào chậu trên và bờ dưới cùng của xương sườn (cm). Mức độ béo phì được xác định khi nam có vòng eo từ 90 cm trở nên, nữ có vòng eo từ 80 cm trở lên.
Người bệnh được đo chiều cao, cân nặng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Giảm cân là phương pháp được ưu tiên hàng đầu hỗ trợ điều trị béo phì, tránh biến chứng bệnh. Người bệnh có thể giảm cân bằng cách thay đổi lối sống lành mạnh như tập luyện thể dục theo khuyến cáo trên 200 phút một tuần, cắt giảm lượng tinh bột và đường ăn vào, hạn chế đồ uống ngọt, bia rượu, thực phẩm có nhiều dầu mỡ... Một số biện pháp giảm cân được khuyến khích khác như ăn theo chế độ ăn Địa Trung Hải (tăng ăn cá, rau, củ, trái cây, đậu và ngũ cốc nguyên hạt), chế độ ăn giảm tinh bột.
Bác sĩ Dung lưu ý người bệnh không tự mua thuốc giảm cân khi không có chỉ định của bác sĩ, không thực hiện các liệu pháp hút mỡ, giảm cân có xâm lấn phẫu thuật... tại những cơ sở không được Bộ Y tế cấp phép.
Điều trị béo phì nên có các phác đồ khoa học, đánh giá và nghiên cứu về độ an toàn, hiệu quả. Mỗi người nên phòng thừa cân, béo phì bằng lối sống lành mạnh, cân bằng năng lượng hấp thu và tiêu thụ hằng ngày. Ăn uống khoa học, giảm thức ăn có nhiều dầu mỡ, tránh uống bia, rượu. Duy trì tập thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe, giảm cân, tinh thần khỏe mạnh hơn. Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, stress cũng có thể phòng ngừa được thừa cân, béo phì.
Người bệnh có thể tới các cơ sở y tế có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ kinh nghiệm trong giảm cân để được hỗ trợ giải pháp phù hợp, an toàn cho sức khỏe, không mệt, tránh mất sức.
Đinh Tiên
Độc giả đặt câu hỏi bệnh nội tiết tại đây để bác sĩ giải đáp