Báo cáo “Thu nhập của Tổng Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng quản trị và Thành viên độc lập Hội đồng quản trị tại các Công ty Đại chúng ở Việt Nam năm 2023” được thực hiện bởi FiinGroup, FiinRatings và VNIDA.
Báo cáo phân tích dữ liệu tại 200 công ty đại chúng trong tổng số 1647 công ty đại chúng đang niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên 3 sàn (HOSE, HNX và UPCoM), đại diện 85,6% tổng giá trị vốn hóa trên 3 sàn tại thời điểm cuối năm 2023.
Các công ty đại chúng này tạo ra doanh thu gần 3,3 triệu tỷ đồng trong năm 2023, chiếm 72% tổng doanh thu thuần của các doanh nghiệp niêm yết trên 3 sàn và tương đương 32% GDP theo giá so sánh của Việt Nam cho cùng năm.
Trong đó, có 15/27 Ngân hàng, 9/43 Công ty chứng khoán, 3/14 Công ty bảo hiểm và 173/1563 Doanh nghiệp các ngành khác (phi tài chính).
Thu nhập bình quân của CEO Bất động sản đạt tới 4,9 tỷ đồng trong năm 2023
Kết quả phân tích tại báo cáo cho thấy, thu nhập bình quân (không bao gồm ESOP) của vị trí Tổng Giám đốc trong các công ty đại chúng ở Việt Nam ở mức dưới 2,5 tỷ đồng/năm trong năm 2023.
Trong đó, Bất động sản, Dịch vụ Tài chính (chủ yếu là Chứng khoán) và Bảo hiểm là Top 3 ngành có Thu nhập bình quân của CEO cao nhất, vượt trội so với mức bình quân của thị trường.
Cụ thể, thu nhập bình quân của CEO Bất động sản đạt tới 4,9 tỷ đồng trong năm 2023, và 4,5 tỷ đồng đối với Dịch vụ Tài chính. Thu nhập bình quân của CEO Bảo hiểm đứng trong Top 3 với 3 tỷ đồng năm 2023.
Tiếp theo là Y tế (3 tỷ đồng); Hàng cá nhân và gia dụng (2,7 tỷ đồng); Thực phẩm và đồ uống (2,7 tỷ đồng);...
Thu nhập bình quân của CEO theo Ngành, 2022-2023 (tỷ VNĐ/người)
Một số công ty trong Top 15 doanh nghiệp có mức thu nhập cao nhất có CEO là người nước ngoài bao gồm Masan (MSN), Bất động sản Nam Long (NLG) với mức thu nhập đạt lần lượt là 14,7 tỷ đồng và 12,9 tỷ đồng.
Đáng chú ý, không phải VHM hay VIC, thu nhập của CEO tại KBC dẫn đầu với 17 tỷ đồng (năm 2023).
Top 15 Doanh nghiệp có Thu nhập của CEO cao nhất.
Thu nhập CEO trong các doanh nghiệp nhà nước chi phối chưa bằng ½ so với doanh nghiệp tư nhân
Báo cáo cũng cho thấy, thu nhập của CEO ở nhóm doanh nghiệp nhà nước chi phối chưa bằng gần một nửa so với nhóm doanh nghiệp tư nhân cho dù hiệu quả hoạt động (thể hiện qua tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu – ROE) khá tương đồng. Điều này xuất phát từ thực tế là vị trí Chủ tịch HĐQT trong các doanh nghiệp nhà nước cũng là các vị trí có tính chất điều hành theo cơ chế hiện nay.
Cụ thể, thu nhập của CEO ở nhóm doanh nghiệp nhà nước chi phối bình quân năm 2023 đạt 1,4 tỷ đồng, trong khi nhóm doanh nghiệp tư nhân là 3 tỷ đồng và nhóm doanh nghiệp có vốn nhà nước là 2,1 tỷ đồng.
Thu nhập Bình quân của CEO theo Loại hình doanh nghiệp, 2022-2023
Ngoài ra, thu nhập của CEO ở nhóm vốn hóa lớn vượt xa mặt bằng chung, cao hơn khoảng 52% so với mức bình quân toàn thị trường trong năm 2023. Các nhà phân tích đánh giá, điều này khá hợp lý khi hiệu quả hoạt động ở nhóm Vốn hóa lớn tích cực hơn so với hai nhóm còn lại.
Thu nhập Bình quân của CEO theo Quy mô Vốn hóa, 2022-2023.
Công nghệ thông tin, Ngân hàng, Bán lẻ là các ngành có hiệu quả hoạt động tốt hơn mặt bằng chung với tỷ suất ROE cao (>15% trong năm 2023) nhưng thu nhập bình quân của CEO lại ở mức tương đối thấp. Lý do chính là thu nhập này chưa tính đến giá trị của số cổ phiếu thưởng theo ESOP mà ban lãnh đạo nhận được trong năm
Ngành Bất động sản đang trải qua giai đoạn nhiều khó khăn thách thức và với hiệu quả hoạt động suy giảm nhiều năm liên tiếp, nhưng thu nhập cho vị trí CEO vẫn ở mức cao nhất trong các ngành.
"Xét riêng năm 2023, thu nhập của vị trí CEO chưa gắn liền với mục tiêu về tăng trưởng giá trị công ty ở hầu hết các ngành. Thực tế là thu nhập của Ban lãnh đạo thường được xác định từ năm trước đó. Ngoài ra, theo thông lệ tại Việt Nam thì việc tăng trưởng giá trị công ty chưa phải là một chỉ tiêu KPI hoặc xác định chế độ lương thưởng của các vị trí chủ chốt của Ban Điều hành", báo cáo đề cập.
Năm 2023, nhiều ngành với tỷ lệ hoàn thành kế hoạch lợi nhuận sau thuế cao có tăng trưởng mạnh về thu nhập bình quân của vị trí Tổng Giám đốc, bao gồm Dầu khí, Dịch vụ Tài chính (chủ yếu Chứng khoán), Bảo hiểm.
Ngược lại, trong bối cảnh sức cầu tiêu dùng ở mức thấp, Bán lẻ, Tài nguyên Cơ bản (Thép, Gỗ…) có kết quả kinh doanh gây "thất vọng" trong năm 2023. Do đó, thu nhập bình quân của vị trí Tổng Giám đốc giảm so với năm 2022.
Cũng theo khảo sát, mức bình quân cho năm 2023 của Chủ tịch Hội đồng quản trị là 1,7 tỷ đồng/người. Trong đó, Ngân hàng và Dịch vụ tài chính (chủ yếu là Công ty Chứng khoán) có thu nhập bình quân của Chủ tịch Hội đồng quản trị cao nhất, nhờ đặc thù tham gia điều hành của các lãnh đạo này.
Đối với thu nhập của Thành viên độc lập Hội đồng quản trị, phân tích cho thấy có sự chênh lệch lớn giữa các ngành, cao nhất là ở ngành Hàng cá nhân và Ngân hàng, nhưng mức thu nhập trung bình vẫn còn mang tính tượng trưng ở nhiều doanh nghiệp.
Xét theo quy mô vốn hóa, thu nhập bình quân của Thành viên độc lập HĐQT cải thiện mạnh ở nhóm Vốn hóa nhỏ trong năm 2023 và giảm nhẹ ở nhóm Vốn hóa vừa.